سیما غفارزاده – ونکوور
ماه نوامبر است، و ماه آگاهی‌رسانی در زمینهٔ خشونت خانگی در کانادا. ده روز دیگر یعنی ۲۵ نوامبر نیز روزِ جهانی رفع خشونت علیه زنان است. مناسبتی که تاریخ آن به‌خاطر قتل خواهران میرابال انتخاب شده است. سه خواهر به نام‌های پاتریا، مینِروا و ماریا ترزا که از مخالفان دیکتاتوری رافائل تروخیو در جمهوری دومینیکن بودند و در مبارزات مخفیانه علیه این رژیم فعالیت داشتند. این سه خواهر در ۲۵ نوامبر سال ۱۹۶۰ به دستور مستقیم تروخیو ترور شدند. این قتل‌ها، خواهران میرابال را به سمبل مقاومت مردمی و نیز مقاومت فمینیستی بدل کرد. در سال ۱۹۸۱، فعالانِ اجلاس آمریکای جنوبی و منطقهٔ کارائیب، ۲۵ نوامبر را به‌عنوان روزِ مبارزه با خشونت علیه زنان و آگاهی‌رسانی در این زمینه در تقویم خود جای دادند و بالاخره در دسامبر ۱۹۹۹، یعنی ۳۹ سال بعد از قتل این سه خواهر، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، این روز را به‌عنوان «روز جهانی رفع خشونت علیه زنان» برگزید.
سازمان ملل متحد و اتحادیهٔ بین‌المجالس، دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و سازمان‌های غیرانتفاعی را تشویق می‌کنند تا فعالیت‌هایی برای حمایت از این روز به‌عنوانی موضوعی جهانی که نیازمند توجه است (international observance)، سازماندهی کنند. برای مثال، نهاد سازمان ملل متحد برای برابری جنسیتی و قدرت بخشیدن به زنان، یا اختصاراً زنان سازمان ملل، این روز را ارج می‌نهد و به فعالیت‌هایی حول‌وحوش این معضل می‌پردازد و همچنین به سازمان‌های دیگر نیز برای توجه و ارج‌گذاری به این روز پیشنهاداتی می‌دهد.
خشونت علیه زنان و دختران یکی از شایع‌ترین، مزمن‌ترین و ویرانگرترین شکل‌های خشونت‌های حقوق بشری است که در جهان امروز اغلب به‌طور گسترده‌ای به‌دلیل بخشش، سکوت، ترس از داغ ننگ و شرم، گزارش‌نشده باقی می‌ماند. این نوع از خشونت، به اشکال فیزیکی، جنسی و روانی در حیطه‌های گوناگونی همچون خشونت از طرف شریک زندگی، انواع خشونت و آزارواذیت‌های جنسی، قاچاق و فروش زنان، ختنهٔ زنان و ازدواج دختران زیر سن قانونی، ظهور می‌یابد. در قطعنامه‌ای که در این زمینه توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به‌تصویب رسیده است، خشونت علیه زنان به این صورت تعریف شده است: هرگونه عمل خشونت‌آمیزی که اساس جنسیتی داشته باشد و موجبِ صدمات فیزیکی، جنسی، یا روانی یا موجب آزار زن شود از جمله اجبار او به انجام کاری یا سلب آزادی او، یا حتی تهدید به این موارد، در ملأ عام یا در زندگی خصوصی. تبعات منفیِ روحی و جنسیِ خشونت علیه زنان و دختران، می‌تواند آن‌ها را در تمام مراحل زندگی‌شان تحت تأثیر قرار دهد.
گرچه خشونت بر اساس جنسیت، می‌تواند برای هر کسی در هر جایی اتفاق بیافتد، برخی زنان و دختران در برابر آن شکننده‌ترند، به‌طور مثال، دختران جوان، زنان مسن‌تر، زنان هم‌جنس‌گرا، ترنس‌جندر، زنان مهاجر یا پناهنده، زنان بومی، زنان و دخترانی که با اچ‌آی‌وی زندگی می‌کنند یا معلولیت دارند و آن‌هایی که در شرایط جنگی هستند.
توجه به این نکته بسیار مهم است که خشونت علیه زنان، همچنان مانعی است برای دستیابی به برابری، پیشرفت، صلح و تحقق حقوق بشر برای زنان و دختران. در مجموع، پیمانِ اهداف توسعهٔ پایا (Sustainable Development Goals) یا «سند ۲۰۳۰ یونسکو» مبنی بر آنکه هیچ‌کس را نباید نادیده گرفت و جا گذاشت، بدونِ پایان دادن به خشونت علیه زنان و دختران، محقق نخواهد شد.
هر ساله به‌بهانهٔ روز جهانی رفع خشونت علیه زنان، از تاریخ ۲۵ نوامبر به‌مدت ۱۶ روز، فعالیت‌هایی در سرتاسر جهان با تمرکز بر تِم و موضوعی که از طرف سازمان ملل متحد اعلام می‌شود، انجام می‌گیرد. این فعالیت‌ها پس از ۱۶ روز، در تاریخ ۱۰ دسامبر که روز جهانی حقوق بشر است، پایان می‌یابد. تلاش‌ها برای اجتناب از یا پایان دادن به خشونت علیه زنان در سطح جهانی و منطقه‌ای نشان می‌دهد که یکی از گسترده‌ترین انواع خشونت که معمولاً با بخشش و سکوت حرفی از آن زده نمی‌شود، خشونت جنسی و تجاوز است. به‌همین دلیل، کمپین معرفی‌شده از طرف دبیرکل سازمان ملل متحد برای خاتمه دادن به خشونت علیه زنان تا سال ۲۰۳۰، امسال مشخصاً روی این موضوع تمرکز خواهد کرد. امسال شعار کمپین یادشده این است:
Orange the World: Generation Equality Stands Against Rape
طی این ۱۶ روز برنامه‌هایی در فضای عمومی برگزار خواهد شد و ساختمان‌های نمادین و شاخص و مراکز دیدنی به رنگ نارنجی درخواهند آمد تا لزوم آینده‌ای عاری از خشونت را یادآوری کنند. به امید آن روز!
