آرام روانشاد – ایران
نام کارگردان: عبداللطیف کشیش
سال تولید: ۲۰۱۳ (کشور فرانسه)
ردهٔ سنی: +۱۸
بازیگران: ادل اگزارکوپولوس – لئا سیدو – جرمی لائورت – ساندور فونتک
جوایز: جایزهٔ نخل طلای شصت و ششمین جشنوارهٔ کن در سال ۲۰۱۳. در مراسم اهدای نخل طلا به این فیلم، از بازی ادل اگزارکوپولوس، ایفاگر نقش «ادل» نیز ستایش شد. استیون اسپیلبرگ، رئیس هیئت داوران در این مراسم، گفت که بنا بر تصمیم اعضای هیئت داوران، نخل طلا علاوه بر کارگردان، استثنائاً به دو هنرپیشهٔ زن این فیلم، یعنی ادل اگزارکوپولوس و لئا سیدو نیز اهدا می‌شود.
نامزد هشت جایزه و برندهٔ جایزهٔ سزار برای بهترین بازیگر زن خوش‌آتیه، جایزهٔ انجمن ملی جوایز نقد و بررسی ۲۰۱۳، هیئت ملی بازبینی فیلم برای بهترین بازیگر زن. جایزهٔ فیلم منتخب منتقدان برای بهترین فیلم خارجی – جایزهٔ مستقل اسپریت برای بهترین فیلم بین‌المللی – جایزهٔ مستقل British برای بهترین فیلم مستقل بین‌المللی – جایزهٔ حلقهٔ منتقدان نیویورک برای بهترین فیلم خارجی – جایزهٔ رابرت برای بهترین فیلم غیرآمریکایی – جایزهٔ مجمع بین‌المللی منتقدان فیلم برای بهترین فیلم خارجی
خلاصهٔ داستان
اَدل دختری دبیرستانی است که نسبت به تمایلات احساسی و جنسی‌اش آگاهی ندارد، این بحران برایش تا جایی پیش می‌رود که او را به فروپاشی روانی می‌رساند. درست در مقطعی که تمام همکلاسی‌هایش دربارهٔ روابط پرشور جنسی خود و لذت‌بردن از آن صحبت می‌کنند، اَدل با وجود تجربهٔ آن، خلائی درون خود حس می‌کند.
در همین حین، روزی در خیابان دختری با موهای آبی نظرش را جلب می‌کند که دست در دست دختر دیگری است، آن دو از کنار هم رد می‌شوند، نگاهشان به یکدیگر می‌افتد و این آخرین نگاه بین آن دو نخواهد بود، سرنوشت بار دیگر آن‌ها را سر راه یکدیگر قرارشان خواهد داد تا آغازگر داستانمان باشد.
دربارهٔ فیلم
فیلم که نام فرانسوی‌اش «La vie d’Adèle» (زندگی اَدِل) است، اقتباسی است از رمان فرانسوی به‌نام «Le Bleu Est Une Couleur Chaude» و به نویسندگی ژولی مارو.
در همان ابتدای فیلم، مسئلهٔ جنسیت و میل جنسی بین زن و مرد در قالب یک گفت‌وگوی کلاسی به ما نشان داده می‌شود. کارگردان با این شروع می‌خواهد ما را برای پیامی که کل فیلم دارد، آماده کند. فیلم نگاهی استادانه (اگر چه جنجالی) به درون زندگی دختری جوان در فراز و نشیب تجربهٔ اولین عشق است. بعد از دیدن چندین تصویر و نما پی به موقعیت اَدل در مدرسه و خانه می‌بریم.
َادل شاید نماد تعداد زیادی از نوجوانانی است که در این سن با بحران‌های احساسی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و از سمت دوستان خود مورد تمسخر قرار می‌گیرند. اَدل باکره است. این مسئله از دید دوستان او مسخره است، به‌همین خاطر او تصمیم می‌گیرد با پسری دوست شود و کاری در این مورد انجام دهد، اما او رابطهٔ ایجادشده را رضایت‌بخش نمی‌بیند و به آن پایان می‌دهد. چیزی که او در جستجویش است برایش آشنایی ندارد تا زمانی که با اِما آشنا می‌شود.
در سال‌های گذشته اطلاعاتِ بیشتر انسان‌ها مخصوصاً جوان‌ها از تمایلات جنسی محدود به دو گزینه می‌شد: «رابطه بین دو جنس مخالف یا دو جنس موافق! اما اگر این روز‌ها برای ساعتی در این زمینه وب‌گردی کنید، متوجه خواهید شد که چه تمایلات پیچیدهٔ دیگری در این رابطه وجود دارد. دوجنس‌گرایی، بی‌جنس‌گرایی، همجنس‌گرایی مردانه و همجنس‌گرایی زنانه، تنها برخی از انواع تمایلات جنسی هستند که تاکنون در انسان‌ها کشف شده است و گسترش این موضوع (که اکثراً در نسل جوان است)، آن‌قدر زیاد بوده که اغلب خانواده‌ها یا کسانی را که از این موضوعات بی‌اطلاع‌اند، نگران کرده است. هنوز هستند خانواده‌‌هایی که حتی در جهان مدرن امروز و با وجود آزادی‌های اجتماعی‌ای که غرب به شهروندانش داده است، نمی‌توانند با چنین گرایشاتی در فرزندانشان کنار بیایند.
فیلم‌هایی نظیر: آبی گرم‌ترین رنگ است، جزوِ فیلم‌های خوبی است که در این زمینه ساخته شده است. این فیلم هم از جهتی آگاهی اجتماعی از این موضوع را بالا برده و هم روابطی را نشان دهد که منشأ آن نه از روی هیجانی یا تمایل ساختگی، بلکه از روی عشق است. احساسی عمیق و خالص که بین دو زن یا دو مرد شکل می‌گیرد.
تماشای این فیلم سه ساعت زمان می‌برد، ریتمش تند نیست، چون می‌خواهد شما را به درون شخصیت اَدل ببرد تا ذره‌ذره با تغییراتی که درونش اتفاق می‌افتد آشنا شوید، او را درک کنید و در مسائلی که بسیاری از جوانان مانند اَدل درگیرش‌اند، شریک شوید و قضاوتشان نکنید. فیلم مخاطب را از مرزهای شهوت فراتر می‌برد و به هم‌ذات‌پنداری با شخصیت فیلم می‌رساند. ما تنها شاهد زندگی اَدل نیستیم؛ ما با بخشی از زندگی او و در احساسات و تصمیمات او شریک می‌شویم.
کارگردان با اشاره به تفاوت طبقهٔ اجتماعی‌ای که بین دو سکانس میز شام کنار هم گذاشته شده، به بُعد دیگری از این ماجرا ورود می‌کند. خانوادهٔ محافظه‌کار طبقهٔ متوسط اَدل دربارهٔ موضوعات پیش‌پاافتاده حرف می‌زنند، اما خانوادهٔ روشنفکر و از طبقهٔ اجتماعیِ بالای اِما صحبت‌هایشان بیشتر حول محور مسائل اگزیستانسیال، هنر، شغل، زندگی و عشق و آرزو می‌گردد. شاید یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بین دو خانواده این است که خانوادهٔ اِما از رابطهٔ همجنس‌خواهانهٔ آن دو آگاه است، در حالی که خانوادهٔ محافظه‌کار اَدل تصور می‌کند آن‌ها فقط با هم دوست‌اند.
بازی دو بازیگر زن (ادل اگزارکوپولوس در نقش ادل و لئا سیدو در نقش اما) در این فیلم بسیار درخشان و ارزشمند است. چرا ارزشمند؟ چون برای نشان‌دادن عمق رابطهای که بین دو زن می‌تواند اتفاق بیفتد هیچ کم‌کاری‌ای در این دو بازیگر دیده نمی‌شود. جالب است بدانید بازیگر نقش ادل، برای بازی در این فیلم، جایزهٔ بازیگر خوش‌آتیه را هم دریافت کرده است.
این فیلم با وجود تحسین‌های بسیار منتقدان، انتقادات منفی‌ای را هم در برداشت. مثل سکانس‌های جنسی طولانی! که البته اگر به‌دور از تعصب به آن نگاه کنیم، این صحنه‌ها برای نشان‌دادن رابطهٔ بین اَدل و اِما نیازش حس می‌شد. این فیلم با تمام این سکانس‌ها در مورد رابطهٔ جنسی نیست. فیلم دربارهٔ زندگی است به‌خصوص زندگی اَدل، و رابطهٔ جنسی هم بخشی از زندگی است.
سخن آخر اینکه تماشای فیلم‌هایی با این سبک در دنیای امروز بسیار ضروری است، چرا که ما را به درک درستی نسبت به آنچه در اجتماع وجود دارد، می‌رساند. همچنین تماشای این قبیل فیلم‌ها، برای کسانی که با تعصب و بدبینی اقلیت‌های جنسی را قضاوت می‌کنند، می‌تواند کمک‌کننده باشد تا به درک بهتری از زندگی و احساسات این افراد برسند. برای دیدن آثاری نظیر این فیلم می‌توان به فیلم‌هایی همچون مرا با نامت صدا کن، مهتاب و کوهستان بروکبک رجوع کرد که اولی پیش از این و در شمارهٔ ۱۰۴ نشریه معرفی شده است.
این فیلم در کتابخانه‌های مترو ونکوور از جمله ونکوور، وست ونکوور (از طریق سرویس پخش آنلاین)، شهر و بخش نورث ونکوور، برنابی، پورت مودی، کوکئیتلام و کتابخانه‌های منطقهٔ فریزر ولی موجود است که می‌توانید آن را به‌رایگان امانت بگیرید. علاوه بر این، می‌توانید آن را از طریق سرویس‌های پخش آنلاین اپل تی‌وی بخرید یا اجاره کنید.
آرام روانشاد نویسندهٔ این مطلب، روزنامه‌نگار و مدیر کانال سینمایی اوتوپیاست. کانال سینمایی اوتوپیا به معرفی و نقد آثار برتر سینمای جهان می‌پردازد. همچنین در کنار سینما مطالبی در حوزهٔ فلسفه و ادبیات هم با مخاطب به اشتراک می‌گذارد. با پیوستن (Join) به این کانال به یک نشریهٔ سینمایی، هنری آنلاین در سطح بالا دسترسی پیدا خواهید کرد.
