سیما غفارزاده – ونکوور
صبح روز یکشنبه ۱۹ مهٔ ۲۰۲۴ (۳۰ اردیبهشت) به‌وقت ساحل اقیانوس آرام، خبر سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و همراهانش منتشر شد. او که برای افتتاح سد قیز قلعه‌سی بر روی رود ارس در مرز ایران و آذربایجان به محل این سد سفر کرده بود، پس از دیدار با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، و افتتاح این سد، با یک فروند بالگرد محل را ترک کرد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجهٔ جمهوری اسلامی، سید محمدعلی آل‌هاشم، امام‌جمعهٔ تبریز، مالک رحمتی، استاندار آذربایجان شرقی، و چند تن دیگر نیز همراه او در بالگرد بودند.
ساعاتی بعد گزارش شد که این بالگرد بر فراز جنگل‌های ارسباران دچار سانحه شده است. از آن زمان گزارش‌های ضدونقیضی از وضعیت سرنشینان بالگرد، محل سقوط و موارد دیگر منتشر شد. در یکی از این گزارش‌ها اشاره شده بود که پهپاد بیرقدار آکینجی ساخت ترکیه از شهر وان در این کشور به محل حادثه پرواز کرده و مختصات محل سقوط را یافته و به ایران گزارش داده است.
سرانجام کشته‌شدن همهٔ سرنشینان این بالگرد تأیید شد و به‌دنبال آن سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، پنج روز عزای عمومی اعلام کرد. هرچند هم‌زمان با اعلام خبر مرگ ابراهیم رئیسی گزارش‌های متعددی از شادی، پایکوبی و آتش‌بازی مردم در نقاط مختلف ایران اعلام شد که مقامات امنیتی را به واکنش و تهدید به دستگیری واداشت. بخشی از این موارد در مطلب ویژهٔ این شماره که نویسنده‌ای با امضاء محفوظ از ایران برای ما فرستاده است، منعکس شده که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم.
در خارج از ایران و در نبود محدودیت‌های داخلی، در شهرهای مختلف ازجمله در شهر تورنتو تجمعاتی برای جشن و سرور برپا شد و در سایر شهرها ازجمله ونکوور هم برنامه‌هایی برای شادی در آخر هفته اعلام شد.
در شبکه‌های مجازی، واکنش‌های مختلفی به اعلام این خبر نشان داده شد. از ساختن جوک و مطالب و تصاویر طنزآمیز کاربران این شبکه‌ها تا بیانیه‌ها و واکنش‌های افراد داغدار و نهادهای دادخواهی و حقوق بشری.
منصوره بهکیش، یکی از اعضای خانواده‌های خاوران، ویدیویی از رقص و شادمانی خود را در واکنش به مرگ ابراهیم رئیسی و همراهانش در شبکهٔ ایکس منتشر کرد. این عضو دادخواه خانوادهٔ بهکیش نوشت: «با تمام وجود در شادی آزادی‌خواهان ایران و زنان مبارز و تمام خانواده‌های زخم‌خورده و دادخواه شریکم.» منصوره بهکیش شش عضو خانواده‌اش را در جریان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ از دست داده و خانوادهٔ او یکی از خانواده‌هایی‌ست که در طول چهار دههٔ گذشته همواره بر دادخواهی و محاکمهٔ ابراهیم رئیسی به‌عنوان یکی از اعضای هیئت مرگ و عامل کشتار زندانیان سیاسی تأکید کرده است.
در یکی از نخستین واکنش‌ها حامد اسماعیلیون، از بازماندگان جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲، در پستی در شبکهٔ اجتماعی ایکس نوشت سزاوار بود ابراهیم رئیسی (قاضی مرگ، عضو شورای عالی امنیت ملی در زمان سرنگون کردن پرواز پی‌اس۷۵۲ و جنایات آبان خونین) و سایر جنایتکاران حکومت اسلامی، در دادگاهی عادلانه به‌جرم ارتکاب جنایت علیه بشریت محاکمه شوند. فرصت اجرای عدالت در مورد او از قربانیان گرفته شد، اما نامش به سیاهی و جنایت‌پیشگی در تاریخ خواهد ماند.
شاهزاده رضا پهلوی هم در بخشی از پیامش در شبکه‌های اجتماعی نوشت ابراهیم رئیسی یک جنایتکار علیه بشریت و یکی از بی‌رحم‌ترین و بدنام‌ترین سرکردگان رژیم جمهوری اسلامی بود. او از همان نخستین سال‌های رویِ‌کارآمدن این رژیم، در کسب‌وکار مرگ و اعدام و جنایت بود، و دستانش آغشته به خون هزاران هزار ایرانی. بی‌جهت نیست که ملت ایران و به‌ویژه خانواده‌های قربانیان رئیسی، امروز از مرگ وی شادمان‌اند و شاید تنها افسوسشان این است که او سقوط جمهوری اسلامی را ندید و برای جرم و جنایت‌هایش محاکمه نشد. ملت آگاه ایران در عین حال، به‌خوبی می‌داند که رئیسی، جلاد خمینی و خامنه‌ای، و کارگزار آن‌ها در سرکوب و فساد و ترور بود و سیاست‌های رژیم در عرصهٔ داخلی و خارجی با مرگ او تغییر نخواهد کرد.
این واکنش‌ها در حالی بود که رهبران بسیاری از کشورهای جهان و حتی برخی کشورهای غربی کشته‌شدن ابراهیم رئیسی را تسلیت گفتند. در یکی از پرواکنش‌ترین رخدادها در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد به‌احترام رئیسی یک دقیقه سکوت شد. این اقدام منجر به واکنش‌های اغلب منفی ایرانیان به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی شد.
اما در کانادا جاستین ترودو، نخست‌وزیر، بد‌ون تسلیت‌گفتن برای کشته‌شدن رئیسی، در واکنش به پرسشی در این زمینه گفت بدیهی است آنچه که همهٔ ما می‌خواهیم ببینیم ثبات منطقه‌ای در این لحظهٔ خاص است اما، تمرکز ما در رابطه با ایران، مردم ایران‌اند که مستحق حقوق بیشتر، آزادی‌های بیشتر و سزاوار زندگی در یک دموکراسی هستند و در مقابل حکومتی که همچنان به سرکوب و به حاشیه‌راندن و حمله به مردم خود ادامه می‌دهد، شجاعانه خواستشان را اعلام می‌کنند.
