دکتر امیرحسین توفیق – ونکوور
روایت اول:
سارا در سال ۲۰۱۷ برای ملاقات فرزندش که در مدرسه‌ای در شهر کوکئیتلام استان بریتیش کلمبیا مشغول تحصیل بود، با ویزای توریستی وارد کانادا شد.
سارا قرار بود به‌مدت سه ماه در کانادا اقامت داشته و علاوه بر ملاقات با مسئولان مدرسه، به دیدار دوستش که کمک کرده و به‌عنوان «سرپرست» (custodian) پذیرای فرزند سارا بود، برود و از او تشکر کند.
یک هفته پیش از پایان سفر سه‌ماههٔ سارا به کانادا، همسر سارا با او تماس گرفت گفت به‌دلیل فعالیت‌های مذهبی‌ای که داشته، تحت تعقیب قرار گرفته است و از طریق دادگستری شهر محل سکونت او، احضاریه‌ای دریافت کرده است. فعالیت‌های سارا بیشتر فرهنگی بود و تصور نمی‌کرد که این فعالیت‌ها جنبهٔ مذهبی داشته باشد. سارا سال‌ها با عرفان حلقه و شخص دکتر محمدعلی طاهری آشنا بود و در طول تمام این سال‌ها تصور می‌کرد که فعالیت او، جنبهٔ فرهنگی دارد و نه مذهبی.
سارا تصمیم گرفت که بازگشتش را چند روزی به تعویق بیندازد تا شاید شرایط بهتر شود و از طرفی، همسرش هم از طریق دوستانی که داشت، سعی در حل‌وفصل این موضوع داشت.
«سارا جان، متأسفانه شرایط اصلاً مناسب نیست، هرچه تلاش کردم و از دوستانی هم که دارم کمک خواستم، تماماً بی‌نتیجه بود. به‌محض ورود به کشور، بازداشت خواهی شد و واقعاً نمی‌دانم چه شرایطی در انتظار تو خواهد بود. ویزا که داری، اقامت خودت را تمدید کن تا ببینم چکار می‌توانم بکنم.»
سارا با مکالمه‌ای که با همسرش داشت، تصمیم گرفت اقامتش را برای مدتی دیگر تمدید کند اگرچه شرایط سختی بود و دوست داشت بتواند به همسر و فرزند دیگرش که در ایران حضور داشت، ملحق شود.
هر چه زمان می‌گذشت، سارا و همسرش ناامیدتر از قبل می‌شدند و نهایتاً همسر سارا به او پیشنهاد داد که: «با توجه به اینکه قطعاً در زمان بازگشت جانت در خطر است، درخواست پناهندگی از دولت کانادا را ارسال کن و همان‌جا بمان. فکر کنم حداکثر تا دو سال آینده من هم به تو ملحق شوم.»
سارا بالاخره تصمیم نهایی را گرفت و در پایان سال ۲۰۱۷ میلادی درخواست پناهندگی‌اش را به دولت کانادا داد. فرایند درخواست پناهندگی او بر اساس آنچه شنیده و مشورت کرده بود، انجام شد و در ماه اکتبر سال ۲۰۱۸ از هیئت حمایت از پناهندگان و پس از حضور در جلسهٔ استماع دادرسی، قبولی خود را دریافت کرد و برای تشکیل پروندهٔ اقامت دائم خود و همچنین تشکیل پروندهٔ مدرک سفر (travel document) اقدام کرد. مدرک سفر سارا حدوداً یک‌ماه پس از ارسال درخواست دریافت شد و او با گرفتن ویزای کشور ترکیه، برنامهٔ سفر خود را به‌منظور ملاقات با همسر و فرزند دیگرش تنظیم کرد.
سارا مدرک سفرش را که تنها دو سال اعتبار داشت تا الان دو نوبت تمدید کرده است و حالا نزدیک به چهار سال از زمان تشکیل پروندهٔ اقامت دائم او می‌گذرد، ولی او همچنان منتظر گرفتن اقامت دائم کاناداست. علی‌رغم آنکه در شرایط عادی، گرفتن اقامت دائم کانادا پس از قبولی درخواست از سوی هیئت حمایت از پناهندگان یک‌سال بیشتر زمان نمی‌برد، او چهار سال است که در انتظار است. انتظاری کُشنده برای ملاقات با همسر و فرزندش و علی‌رغم ارسال ده‌ها پیام از طریق «وب فرم» و ایمیل و حتی درگیرکردن نمایندهٔ پارلمان منطقهٔ مسکونی خود، تنها پاسخی که دریافت می‌کند این است:
«ضمن تشکر از صبوری شما. به‌دلیل حجم بالای پرونده‌های دریافتی و همچنین اولویت پرونده‌های شهروندان افغانستان و اوکراین، در زمان مقرر به درخواست شما پاسخ خواهد داده شد.»
روایت دوم:
فرزین، در سال ۲۰۲۰، با دریافت یک پیشنهاد شغلی که تأئیدیهٔ آن هم از «سرویس کانادا» گرفته شد، برای دریافت مجوز کار خود از دولت کانادا و وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا اقدام کرد. فرزین از ابتدای همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ برای گرفتن مجوز کار خود اقدام کرده بود و ماه‌ها در انتظار تصمیم‌گیری روی پرونده‌اش بود. سرانجام پس از چندین ماه انتظار، پروندهٔ او مردود شد. فرزین با هماهنگی با مشاورش تصمیم گرفت برای تشکیل پرونده در دادگاه عالی کانادا اقدام کند. دلیل ردشدن پروندهٔ مجوز کار فرزین بسیار خارج از منطق و قانون بود و به‌همین دلیل تصمیم گرفت از وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا به‌دلیل مردودکردن پرونده‌اش به استناد دلایل خارج از منطق و قانون، شکایت کند. این کار انجام شد و پس از حدود چهار ماه از تشکیل پرونده در دادگاه عالی فدرال کانادا، نمایندهٔ وزیر مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا به‌عنوان متشاکی، با فرزین و وکیل او، مصالحه کرد و پرونده برای بررسیِ دوباره توسط یک افسر دیگر، به سفارت کانادا در آنکارا بازگردانده و مجدداً بازگشایی شد.
از زمان بازگشایی پرونده و درخواست به‌روزرسانی مدارک ارسالی توسط فرزین، حدود یک‌سال می‌گذرد و علی‌رغم ده‌ها بار پیگیریِ مشاور فرزین از طریق وب فرم و ایمیل ارسالی و مستقیم به سفارت کانادا در آنکارا، همچنان هیچ پاسخی از آن‌ها دریافت نشده است و اگر هم پاسخی بدهند، همچنان درگیری و اولویت پرونده‌های شهروندان افغانستان و اوکراین و همچنین شرایط همه‌گیری کووید-۱۹، علی‌رغم آرام‌شدن شرایط، را دلایل این میزان تأخیر عنوان می‌کنند. از طرفی، کارفرمای فرزین هم از آن‌همه طولانی‌شدن پروندهٔ مجوز کار او، کاملاً مستأصل شده است.
اما سؤال اینجاست؛ مسئول رسیدگی به این مشکلات چه کسی است؟ مشغول‌به‌کاربودن کارمندان و افسران وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا در روزهای شنبه و یکشنبه و همچنین کمک‌گرفتن از کارمندان سرویس کانادا و استخدام نیروی جدید هم، متأسفانه هیچ‌کدام از این مشکلات را مرتفع نکرده و در صورت عدم رسیدگی جدی در این زمینه، مشکلات فعلی، مضاعف خواهد شد.
دو روایت فوق، دو نمونه از ده‌ها و شاید صدها روایتی است که بسیاری از متقاضیان مهاجرت به کانادا درگیر آن‌اند که طی آن، هم متقاضی و هم مشاوران و وکلای آن‌ها، ناامید، مستأصل و گرفتار شده‌اند.
