از زمانی که دست چپ و راستم را شناختم، همیشه حس خاصی نسبت به کاغذ داشته‌ام. چه کاغذ سپیدی که قرارست خودم سیاهش کنم و چه کاغذی که از زیر دستگاه چاپ درآمده و به‌شکل کتاب، مجله یا روزنامه می‌توانم دست بگیرم و بخوانمش و حتی ببویمش. هنوز که هنوزست نتوانسته‌ام با خواندن کتاب الکترونیکی کنار بیایم حتی با وجود دستگاه‌هایی که مخصوص خواندنِ کتاب‌اند، صفحه‌ای مات دارند و با تغییر اندازهٔ فونت در چشم‌برهم‌زدنی کل کتاب را برایت صفحه‌آرایی مجدد می‌کنند. هنوز باید کتاب را دست بگیرم، لمس کنم، براندازش کنم، باز کنم و نزدیک شیرازه‌اش را ببویم و اگر کتابی قدیمی بود، گاه پیداشدنِ یادداشتی روی ورق کاغذی زردشده، برگ گلی خشکیده یا عکسی غافلگیرم کند. رابطه‌ام با مجله هم چندان متفاوت نیست؛ به‌طور مثال سری کامل مجلهٔ «آدینه» را سال‌هاست با خودم به این‌طرف و آن‌طرف می‌کشم.
جالب اینکه با تمام اوصافِ فوق، خودم را یکی از طرفداران محیط زیست می‌دانم و این مقوله برایم بسیار اهمیت دارد. معتقدم هیچ صرفه‌جویی‌ای در انرژی و توجه به مصرف، ناچیز و بیهوده نیست. موضوع بازیافت برایم بسیار جدی است و از شوخی و خندهٔ دوستانم به کیسهٔ بازیافتی‌ها در دستم برای بردن به خانه به وقت برگشت از کمپینگ هم ناراحت نمی‌شوم. حالا تصور کنید در چه تناقضی باید گیر کرده باشم کاغذبازی که منم. اما از آنجا که خوشبختانه چندان آدم بی‌منطقی نیستم، شروع کرده‌ام روی خودم کار کنم تا با دنیای دیجیتال در امر نشر خو بگیرم. واقعیت امر هم این‌ست که سهولت و سرعتی که دنیای الکترونیک در اختیارمان گذاشته است، به‌هیچ ترتیب با شیوه‌های نوشتن و خواندن حتی در ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته قابل مقایسه نیست. کجا می‌شد نوشته‌ای را در چیزی اندازهٔ درِ خودکارت جا بدهی و با خودت همه‌جا ببری؟ و از آن مهم‌تر کجا می‌شد نوشته‌هایت را یا هرگونه سندی را در جایی به نامِ cloud بگذاری و هرگز نگرانِ ازبین‌رفتنش نباشی؟ و تازه این‌ها ابتدایی‌ترین امکانات است. واقعیتش دنیای دیجیتال گاه ترسناک می‌نماید اما چنان قدرتمند است که خواهی‌نخواهی مجذوبش می‌شوی و به‌جایی می‌رسی که بی‌آن زندگی را ناممکن می‌دانی.
از این‌رو و از آغاز کار نشریه تاکنون که شمارهٔ پنجم آن منتشر می‌شود، کوشیده‌ایم تا با شیوه‌های نوین از ابزارهای گوناگون اطلاع‌رسانی قرن بیست‌ویکم نهایت استفاده را بکنیم تا بتوانیم تجربه‌ای منحصربه‌فرد از نشر دیجیتال ارائه نماییم. در شمارهٔ گذشته، نخستین مطلب چندرسانه‌ای نشریه با تلفیق نوشتار و تصاویر متحرک در کالبدی به‌سان مجلهٔ کاغذی روی نمایشگرهای شیشه‌ای ارائه کردیم و در کنار آن امکان ارتباط آگهی‌های آگهی‌دهندگان با خانه‌های مجازی‌شان از طریق کلیک‌کردن روی آگهی‌ها را فراهم نمودیم.
در این شماره نیز بار دیگر در نسخهٔ دیجیتال مطلب چندرسانه‌ای داریم و تعداد بیشتری از آگهی‌های نشریه را به وب‌سایت‌های آگهی‌دهندگان متصل کرده‌ایم. همچنین بخش‌هایی از مطالب نشریه که امکان بسط بیشتر در فضای دیجیتال را داشته‌اند، با استفاده از پیوند به بیرون از کالبد دیجیتال نشریه به وب‌سایت‌های مراجع و منابع بیرونی که در پانویس‌ها آمده‌اند، متصل شده‌اند که از آن جمله می‌توان به مطلب «جنبه‌های زیست‌محیطی تولید روغن نخل» اشاره کرد.
امید است بتوانیم با ترکیب رسانه‌های سنتی و دیجیتال در کنار محتوای مفید، جذاب و کاربردی نقشی در ترویج فرهنگ مطالعه در بین ایرانیان مهاجر داشته باشیم.
سیما غفارزاده
مسابقهٔ این شمارهٔ «رسانهٔ همیاری» هم با موضوع قابلیت‌های جدید نسخهٔ دیجیتال نشریه برگزار می‌شود. برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
