به‌مناسبت شکستن رکورد پله در گلزنی در بازی‌های رسمی توسط این فوتبالیستِ پرافتخار
علیرضا فدایی – ونکوور
در جام جهانی ۱۹۶۶ تیم پرتغال در حالی به مقام سوم جام جهانی رسید که برای اولین بار بود که جواز حضور در این مسابقات را دریافت کرده بود. اوزه بیو، یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال، ۹ گل در آن جام به ثمر رساند تا تیم پرتغال با شکست تیم برزیل، قهرمان دورهٔ قبل، به دور نیمه‌نهایی برسد. اوزه بیو بهترین گلزن آن جام شد و بسیاری تیم پرتغال را قدرت جدید فوتبال اروپا و جهان پنداشتند. این قضاوت البته نادرست از آب درآمد و این تیم تا ۲۰ سال بعد حتی از شرکت در جام جهانی هم بازماند. تا سال‌ها این تیم به‌عنوان تیمی شناخته می‌شد که فوتبال تماشاگرپسندی بازی می‌کند، ولی از نتیجه‌گرفتن ناتوان است. اواخر دههٔ نود میلادی و اوایل قرن بیست و یکم، شاهد ظهور ستارگانی چون لوئیس فیگو بودیم که قصد مطرح‌کردن تیم پرتغال را در صحنهٔ جهانی داشتند، اما کماکان این تیم، تیمی درجهٔ دو در اروپا باقی ماند.
فوتبال به‌وضوح یک بازی گروهی است، اما در این بازی گروهی ستارگانی هستند که سرنوشت بازی‌ها را تعیین می‌کنند و بار یک تیم را هرازگاهی به‌دوش می‌کشند. ستارگانی که با تکیه بر مهارت خود در یک لحظه با به‌ثمررساندن یک گل مسیر بازی و نتیجهٔ آن را تعیین می‌کنند.
چقدر بازیکن آمده و رفته است، بعضی‌ها دورهٔ محدودی درخشیده و بعد از یادها رفته‌اند، بعضی‌ها ستارگانی شده‌اند که نزد هواداران فوتبال آشنا هستند و تعداد اندکی فوق ستاره‌اند و تقریباً همه با نام و چهرهٔ آن‌ها آشنایند.
کریستیانو رونالدو، بی‌تردید یکی از آن فوق ستاره‌هاست. داستان زندگی او شاید کپی داستان بسیاری از فوق ستارگان ورزش‌های دیگر باشد. متولد خانواده‌ای فقیر که فوتبال تنها راه رهایی از فقر برایشان بوده است. او در جزیرهٔ مادیرا متولد شد که شاید امروزه شهرت آن بیشتر به‌عنوان محل تولد وی باشد تا جزیره‌ای توریستی. همانند سایر فوق ستارگان از همان کودکی تفاوت ذاتی خود را نمایش داد تا در نوجوانی به لیگ درجه اول پرتغال راه یابد. اسپورتینگ لیسبون یکی از سه تیم برتر لیگ پرتغال است. نمایش مهارت او در مقابل منچستر یونایتد کافی بود تا مربی بزرگ این تیم، الکس فرگوسن، وی را جذب یکی از پرطرفدارترین تیم‌های جهان کند. تیمی که محل عرض اندام وی در سطحی بزرگ‌تر بود تا این جوان هجده‌ساله بدرخشد و در کنار سایر ستارگان این تیم همچون وین رونی و پل اسکولز به افتخارات بسیاری دست پیدا کند.
درخشش او در بالاترین سطح باشگاهی اروپا کافی بود تا در تیم ملی هم بازی کند و به‌همراه این تیم در سال ۲۰۰۴ برای اولین بار به فینال جام ملت‌های اروپا راه پیدا کند.
هنوز اما زود بود که این بازیکن درخشان را روزی یکی از بهترین‌های تاریخ فوتبال دانست. چه بسیار بازیکنانی بوده‌اند که پس از مدت کوتاهی درخشش دچار مسائل حاشیه‌ای شده‌اند، با مربی و سایر بازیکنان مشکل پیدا کرده‌اند یا عمر بازی آن‌ها به‌خاطر مصدومیت کوتاه شده است.
بعد از چند سال درخشش در منچستر یونایتد، نوبت به یکی از دو غول فوتبال اسپانیا رسید تا این بازیکن را با رقمی نجومی جذب کند. رونالدو به تیم رئال مادرید پیوست تا اهرم قدرتی در مقابل فوق ستارهٔ دیگر در تیم حریف دیرینه باشد. لیونل مسی در بارسلونا و رونالدو در رئال مادرید. دو تن از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال در لیگ برتر اسپانیا. این دو بازیکن در ده تا پانزده سال اخیر رقابت تنگاتنگی برای کسب ردهٔ بهترین بازیکن اروپا و جهان با هم داشته‌اند و مدت‌هاست که در بین علاقه‌مندان این بحث وجود دارد که کدامشان بازیکن بهتری است. با آن قد بلند و بدن آماده، رونالدو با هر دو پا به‌خوبی بازی می‌کند و گل می‌زند. بر خلاف بسیاری از گلزنان کلاسیک انگلیسی و آلمانی همچون گری لینه‌کر و گرد مولر که متکی به همتیمیهای خود برای دریافت توپ بودند، رونالدو گاه لشکری یک‌نفره است. وی بارها از میانهٔ زمین یا از پشت محوطهٔ جریمه با دریبلِ بازیکنان حریف گلزنی کرده است. بارها با شوت‌های سنگین از راه دور دروازهٔ حریف را باز کرده و همچنین موقعیت‌های بسیاری برای همتیمیهای خود آفریده است. وقتی خطایی اطراف محوطهٔ جریمه انجام می‌شود، وحشت، وجود مدافعان تیم حریف را می‌گیرد. چرا که رونالدو استاد گلزنی از ضربات ایستگاهی است. بازیکنان معدودی بوده‌اند که تبحر خاصی در گلزنی در این موقعیت‌ها دارند که اغلب جزو بهترین‌های تاریخ بوده‌اند. گلزنی در این موقعیت‌ها بسیار مشکل است چرا که باید توپ را از دیواری رد کنید که بازیکنان آن در حال پرش‌اند. آمادگی فوق‌العادهٔ جسمی، او را قادر می‌سازد که با پرش‌های بلند تعداد بسیاری گل را هم با سر به‌ثمر برساند.
کمتر افتخاری است که وی در سطح باشگاهی و ملی و انفرادی کسب نکرده باشد. او در سطح ملی به‌دنبال دستیابی به رکورد علی دایی به‌عنوان بهترین گلزن در سطح تیم ملی است. اما شاید آرزوی قهرمانی در جام جهانی و آقای گل شدن در این مسابقات به دل او بماند. حداقل در سال ۲۰۱۶ وی رهبری تیم پرتغال را برای اولین افتخار در سطح بین‌المللی که بردن جام ملت‌های اروپا بود، بر عهده داشت. در جام جهانی ۲۰۱۸ وی به‌همراه تیم پرتغال در مقابل تیم ایران قرار گرفت که ضربهٔ پنالتی او با شجاعت و استادی علیرضا بیرانوند مهار شد.
رمز جاودانی‌شدن بازیکنانی مثل رونالدو ترکیب نبوغ ذاتی، تمرینات سخت و جدی و قدری هم شانس و اقبال در دوری از آسیب‌های طولانی‌مدت است. وی سال‌هاست که ستارهٔ مُبلّغ شرکت بزرگ نایک است و تصویر او مزین تابلو‌های تبلیغاتی و تلویزیون است. شهرت و ثروت البته دردسر‌های خود را هم دارد. وی در مصاحبه‌ای با پیرس مورگان، چهرهٔ مطبوعاتی مشهور انگلیسی اظهار کرد که به تعداد بسیار محدودی اعتماد دارد. وقتی دائم نگران باشید که عکاس‌ها و خبرنگاران برای خبرساختن در حال سرکشیدن به حریم خصوصی شما و خانواده‌تان‌اند، شهرت شاید آن‌قدرها هم جذاب نباشد.
وقتی آن‌قدر پولدار و مشهور باشید، همیشه زیر ذره‌بین قرار می‌گیرید و کوچک‌ترین اشتباهتان به گوش و چشم همهٔ دنیا می‌رسد. بخشی از فوق ستاره بودن، بازی در بالاترین سطح و تمرکز به کار با وجود همهٔ مسائل حاشیه‌ای است. تا این مسائل و مشکلات را لمس نکنید، قضاوت کار بسیار سختی است.
روزگاری نه‌چندان دور ۳۶ سالگی زمان بازنشستگی بازیکنان فوتبال بود. اما رونالدو همچنان در لیگ ایتالیا و تیم ملی خوش می‌درخشد. حالا پس از مدت‌ها بحث و جنجال، وی رکورد گلزنی در بازی‌های رسمی را هم شکسته است. رکوردی که سال‌های سال از آنِ پلهٔ افسانه‌ای بود. خود پله هم این مهم را به وی تبریک گفت و هر دو بازیکن باز هم علاقه و احترام خود را به یکدیگر ابراز کردند. شایان ذکر است که پله بیش از هزار و دویست گل به ثمر رسانده که تعداد بسیاری از آن‌ها در بازی‌های دوستانه و نمایشی بوده است. حال باید ببینیم با این آمادگی جسمی و روحی رونالدو، چه رکوردهای دیگری توسط او شکسته خواهد شد.
اینکه او با پسرش هم‌بازی بشود بعید به‌نظر می‌رسد، ولی شاید او به آرزوی قدیمی‌اش برسد و همراه با تیم پرتغال به قهرمانی جام جهانی دست یابد. هر چند این آرزویی بسیار بزرگ و دست‌یافتن به آن بسیار دشوار است.
در هر صورت تردیدی نیست که نام رونالدو همین الان هم در جمع بهترین‌های تاریخ فوتبال ثبت شده است. باید دید در چند دههٔ باقی‌مانده چه کسانی گوی سبقت را از وی خواهند ربود.
