سیما غفارزاده – ونکوور
آخر هفتهٔ ۱۸ و ۱۹ آوریل، استان نوا اسکوشیا طی ۱۳ ساعت متوالی حملهٔ مسلحانه‌ای را تجربه کرد که به مرگ‌بارترین کشتار جمعی تاریخ کانادا بدل شد. گابریل ورتمن (Gabriel Wortman)، دندانساز ۵۱ ساله، از شنبه شب تا حوالی ظهر یکشنبه در لباس مبدل پلیس و همچنین سوار بر ماشینی دقیقاً شبیه ماشین پلیس، ۲۲ نفر از جمله یک افسر پلیس را می‌کشد، ۳ نفر را مجروح می‌کند و چندین خانه را به آتش می‌کشد، تا نهایتاً خود نیز توسط پلیس به ضرب گلوله از پای درمی‌آید.
بعد از نزدیک به دو هفته، انگیزه‌ٔ قاتل از ارتکاب چنین قتل عامی هنوز در دست بررسی است، هرچند، با اطلاعاتی که تاکنون به‌دست آمده، گویا ورتمن همواره دغدغهٔ پلیس شدن داشته و از آنجا که به جمع‌آوری اقلام و داشتن کلکسیون‌های مختلف هم علاقه‌مند بوده، لباس‌های مختلف پلیس و چهار دستگاه ماشین‌های از رده خارج پلیس را نیز در حراج‌های مختلف خریداری کرده بوده است. وی پیش از آنکه با استفاده از اقلام کلکسیونش و تظاهر به اینکه پلیس است چنان حملهٔ مرگ باری را آغاز کند، با دوست‌دخترش مشاجره داشته، به او حمله کرده و کتکش زده که البته آن زن توانسته فرار کند و شب را در جنگل پنهان شود… – داستان دیگری از خشونت خانگی که به‌عقیدهٔ محققان و فعالان این حیطه، بسیاری از کشتارهای جمعی از آن نقطه و با آزارواذیت نزدیک‌ترین افراد در خانه آغاز می‌شود؛ به‌همین دلیل، این فعالان معتقدند که برای اجتناب از تراژدی‌های بعدی، مسئولان امر باید تصدیق کنند که خشونت خانگی، نهایتاً عموم مردم را مورد تهدید قرار می‌دهد. دکتر پیتر جفی (Peter Jaffe)، روان‌شناس کانادایی که به‌مدت ۴۰ سال خشونت علیه زنان و کودکان را مطالعه کرده است، می‌گوید وقتی زنان در جامعهٔ ما در معرض خطرند، به‌معنای آن است که همهٔ مردان، زنان و کودکان در معرض تهدید و خطرند.
گزارشی جدید توسط سازمان غیرانتفاعی‌ای به نام Everytown for Gun Safety در آمریکا نشان می‌دهد که در بیش از نیمی از کشتارهای جمعی در آمریکا مابین سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۸، قاتل ابتدا به شریک زندگی فعلی یا سابق، یا یکی از اعضای خانواده شلیک کرده است. دکتر جفی معتقد است که برخی از مرگ‌بارترین کشتارهای جمعی کانادا با این الگو هماهنگی دارند. به‌طور مثال، در سال ۲۰۱۴، در مرگ‌بارترین کشتار جمعی تاریخ شهر ادمونتون، مردی که متهم به اعمال خشونت خانگی بود، شش بزرگسال و دو کودک و سپس خود را کشت. در سال ۱۹۹۶، مردی در شهر ورنانِ استان بی‌سی که از اقدام به طلاق همسرش خشمگین بود، همسر و هشت نفر از اعضای خانوادهٔ او و سپس خودش را کشت. همچنین، مرد جوانی که در سال ۱۹۸۹ چهارده زن را دانشکدهٔ پلی‌تکنیک مونترآل به رگبار گلوله بست، در کودکی تجربهٔ خشونت داشته است.
دکتر جفی می‌گوید این مثال‌ها به روشنی نشان می‌دهند که پیامدهای چرخهٔ خشونت تا چه اندازه و تا چه گستره‌ای می‌تواند ادامه یابد. وی معتقد است که مجریان قانون و اعضای جامعه از آزارو‌اذیت‌ها و خشونت‌های خانگی این‌گونه افراد، پیش از آنکه خون‌ریزی‌هایی وسیع‌تر آغاز شود، آگاهی دارند. وی همچنین معتقد است که طبق گزارشاتی که شده، سرآغاز موردِ کشتار جمعی نوا اسکوشیا نیز می‌تواند ناشی از دعوا و کتک‌کاری ورتمن با دوست‌دخترش در همان شنبه شب ۱۸ آوریل باشد، ولی هنوز مشخص نیست آیا کسی سعی کرده است پیش از آنکه این خشونت خانگی باعث شود ورتمن دست به چنین قتل عامی در نوا اسکوشیا بزند، دخالتی بکند و جلوی او را بگیرد یا نه.
نکتهٔ ظریف قابل توجه در مورد کشتار نوا اسکوشیا که یک فعال حقوق زنان در اتاوا به آن اشاره کرده، این است که قربانی خشونت خانگی، یعنی دوست‌دختر گابریل ورتمن، به‌طور غیرمسقتیم سرزنش شده است، تا جایی که پلیس حملهٔ ورتمن به دوست‌دخترش را کاتالیزورِ این قتل‌ها عنوان کرده است. بماند که پلیس بعد اعلام کرد که منظورش از کاتالیزور این بوده که وی «شاهد کلیدی» در بررسی‌هایشان بوده است، اما این فعال حقوق زنان معتقد است که این‌گونه باورها به‌طور موذیانه‌ای در زبان ما دربارهٔ خشونت خانگی حک شده است. وی معتقد است که جامعه به زنی که با آزارگرِ خود می‌ماند و ترکش نمی‌کند، نگاهی از بالا به پایین دارد، ولی در عین حال قربانی‌ای را هم که مقاومت می‌کند، مسئولِ کشته‌هایی می‌داند که حاصل خشونتِ پشت درهای بسته‌ای‌ست که او تحمل کرده است… یعنی این زن از جامعه این پیام را دریافت می‌کند که شاید اگر او مقاومت نکرده بود، تنها کشتهٔ آن شب می‌بود و به بقیه آسیبی نمی‌رسید. به زبان دیگر، مسئولان و جامعه به‌جای پیشگیری از وقوع چنین فجایعی، بار سرزنش را بر دوش قربانی‌ای می‌گذارد که خود پیشاپیش زخم‌خورده است…
کلام آخر آنکه، متأسفانه وضعیت کنونی، یعنی قرنطینه و در خانه ماندن، آمار وقوع جرائم مرتبط با خشونت خانگی را به‌طور چشمگیری بالا برده است؛ در برخی نقاط کانادا این آمار در مقایسه با پیش از شیوع ویروس کووید-۱۹، تا سه برابر گزارش شده است. چه بسا، اعمال خشونت فردی مانند گابریل ورتمن در چنان محیطی تشدید و به آن فاجعه منجر شده باشد. بنابراین، مهم‌ترین مسئله آن است که قربانیان خشونت خانگی مشکلات خود را دستِ‌کم نگیرند و در صورت نیاز درخواست کمک کنند. اخیراً دکتر بانی هنری، مقام ارشد بهداشت و سلامت بریتیش کلمبیا، اعلام کرد که احتمال درگیری‌های خانوادگی و خشونت‌های جنسی در دورهٔ پاندمی بالا است. اما شما در مواجهه با این مشکل تنها نیستید. در صورت مواجهه با هرگونه خشونت خانگی، می‌توانید با شماره تلفن ۱-۸۰۰-۵۶۳-۰۸۰۸یا آدرس ایمیل victimlinkbc@bc211.ca تماس بگیرید. اگر به زبان انگلیسی مسلط نیستید، دولت استان امکان استفاده از مترجم هم‌زمان به زبان‌های دیگر از جمله زبان فارسی را به‌طور رایگان فراهم کرده است. امید که همواره تن و روانتان در سلامت کامل باشد.
