گزارش برنامهٔ نکوداشت استاد محمد محمدعلی و رونمایی از دو کتاب نشر رها ترانه وحدانی – پورت مودی عکسها از افشین صادقی و مهرداد مجیدی (با حمایت شرکت ساید) برنامهٔ نکوداشت استاد محمد محمدعلی بههمراه رونمایی از دو کتاب نشر رها، «خطابههای راهراه: داستانی ناتمام» نوشتهٔ محمد محمدعلی و «شام کریسمس؛ خورش قیمهبادنجان» نوشتهٔ نوشا وحیدی، یکشنبهشب هجدهم ژوئن ۲۰۲۳ در سالن اینلت تیاتر واقع در شهر پورت مودی برگزار شد. گزارش ویدیویی این برنامه…
بیشتر بخوانیدمحمد محمدعلی
محمد محمدعلی، نویسنده و پژوهشگر ادبی، هفتم اردیبهشت ۱۳۲۷، در خیابان مولوی تهران به دنیا آمد. در غرب تهران، خیابان سلسبیل و هاشمی به دبستان رفت. اولین مشوق و مصحح دلنوشتههای او، ترانهسرای رادیو ایران، محمود ثنایی با تخلص شهرآشوب، بود. در دورهٔ چهارسالهٔ دبیرستان مروی، نخست والیبالیست و سپس بازیگر نمایشنامههایی شد که دکتر ایرج امامی کارگردانی میکرد. در همین دوره، به عضویت هیئت تحریریهٔ سالنامهٔ مروی درآمد و همچنین با نادر نادرپور، شاعر و نخستین سخنگوی کانون نویسندگان ایران، آشنا شد.
در سال تحصیلی ۱۳۴۷-۱۳۴۶، در مسابقات روزنامهنگاری مدارس با احراز مقام نخست، از وزیر آموزشوپرورش وقت، خانم فرخرو پارسا، لوح تقدیر گرفت. محمدعلی دورهٔ نظام وظیفه را در سپاه ترویج و آبادانی و در روستاهای کُردنشین مرزی سردشت سپری کرد. سپس از دانشکدهٔ علوم سیاسی و اجتماعی لیسانس گرفت.
در سال ۱۳۵۴، همزمان با انتشار مجموعهداستان «درهٔ هندآباد گرگ داره» با نسرین کیهانی ازدواج کرد و به استخدام سازمان بازنشستگی کشوری درآمد. سال ۱۳۵۷ پس از انتشار مجموعهداستان «از ما بهتران»، به عضویت کانون نویسندگان ایران پذیرفته شد و یک سال بعد، در سال ۱۳۵۸، عهدهدار مسئولیت امور مالی کانون نویسندگان شد. پس از بازگشت از سفر شوروی در سال ۱۳۵۹، فصلنامهٔ برج را منتشر کرد. در سال ۱۳۶۶، همزمان با انتشار مجموعهداستان «بازنشستگی و داستانهای دیگر»، مجموعهمقالاتی در ادبیات و هنر بهنام «مس» را به دست چاپ سپرد. محمد محمدعلی در سال ۱۳۶۹ از سازمان بازنشستگی کشوری به معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و آموزش عالی منتقل شد. در سال ۱۳۷۰، دو رمان «رعدوبرق بیباران» و «نقش پنهان» از او منتشر شد. در سال ۱۳۷۲، مجموعهگفتوگوهای او با شاملو، دولتآبادی و اخوان ثالث انتشار یافت. در سال ۱۳۷۳، همراه گلشیری و محمد مختاری و… جزو هشت نویسنده و انتشاردهندهٔ متن «بیانیهٔ ۱۳۴ نویسنده» که به متن «ما نویسندهایم» نیز مشهور است، به سانسور کتاب اعتراض کرد و مجموعهداستان «چشم دوم» او در همان سال به بازار آمد.
در سال ۱۳۷۵، محمدعلی جزو سرنشینان اتوبوسی بود که نویسندگان و شاعران ایرانی را به ارمنستان میبرد. اتوبوسی که قرار بود سرنشینانش را بهجای رساندن به ارمنستان، به قعر دره بفرستد که خوشبختانه با هوشیاری نویسندگان از مأموریت خود بازماند.
محمدعلی از سال ۱۳۷۶ بههمراه علی باباچاهی، سردبیری سه ویژهنامهٔ شعر و داستان مجلهٔ آدینه را بهعهده گرفت و در همان سال رمان «باورهای خیس یک مرده» از او منتشر شد. در اسفند ۱۳۷۷، بههمراه سیمین دانشور و محمود دولتآبادی و… لوح تقدیر بیست سال داستاننویسی ایران را بابت مجموعهداستان «بازنشستگی و داستانهای دیگر» از آن خود کرد.
در سال ۱۳۷۸، سفرنامهٔ شوروی بهنام «پنج سال قبل از ۱۹۸۵» و مجموعهداستان «دریغ از روبهرو» از او منتشر شد. پس از آن در سال ۱۳۷۹ رمان «برهنه در باد» را منتشر کرد و جایزهٔ نخست یلدا را به خود اختصاص داد. در سال ۱۳۸۰، پس از ترجمهٔ دو داستان «عکاسی» و «مرغدانی» او بهزبان آلمانی، به اولین فستیوال بینالمللی ادبیات برلین دعوت شد و در تئاتر برشت بههمراه جمعی از آلمانیهای دوستدار ادبیات فارسی، شاهد روخوانی نمایشی داستان عکاسی خود شد. در همان سال، عضو هیئت تحریریهٔ «مجلهٔ کارنامه» شد و مسئولیت بخش داستان آن مجله را به عهده گرفت. محمدعلی در سال ۱۳۸۱ از وزارت فرهنگ و آموزش عالی (وزارت علوم) بازنشسته و بلافاصله در مؤسسهٔ فرهنگی-هنری «کارنامه» به تدریس داستاننویسی مشغول شد. در همان سال، رمان اسطورهای-پژوهشی «آدم و حوا» از او منتشر شد. محمدعلی سال ۱۳۸۳ را با انتشار رمان «قصهٔ تهمینه» و رمان پژوهشی «جمشید و جَمَک»، شروع و با انتشار مجموعهٔ نقد و نظری بهنام «واقعیت و رؤیا» همراه علیرضا پیروزان، بهپایان رساند. سال ۱۳۸۴ را با چاپ خلاصهای از شرح سفر بدفرجام ۲۱ نویسنده و شاعر به ارمنستان در مجلهٔ شهروند کانادا آغاز کرد و با انتشار مجموعهٔ نقد و نظری بهنام «از قعر دره تا روز اول عشق»، همراه فرامرز پورنوروز به پایان رساند.
محمدعلی در مهرماه ۱۳۸۵ برای شرکت در سمینار ادبیات چندصدایی (پولیفونی) بههمراه دکتر رضا براهنی و دیگران به ترکیه دعوت شد و در رونمایی ترجمهٔ رمان «نقش پنهان» به ترکی استانبولی شرکت کرد، و یکسال بعد یعنی در سال ۱۳۸۶، رمان اسطورهای-پژوهشی او با عنوان «مشی و مشیانه» منتشر شد.
محمدعلی دو روز پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ بههمراه همسرش به کانادا رفت تا کنار فرزندانش باشد. او در شهر ونکوور کارگاههای هفتگی داستاننویسی دایر کرد و مشغول تدریس داستاننویسی شد؛ کلاسهایی که تا کمی پیش از درگذشتش در شهر ونکوور و حتی در دوران همهگیری کووید-۱۹ بیوقفه برقرار بود و نویسندگان بنام ایرانی از سراسر دنیا بهصورت حضوری یا غیرحضوری مهمان کلاسهایش میشدند. حاصل این کلاسها انتشار چندین کتاب بهقلم دانشجویان «کارگاه داستاننویسی ونکوور» بود.
در دوران مهاجرت محمدعلی، کتاب او با عنوان «شاملویی که من میشناختم» در سال ۱۳۹۲ و رمانش با عنوان «جهان زندگان» در سال ۱۳۹۴ در ایران به چاپ رسید. شایان ذکر است که رمان «جهان زندگان» سه سال پیش از چاپ در ایران، در ونکوور به چاپ رسیده بود.
کتاب «واقعیت و رؤیا ۲» که مجموعهٔ گفتوگوهای بهاره دهکردی با محمد محمدعلی دربارهٔ سفرهای فرهنگی، سهگانههای روز اول عشق و مطبوعات و سینماست، در سال ۱۴۰۰ از سوی «نشر آفتاب» در نروژ به چاپ رسید. چاپ دوم این کتاب را «نشر زن» در ونکوور در سال ۱۴۰۲ منتشر کرد.
آخرین کتاب محمد محمدعلی «خطابههای راهراه: داستانی ناتمام» بود که حدود سه ماه پیش از درگذشتش در خلال مراسم نکوداشت او در شهر ونکوور، از سوی «نشر رها»، ناشر این کتاب، رونمایی شد. مراسمی که در آن از یک عمر فعالیت ادبی، پژوهشی و فرهنگی محمد محمدعلی، قدردانی شد و نمایندگان پارلمان فدرال کانادا و استان بریتیش کلمبیا، بهپاس خدماتش به ادبیات و فرهنگ، تقدیرنامههایی به او تقدیم کردند.
تمام آثار محمدعلی بارها به چاپ رسیده است و منتقدان، آثار این نویسنده را واقعگرا با گرایش به نوعی سمبولیسم، چندصدایی و عدم قطعیت در روایت ارزیابی کردهاند.
محمد محمدعلی، روز ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳، برابر با ۲۳ شهریور ۱۴۰۲، بهدلیل مشکلات ریوی، در بیمارستان عمومی ونکوور، درگذشت و جامعهٔ ادبی ایران را سوگوار کرد. او تا آخرین لحظه پیش از بستریشدن در بیمارستان بیوقفه بر روی دو اثر جدیدش کار میکرد که متأسفانه نتوانست بهچاپرسیدن آنها را ببیند.
پیکر او روز ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۳، با حضور خانوادهاش و صدها تن از شاگردان، دوستان و دوستدارانش در آرامگاه کپیلانو ویوو در بخش وست ونکوور، بهخاک سپرده شد.
یاد و نامش زنده و گرامی باد
گزارشی از نشست رونمایی مجموعهداستان «بوی برگ شمعدانی»، نوشتهٔ مجید سجادی تهرانی
ترانه وحدانی – وست ونکوور عکس و فیلم از افشین صادقی یکشنبه ۷ مهٔ ۲۰۲۳، «نشر رها» طی نشستی که در گلنایگلز کلابهاوس در وست ونکوور برگزار شد، دومین کتاب خود، مجموعهداستان «بوی برگ شمعدانی» نوشتهٔ مجید سجادی تهرانی، را رونمایی کرد. در این نشست که حدود ۱۰۰ تن از اعضای جامعهٔ ایرانی ساکن ونکوور در آن حضور یافته بودند، ابتدا سیما غفارزاده، سردبیر، مدیر مسئول و یکی از پایهگذاران «رسانهٔ همیاری» و «نشر رها»، پس…
بیشتر بخوانیدگزارشی از نشست رونمایی کتابهای «آوازهای جنگلی باد» و «ادی» در نورث ونکوور
درفشه جوادیان کوتنایی – نورث ونکوور عکسها از نگین پذیرا مراسم رونمایی کتابهای «آوازهای جنگلی باد» نوشتهٔ دکتر علی فدایی و «ادی» نوشتهٔ نیکی فتاحی بعدازظهر روز یکشنبه، ۳۰ آوریل ۲۰۲۳، در منطقهٔ لین ولی نورث ونکوور، با حضور جمعی از دوستان و نزدیکان این دو نویسنده و همینطور دوستان کارگاه داستاننویسی استاد محمد محمدعلی برگزار شد. شایان ذکر است که هر دو کتاب، اولین کتاب این دو نویسندهٔ ایرانی ساکن ونکوور است. در ابتدا…
بیشتر بخوانیدگزارشی از «کارگاه داستاننویسی ونکوور»، با حضور میهمان ویژه، مرتضی مشتاقی، نمایشنامهنویس و کارگردان ساکن ونکوور
نیکی فتاحی – ونکوور در تاریخ ۱۱ آوریل ۲۰۲۳، کارگاه هفتگی داستاننویسی ونکوور تحت نظر استاد محمد محمدعلی، نویسندهٔ ساکن ونکوور، جلسهای پیرامون نقد و بررسی نمایش «میر نوروزی»، نوشتهٔ مرتضی مشتاقی، نمایشنامهنویس و کارگردان ساکن ونکوور، برگزار کرد. این نمایش در روز ۲۵ مارس ۲۰۲۳، در سالن کیمیک سنتر در وست ونکوور، و در روز ۲۶ مارس ۲۰۲۳، در سالن تری فاکس در پورت کوکئیتلام به اجرا درآمد. متن این نمایشنامه بههمراه توضیحات و تاریخچهٔ…
بیشتر بخوانید«رها» پا به دنیای نشر فارسی در خارج از ایران گذاشت
گزارش کامل مراسم معرفی نشر رها و رونمایی نخستین کتاب این انتشارات ترانه وحدانی – وست ونکوور عکس و فیلم: Threshold Studios شنبه ۱۱ مارس ۲۰۲۳، نشر رها، بهعنوان زیرمجموعهای از رسانهٔ همیاری، طی مراسمی که در گلنایلگلز کلابهاوس در وست ونکوور برگزار شد، رسماً کار خود را آغاز کرد. در این مراسم که بیش از ۱۰۰ تن از اعضای جامعهٔ ایرانی ساکن ونکوور در آن حضور یافته بودند، ابتدا سیما غفارزاده، سردبیر، مدیر مسئول…
بیشتر بخوانیدگزارشی از «کارگاه داستاننویسی ونکوور» با حضور میهمان ویژه، بیژن بیجاری، نویسندهٔ ساکن آمریکا
درفشه جوادیان کوتنایی – ونکوور کارگاه هفتگی داستاننویسی در تاریخ بیست و چهارم ژانویهٔ ۲۰۲۳، تحت نظارت استاد محمد محمدعلی، نویسندهٔ ساکن ونکوور، میزبان میهمانی ویژه، بیژن بیجاری، نویسندهٔ ساکن کالیفرنیای جنوبی، بود. این جلسه از طریق زوم برگزار شد و ۲۶ نفر در آن شرکت داشتند. هماهنگیهای لازم برای برگزاری جلسه را کامران قوامی و گردانندگی آن را فریبا فرجام از اعضای «کارگاه داستاننویسی ونکوور» بر عهده داشتند. در بخش اول این جلسه، پس…
بیشتر بخوانیدگزارشی از «کارگاه داستاننویسی ونکوور» با حضور میهمان ویژه، بهرام مرادی، نویسندهٔ ساکن آلمان
درفشه جوادیان کوتنایی – ونکوور کارگاه هفتگی داستاننویسی در تاریخ یکم نوامبر ۲۰۲۲، تحت نظر استاد محمد محمدعلی، نویسندهٔ ساکن ونکوور، میزبان میهمانی ویژه، بهرام مرادی، نویسندهٔ ساکن برلین، بود. این جلسه از طریق زوم برگزار شد و نزدیک به ۳۰ نفر در آن شرکت داشتند. هماهنگیهای لازم برای برگزاری جلسه را کامران قوامی و گردانندگی آن را فریبا فرجام از اعضای «کارگاه داستاننویسی ونکوور» بر عهده داشتند. در قسمت اول این جلسه به بررسی…
بیشتر بخوانیدگزارشی از «کارگاه داستاننویسی ونکوور» با حضور میهمان ویژه، پرتو نوریعلا، نویسندهٔ ساکن لس آنجلس
این مطلب از مجموعه مطالب شمارهٔ ۱۶۸ رسانهٔ همیاری مورخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲ است که بهدلیل آغاز اعتراضات داخل ایران بهکشتهشدن مهسا امینی با تأخیر روی وبسایت رسانهٔ همیاری قرار میگیرد. کامران قوامی – ونکوور در تاریخ سهشنبه ششم سپتامبر ۲۰۲۲، کارگاه داستاننویسی ونکوور تحت نظر استاد محمد محمدعلی، میزبان پرتو نوریعلا، نویسندهٔ ساکن لس آنجلس بود. این جلسه از طریق زوم برگزار شد و حدود ۵۰ نفر در آن شرکت داشتند. هماهنگیهای لازم برای…
بیشتر بخوانیدگزارشی از «کارگاه داستاننویسی ونکوور» با حضور میهمان ویژه، فریبا صدیقیم، نویسندهٔ ساکن لس آنجلس
نغمه فراهانی – ونکوور در تاریخ سهشنبه، ۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، کارگاه داستاننویسی ونکوور تحت نظر استاد محمد محمدعلی، میزبان فریبا صدیقیم، نویسندهٔ ساکن لس آنجلس بود. این جلسه از طریق زوم برگزار شد و حدود ۲۷ نفر در آن شرکت داشتند. هماهنگیهای لازم برای برگزاری این جلسه را کامران قوامی و گردانندگی آن را فریبا فرجام از اعضای «کارگاه داستاننویسی ونکوور» بر عهده داشتند. در ابتدا استاد محمدعلی مطابق معمولِ برنامههای ویژهٔ کارگاه، طی مقدمهای…
بیشتر بخوانیدگزارشی از «کارگاه داستاننویسی ونکوور» با حضور میهمان ویژه، مریم رئیسدانا، نویسندهٔ ساکن آمریکا
کامران قوامی – ونکوور در تاریخ بیست و چهارم ماه مه، کارگاه هفتگی داستاننویسی تحتنظر استاد محمد محمدعلی، نویسندهٔ ساکن ونکوور، پذیرای مهمان ویژهای از آمریکا بود؛ مریم رئیسدانا. در این جلسه، به بررسی سه داستان کوتاه از ایشان پرداخته شد. داستان «اِیبِل» (این داستان را در اینجا بخوانید)، «نقطهٔ روز» (این داستان را در اینجا بخوانید) و همچنین داستان «هاتداگ کاسکو» (این داستان را در اینجا بخوانید). گزیدهای از این نشست به دوستانی که…
بیشتر بخوانید