ترانه وحدانی – ونکوور
در چهارمین سالگرد سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲ مراسمی در شهرهای مختلف جهان و به‌ویژه کانادا برگزار شد و جامعهٔ ایرانی-کانادایی یاد و خاطرهٔ ۱۷۶ جانباختهٔ این پرواز را گرامی داشتند.
در همین شماره، گزارشی از مراسم برگزارشده در ونکوور از نظرتان خواهد گذشت ولی در این مطلب مروری خواهیم داشت بر پیام‌های رسمی دولت و رهبران احزاب اصلی کانادا به‌این مناسبت.
امور روابط بین‌الملل کانادا بیانیه‌ای به‌این مناسبت منتشر کرد. در این بیانیه آمده بود:
«امروز چهار سال از سرنگونی پرواز ۷۵۲ خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین (پرواز پی‌اس۷۵۲) می‌گذرد و کانادا همچنان یاد قربانیان این پرواز را گرامی می‌دارد و به همبستگی با خانواده‌ها و عزیزان آن‌ها ادامه می‌دهد.
صبح امروز، ملانی جولی، وزیر امور خارجه و پابلو رودریگز، وزیر ترابری، با اعضای خانوادهٔ قربانیان سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲ دیدار کردند تا بر حمایت تزلزل‌ناپذیر کانادا از کسانی که عزیزانشان را در این فاجعه از دست داده‌اند، تأکید کنند.
در طول چهار سال گذشته، کانادا اقدامات ملموسی را برای وادارکردن رژیم ایران به پاسخ‌گویی در مورد سرنگونی غیرقانونی پرواز پی‌اس۷۵۲ انجام داده است.
امروز، کانادا و شرکای آن در گروه هماهنگی و واکنش بین‌المللی (گروه هماهنگی) – سوئد، اوکراین و بریتانیا – به‌طور مشترک روند حل‌وفصل اختلافات را نزد سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) علیه جمهوری اسلامی ایران به‌دلیل خودداری از توسل به استفاده از سلاح علیه هواپیمای غیرنظامی در حال پرواز، آغاز کردند. این، نقض تعهدات حقوقی بین‌المللی ایران بر اساس مادهٔ 3bis کنوانسیون بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (معروف به کنوانسیون شیکاگو) است.
در ژوئیهٔ ۲۰۲۳، گروه هماهنگی مشترکاً درخواستی را به دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) در لاههٔ هلند تسلیم کرد و علیه ایران در رابطه با نقض کنوانسیون منع اقدامات غیرقانونی علیه ایمنی هواپیمایی کشوری مصوب ۱۹۷۱ (معروف به کنوانسیون ۱۹۷۱ مونترآل) شکایت کرد.
علاوه بر مبارزه برای عدالت و مسئولیت‌پذیری، کانادا در تلاش است تا اطمینان حاصل کند که فاجعه‌هایی مانند این هرگز تکرار نشوند. برای این منظور، کانادا و شرکای بین‌المللی‌اش به پیشبرد «ابتکار آسمان امن‌تر» برای افزایش ایمنی و امنیت خطوط هوایی تجاری‌ای که در مناطق درگیری یا نزدیکی آن سفر می‌کنند، ادامه می‌دهند. کانادا همچنین به حمایت از بهبود چارچوب بررسی سانحهٔ هواپیمای ایکائو ادامه می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که تحقیقات آینده به شیوه‌ای معتبرتر، شفاف و بی‌طرفانه انجام شود.
در ژوئن ۲۰۲۳، کانادا و هلند به‌طور مشترک میزبان سومین مجمع سالانهٔ «آسمان امن‌تر» بودند، جایی که آن‌ها به شرکای بین‌المللی خود پیوستند تا تعهد خود را برای محافظت بهتر از هوانوردی غیرنظامی در برابر خطرات ناشی از مناطق درگیری تجدید کنند.
دولت کانادا همچنین به کشورهای سراسر جهان برای حمایت به‌موقع و مؤثری که قربانیان و خانواده‌های آن‌ها پس از یک حادثهٔ هوایی به آن نیاز دارند، کمک می‌کند. در مارس ۲۰۲۳، وزارت ترابری کانادا بودجهٔ برگزاری دورهٔ کمک به قربانیان سوانح هواپیما و خانواده‌های آن‌ها را با حضور ۳۰ کشور تأمین کرد و در توسعهٔ مواد آموزشی مرتبط مشارکت داشت. این وزارتخانه همچنین بودجهٔ بیشتری را برای حمایت از دومین سمپوزیوم جهانی ایکائو در زمینهٔ کمک به قربانیان سوانح هواپیما و خانواده‌هایشان اختصاص می‌دهد که طیف متنوعی از شرکت‌کنندگان را برای تقویت همکاری بین‌المللی در این موضوع مهم گرد هم می‌آورد.
در پاییز گذشته، کانادا برنامهٔ بورسیهٔ یادبود پرواز پی‌اس۷۵۲ را راه‌اندازی کرد که ۱۷۶ بورسیهٔ تحصیلی یک‌ساله را طی پنج سال به دانشجویان کانادایی و بین‌المللی که در کالج‌ها و دانشگاه‌های کانادا تحصیل می‌کنند، ارائه می‌دهد. برای سال تحصیلی جاری، بیش از ۳۰ دانشجو برای دریافت بورس تحصیلی انتخاب شده‌اند که تعدادی از آن‌ها با قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲ ارتباط دارند. این ابتکار نشان‌دهندهٔ تعهد تزلزل‌ناپذیر کانادا برای گرامیداشت یاد و خاطرهٔ کسانی است که زندگی آن‌ها در این فاجعه به‌طرز غم انگیزی کوتاه شد.»
روز هشتم ژوئن ۲۰۲۴، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، همراه با چند مقام فدرال دیگر در مراسم یادبود جانباختگان در ریچموند هیلِ انتاریو شرکت کرد.
ترودو به جمع حاضران در این مراسم گفت: «کانادایی‌ها هرگز فاجعهٔ سقوط هواپیما را فراموش نمی‌کنند. عزیزان شما تقریباً ده هزار کیلومتر دورتر از اینجا، ۱۴۶۱ روز پیش کشته شدند.»
او گفت که کانادا در این چند سال با شرکای خود کار کرده است تا رژیم ایران مسئولیت اقدامات خود را بپذیرد.
ترودو همچنین اعلام کرد که کانادا و سه شریک بین‌المللی‌اش در شورای سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی بر اساس کنوانسیون شیکاگو، توافق‌نامهٔ بین‌المللی‌ای که قوانین و استانداردهای اصلی برای سفرهای هوایی ایمن جهانی را تعیین می‌کند، رسیدگی‌های حل‌وفصل اختلاف علیه ایران را آغاز کرده‌اند.
جاستین ترودو همچنین در مراسم ریچموند هیل گفت: «ما می‌دانیم که کارهای بیشتری برای وادارکردن رژیم [جمهوری اسلامی] به پاسخ‌گویی وجود دارد و به کار خود ادامه خواهیم داد، ازجمله جست‌وجوی راه‌هایی برای قراردادن مسئولانهٔ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی.»
ملیسا لنتسمن، قائم‌مقام حزب محافظه‌کار و اپوزیسیون رسمی کانادا، که در همین مراسم حضور یافته بود، در سخنانش گفت: «این اقدام شیطانیِ قتل بر حقیقتی تأکید کرد که کشور ما از مدت‌ها پیش می‌دانست و آن اینکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک گروه تروریستی است.» او با انتقاد از دولت لیبرال گفت: «تروریست‌های سپاه در جایی‌که دولت لیبرال جرئت ممنوع‌کردن آن‌ها را ندارد، اینجا در کانادا پناهگاه امنی یافته‌اند. تا امروز بیش از ۷۰۰ تروریست سپاه توانسته‌اند با پول‌هایی که از مردم ایران دزدیده‌اند، به‌طور قانونی در خاک ما فعالیت کنند و با عیاشی زندگی کنند.»
او افزود: «هیچ‌کس به‌اندازهٔ همهٔ شما که امروز اینجایید در خواست خود برای عدالت مصمم نبوده است.»
پیِر پوئلیور، رهبر حزب محافظه‌کار و اپوزیسیون رسمی کانادا، هم در پیامی ویدئویی در این زمینه گفت: «کانادا باید یک‌بار و برای همیشه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به‌عنوان یک سازمان تروریستی منع کند. پیام من به نخست‌وزیر ترودو این است: چطور می‌توانید به همان گروه تروریستی‌ای که ۵۵ شهروند کانادا و ۳۰ مقیم دائم آن را کشته است، اجازه دهید قانونی در کانادا فعالیت کند؟ چطور می‌توانید اجازه دهید در خاک کانادا عضوگیری کند و کمک‌های مالی جمع کند؟ چطور اجازه می‌دهید که ۷۰۰ مأمور رژیم تروریستی ایران با پولی که از فقیرترین مردم جهان دزدیده‌اند، در اینجا آزادانه زندگی کنند و جامعهٔ یهودی و ایرانی را مرعوب کنند و همهٔ ما را در معرض خطر قرار بدهند؟ چطور می‌توانید همهٔ این‌خطرها را بپذیرید تا با این گروه تروریستی مماشات کنید؟ یک نخست‌وزیر واقعی این گروه را ممنوع می‌کند و اعضایش را همین الان اخراج می‌کند و من آن نخست‌وزیر واقعی خواهم بود. کانادا باید دارایی‌های رژیم ایران در کانادا را ضبط کند و آن را به خانواده‌های پرواز پی‌اس۷۵۲ بدهد. ما باید در دیوان کیفری بین‌المللی به‌دنبال شکایت کامل از این رژیم و هر کسی که در این اقدام تروریستی نقش داشته برای همهٔ جنایت‌هایشان، باشیم.»
جاگمیت سینگ، رهبر حزب دموکرات نوین کانادا، هم در پیام کوتاهی در این زمینه نوشت: «چهار سال پیش در چنین روزی پرواز ۷۵۲ در تهران سرنگون شد. ۱۷۶ نفر کشته شدند که ۱۳۸ نفرشان با کانادا در ارتباط بودند ازجمله شهروندان کانادا.
ما امروز قربانیان را به یاد می‌آوریم و در کنار خانواده‌های آن‌ها در پیگیری عدالت و پاسخ‌گویی عاملان می‌ایستیم.»
