سیما غفارزاده – ونکوور
روز چهارشنبه، ۱۹ ژوئن ۲۰۲۴، دولت فدرال کانادا بالاخره اعلام کرد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است.
پیش از این جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، گفته بود که دولت می‌خواهد به‌شیوه‌ای مسئولانه سپاه را در این فهرست قرار دهد تا عموم مردم، به‌ویژه مردانی که به‌اجبار و خارج از ارادهٔ خود سربازی‌شان را در این ارگان گذرانده‌اند، کمترین آسیب را ببینند، هرچند در بیانه‌ای که همین چهارشنبه از سوی ادارهٔ امنیت عمومی دولت کانادا صادر شده، به چنین تمهیداتی اشاره نشده است. در بخشی از این بیانیه آمده است:
«امروز، دومینیک لبلانک (Dominic LeBlanc)، وزیر محترم امنیت عمومی، نهادهای دموکراتیک و امور بینادولتی، اعلام کرد که دولت کانادا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی تحت قانون جزایی قرار داده است، که از امروز لازم‌الاجراست.
براساس اقدامات آن‌ها، دلایل معقولی وجود دارد که باور کنیم سپاه آگاهانه اقدام به انجام، تلاش در اقدام، مشارکت در، یا تسهیلِ یک فعالیت تروریستی کرده است، یا آگاهانه به‌نمایندگی، در جهت یا در ارتباط با نهادی که آگاهانه فعالیت تروریستی انجام داده، عمل کرده است. قراردادن سپاه در فهرست، بدین معناست که آن‌ها گروهی تروریستی‌اند.
تصمیم به فهرست‌کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از طریق رژیم فهرست‌بندی کُد کیفری (the Criminal Code listing regime)، پیامی قوی ارسال می‌کند به‌این مضمون که کانادا از تمام ابزارهایی که در اختیار دارد برای مبارزه با فعالیت‌های تروریستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استفاده خواهد کرد؛ فعالیت‌هایی که هم به‌صورت یک‌جانبه و هم از طریق ارتباط آگاهانه با نهادهای تروریستی فهرست‌شده مانند حزب‌الله و حماس انجام می‌شود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان نهادی که اکنون در فهرست قرار دارد، طبق قانون جنایی کانادا، با تعریف «گروه تروریستی» مطابقت دارد. به‌عنوان پیامد فوری این فهرست‌شدن، مؤسسات مالی کانادایی، مانند بانک‌ها و بروکرها، ملزم به مسدودکردنِ فوری اموال نهاد فهرست‌شده‌اند. تعامل آگاهانه با اموال متعلق به یا تحت کنترل یک گروه تروریستی، برای هر کسی در کانادا و کانادایی‌های خارج‌ازکشور جرم است.
فهرست‌شدن همچنین می‌تواند به آژانس‌های امنیتی، اطلاعاتی و مجری قانون کانادا برای مبارزه با تروریسم کمک کند، ازجمله با کمک به تسهیل اتهامات تروریستی علیه عاملان و حامیان تروریسم. مکانیسم فهرست‌شدن‌های تروریستی نقشی کلیدی در مقابله با تأمین مالی تروریست ایفا می‌کند. فهرست‌شدن همچنین می‌تواند در کانادا جلوی کمک‌رسانی طرفداران گروه‌های تروریستی به آن‌ها را بگیرد.»
دومینیک لبلانک در بخشی از سخنان در کنفرانس خبری چهارشنبه، ۱۹ ژوئن ۲۰۲۴، خود گفت:
«رژیم ایران پیوسته به حقوق بشر بی‌توجهی کامل داشته، چه در داخل و چه در خارج‌ازایران، و همچنین به بی‌ثبات‌کردن نظم مبتنی بر قوانین بین‌المللی، تمایل نشان داده است. فهرست‌کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی براساس تلاش‌های گسترده‌تر دولت کانادا برای اطمینان از عدم مصونیت از مجازات برای اقدامات غیرقانونی ایران و حمایت آن از تروریسم است. دولت ما همیشه حقوق بشر را ترویج خواهد داد و علیه کسانی که به‌دنبال مختل‌کردن شیوهٔ زندگی ما هستند، در کانادا و در سراسر جهان، اقدام خواهد کرد.»
در این کنفرانس خبری، ملانی جولی، وزیر امور خارجهٔ کانادا، گفت: «ما سال‌هاست که به کانادایی‌ها می‌گوییم به ایران سفر نکنند. با تصمیمی که امروز گرفته شد، خطر بازداشت‌های خودسرانه در ایران افزایش یافته است، بنابراین پیام من روشن است؛ آن‌هایی که الان در ایران‌اند، وقتش است که به خانه برگردید، و آن‌هایی که برنامه دارند که به ایران بروند، نروید! ما سفارتخانه‌ای در ایران نداریم. روابط دیپلماتیکمان را سال‌هاست که قطع کرده‌ایم و بنابراین در صورت نیاز، ما امکان ارائهٔ خدمات حرفه‌ای کنسولی نخواهیم داشت.»
در بخش پرسش و پاسخ این کنفرانس خبری، عارف ویرانی (Arif Virani)، دادستان کل کشور، در پاسخ به پرسش‌هایی دربارهٔ اینکه چگونه این اقدام ممکن است بر جامعهٔ ایرانی دیاسپورا در کانادا تأثیر بگذارد، به‌ویژه برخی از آن‌ها که احتمالاً مجبور به شرکت در فعالیت‌های سپاه شده‌اند، گفت که او به بازرسان و مجریان قانون کشور اطمینان زیادی دارد. او افزود: «ما به‌لحاظ رویکرد خود بسیار محتاط و سنجیده بوده‌ایم… » بر پایهٔ گفتهٔ عارف ویرانی، اگر کسی بدون اینکه متوجه شود به سپاه کمک کرده باشد، اگر «مجبور» به انجام این کار شده باشد، یا اگر زمانی از سوی این گروه به خدمت سربازی گرفته شده باشد، تحلیلگران به آن توجه خواهند کرد.
در واکنش به این خبر، حزب محافظه‌کار با انتشار بیانیه‌ای مطبوعاتی از دولت ترودو انتقاد کرد و گفت که بسیار طول کشید تا در این زمینه اقدام کند و نتیجه‌اش این بوده که سپاه پاسداران فرصت یافته تا در اینجا رشد کند و قوی شود. در بخشی از این بیانیه آمده: «آن‌ها اجازهٔ جمع‌آوری کمک مالی، جذب نیرو و فعالیت در کانادا را داشته‌اند، در حالی‌که [وجودشان] تعداد بی‌شماری از ایرانیان کانادایی را که در وهلهٔ اول برای فرار از دست سپاه به کانادا گریخته‌اند، وحشت‌زده می‌کند.»
حزب فدرال ان‌دی‌پی نیز علی‌رغم ابراز تأسف از لیبرال‌ها به‌خاطر تعللشان در این زمینه، اقدام آن‌ها را برای قراردادن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی، تحسین کرد.
