سیما غفارزاده – ونکوور
روز چهارشنبه ۸ مهٔ ۲۰۲۴، مجلس عوام کانادا با ۳۲۷ رأی موافق و بدون رأی مخالف از قرارگرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های تروریستی کانادا حمایت کرد.
رأی‌گیری در واکنش به گزارش شمارهٔ ۱۸ کمیتهٔ دائمی دادگستری و حقوق بشر مجلس عوام کانادا تحت عنوان «تمهیداتی برای محافظت از کانادایی‌ها» انجام می‌شد که در آن پنج موضوع مختلف ازجمله «اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان نهادی تروریستی بر اساس قانون کیفری و اخراج بالغ بر ۷۰۰ مأمور ایرانی فعال در کانادا» پیشنهاد شده بود.
هرچند این رأی‌گیری هیچ رأی مخالفی در بین نمایندگان احزاب مختلف ازجمله حزب حاکم لیبرال نداشت، تصویب پیشنهادات این گزارش برای دولت الزام‌آور نیست.
موارد دیگر پیشنهادشده در گزارش ۱۸ کمیتهٔ دائمی دادگستری و حقوق بشر مجلس عوام کانادا بدین شرح بود:
- ایجاد دفتری برای ثبت نفوذ خارجی
- ارزیابی تهدید کانادا با توجه به توصیه‌های مسافرتی بریتانیا
- رفع محدودیت‌های غیرضروری و افزایش سرعت دسترسی به «برنامهٔ زیرساخت امنیتی» برای محافظت از جوامع در معرض خطر
- ایجاد کارگروه ویژه‌ای برای مبارزه با جنایت‌های نفرت‌پراکنی برای هماهنگیِ حفاظت از جوامع مذهبی
در هفته‌های اخیر و به‌ویژه پس از حملهٔ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اسرائیل با بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد در واکنش به حملهٔ موشکی اسرائیل به ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق، دولت کانادا از سوی حزب محافظه‌کار، اپوزیسیون رسمی دولت، با فشارهای فزاینده‌ای برای قراردادن سپاه پاسداران به‌عنوان گروهی تروریستی بر اساس قانون کیفری، مواجه بوده است.
در روزهای پیش از این رأی‌گیری سازمان کالکتیو عدالت برای ایرانیان، که خود را «سازمانی فراحزبی و جهانی، حامی انقلاب ایران از مسیر عدالت» معرفی می‌کند، در دو روز پیاپی در ۶ و ۷ مهٔ ۲۰۲۴ با نمایندگان کانادا در هر دو مجلس عوام و سنا جلساتی برگزار کرد. این گروه خواسته‌هایش را از نمایندگان کانادا به‌این شرح اعلام کرده بود:
١- قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی
٢- اقدام قاطع در برابر وابستگان مقامات جمهوری اسلامی در کانادا و بررسی دخالت‌های رژیم در فعالیت نهادهای دموکراتیک و سیاست کانادا
۳- تسریع در کمک به پناه‌جویان آسیب‌دیده از رژیم جمهوری اسلامی
۴-دادخواهی برای جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲
۵- تحریم دادگاه‌های انقلاب و قراردادن قضات، دادستان‌ها و کارگزارانش در لیست تحریم در پی صدور حکم اعدام برای توماج صالحی و دیگر فعالان داخلی
تصویب این طرحِ غیرالزام‌آور در حالی انجام می‌شود که پیش از این و در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۸، مجلس عوام کانادا با اکثریت قاطع (۲۴۸ رأی موافق در مقابل ۴۵ رأی مخالف) و با حمایت اکثریت نمایندگان حزب حاکم لیبرال در مجلس، طرح غیرالزام‌آور دیگری را که گارنت جَنیوئِس (Garnett Genuis)، نمایندهٔ محافظه‌کار منطقهٔ شروود پارک – فورت ساسکاچوان، برای قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی، پیشنهاد داده بود پذیرفته بود، ولی از آن زمان تاکنون و حتی پس از آنکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سحرگاه ۸ ژانویهٔ ۲۰۲۰ پرواز پی‌اس۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین را در نزدیکی تهران سرنگون کرد و جان ۱۷۶ سرنشین آن را که اغلبشان یا کانادایی بودند یا با کانادا پیوندهای محکمی داشتند گرفت، از قراردادن آن در فهرست گروه‌های تروریستی خودداری کرده است.
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، در جریان مراسم امسالِ بزرگداشت جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲ گفت که دولت او «به‌دنبال راه‌هایی‌ست تا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را مسئولانه در فهرست سازمان های تروریستی قرار دهد.»
اشارهٔ او به یافتن شیوه‌هایی برای مستثنی‌کردن افرادی است که بدون خواست خودشان خدمت نظام‌وظیفهٔ اجباری‌شان را در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گذرانده‌اند.
در سال‌های اخیر و با قرارگرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های تروریستی در ایالات متحدهٔ آمریکا گزارش‌های متعددی از جلوگیری مأموران مرزبانی آمریکا از ورود ایرانی-کانادایی‌هایی که دورهٔ خدمت نظام‌وظیفه‌شان را در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گذرانده‌اند، منتشر شده است.
اعتراضات ایرانی-کانادایی‌هایی که با چنین مشکلاتی مواجه شده بودند به طرح دادخواستی از سوی پاتریک وایلر، نمایندهٔ منطقهٔ وست ونکوور – سان‌شاین‌کوست – سی‌تو‌اسکای، در پارلمان انجامید که در آن از دولت کانادا خواسته شده بود از ایالات متحده بخواهد که دلایلی برای لیست‌کردن ناعادلانهٔ کانادایی‌های ایرانی‌تبار و رسیدگی طولانی اداری به پروندهٔ آنان ارائه دهد و با وزارت امور خارجهٔ ایالات متحده تعامل و مذاکره کند تا از برچسب‌زدن امنیتی بی‌دلیل به چنین افرادی خودداری کند.
وزارت امور خارجهٔ کانادا در بخشی از پاسخی که در ۹ ژوئن ۲۰۲۳ به این دادخواست داد، اعلام کرد: «ایالات متحده، مانند کانادا، بر تصمیم‌گیری اینکه چه اتباع خارجی‌ای می‌توانند از مرز کشورش عبور کنند، صلاحیت دارد. ایالات متحده برای هر کسی که از نظر این کشور غیرقابل‌ورود تلقی می‌شود ازجمله کانادایی‌هایی که تحت‌تأثیر قرار گرفته‌اند، مکانیسم بررسی دارد.
دولت کانادا می‌داند که این موضوع تأثیر قابل‌توجهی بر کانادایی‌های آسیب‌دیده دارد و مقامات دولت کانادا با چندین کانادایی آسیب‌دیده در تماس بوده‌اند. این بحث‌ها برای درک بهتر موضوع بسیار مفید بوده است.»
از آن زمان تاکنون هرازگاهی گزارش‌هایی دربارهٔ جلوگیری از ورود ایرانی-کانادایی‌ها به آمریکا منتشر می‌شود.
باید دید آیا دولت لیبرال این بار سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار خواهد داد و در صورت انجام این کار شیوهٔ «مسئولانه»ای که جاستین ترودو برای مستنثنی‌کردن افرادی که به‌ناچار خدمت نظام‌وظیفهٔ اجباری‌شان را در سپاه گذرانده‌اند وعده داده بود، چیست.
