کیقباد اسماعیل‌پور – مسئول هیئت‌مدیرهٔ کانون همکاری‌های اجتماعی ایرانیان، ونکوور
انتخابات مجلس قانونگذاری دورهٔ چهل‌ویکم در استان بریتیش کلمبیا در تاریخ نهم ماه مه در این استان برگزار شد. در این دوره از انتخابات احزاب برای تسخیر ۴۴ کرسی از ۸۷ کرسی انتخاباتی مبارزه می‌کردند. تعداد احزاب شرکت‌کننده در انتخابات ۲۹ حزب رسمی – شامل احزاب بی‌سی لیبرال (۸۷ کاندیدا)، بی‌سی ان‌دی‌پی (۸۷ کاندیدا)، بی‌سی گرین (۸۳ کاندیدا) و بی‌سی کانسرواتیو (۱۰ کاندیدا)، لیبرترین (۳۰ کاندیدا) و احزاب حزب سیاسی شما (۱۰ کاندیدا)، سوسیال کردیت (۲ کاندیدا)، حزب کمونیست (کارگران پیشرو) (۶ کاندیدا)، ۱۱ حزب دیگر که نمایندگانی کمتر از ۵ کاندیدا در حوزه‌ها معرفی کرده بودند – و ۳۳ کاندیدای مستقل بود.
در بین این احزاب، سه حزب اصلی که بیشترین تعداد کاندیدا را داشتند احزاب بی‌سی لیبرال با رهبری کریستی کلارک، بی‌سی ان‌دی‌پی با رهبری جان هورگان و حزب سبز بی‌سی با رهبری اندرو ویور بودند.
قدیمی‌ترین احزابی که در این انتخابات حضور داشتند، شامل حزب بی‌سی لیبرال (تأسیس ۱۹۰۳)، حزب بی‌سی کانسرواتیو (تأسیس ۱۹۰۳)، حزب بی‌سی ان‌دی‌پی (تأسیس ۱۹۳۳)، حزب سوسیال کردیت (تأسیس ۱۹۳۵، منحل‌شده در ۲۰۱۳، ثبت دوباره در ۲۰۱۵)، حزب کمونیست (تأسیس ۱۹۴۵)، و حزب سبز بی‌سی (تأسیس ۱۹۸۳) بودند.
تعداد آرای ریخته‌شده و شمارش‌شده تا این تاریخ ۱٬۷۹۸٬۳۱۷ رأی بوده است که در این میان حزب بی‌سی لیبرال با داشتن ۷۳۴٬۴۸۱ رأی بیشترین رأی را داشته و پس از آن حزب بی‌سی ان‌دی‌پی با ۷۱۶٬۸۰۵ رأی در مقام دوم قرار دارد. حزب سبز بی‌سی با داشتن ۳۰۱٬۱۴۳ رأی در مقام سوم و حزب بی‌سی کانسرواتیو با به‌دست‌آوردن ۹٬۵۳۷ رأی در مقام چهارم قرار دارد. بد نیست بدانید که آخرین حزب، حزب BC4 است که با به‌دست‌آوردن ۵۳ رأی در انتهای جدول قرار دارد.
برندهٔ آرای عمومی در این انتخابات حزب بی‌سی لیبرال بود که ۴۰٫۸۴٪ آرای عمومی را به‌دست آورد. حزبی که بیشترین تغییر در آرای عمومی را داشت، حزب سبز بی‌سی بود که از ۸٫۱۳٪ آرای عمومی به ۱۶٫۷۵٪ آرای عمومی دست یافت.
درصد رأی‌دهندگان واجد شرایط در این دوره، ۶۰٪ بوده است که این رقم نشان از افزایش مشارکت رأی‌دهندگان نسبت به انتخابات سال ۲۰۱۳ (۵۷٫۱٪) دارد. درصد مشارکت در این دوره بیشترین درصد از سال ۱۹۹۱ بوده است.
تعداد صندلی‌های به‌دست‌آمده (تا این لحظه) برای احزاب شامل: بی‌سی لیبرال ۴۳ کرسی، بی‌سی ان‌دی‌پی ۴۱ کرسی و حزب سبز بی‌سی ۳ کرسی می‌باشد. از آنجا که هیچ حزبی نتوانسته است در این انتخابات بیش از ۵۰٪ کرسی‌ها (۴۴ کرسی) را به‌دست آورد، لذا برای اولین بار(تا این لحظه) در استان بی‌سی، بعد از سال ۱۹۵۲ شاهد انتخاباتی با نتیجهٔ تشکیل دولت اقلیت هستیم. در سیستم پارلمانی وست مینستر، وجود دولت اقلیت به‌ندرت اتفاق می‌افتد. مثلاً در تاریخ کانادا در سطح فدرال فقط ۱۲ بار و در سطح استانی نیز در استان بی‌سی آخرین بار ۶۵ سال پیش این امر اتفاق افتاده است. در حالتی که هیچ حزبی موفق به به‌دست‌آوردن اکثریت کرسی‌ها نشود، معمولاً حزبی که بیشترین کرسی‌ها را دارد اولین حزبی است که با نظر فرماندار کل برای تشکیل دولت اقدام می‌کند. در صورتی‌که به‌دلیل عدم همکاری یا توافق احزاب دیگر، این حزب نتواند دولت را تشکیل دهد این شانس به حزب بعدی داده شود.
وضعیت فعلی حاکم در بی‌سی، بدین شکل است که تا ۲۴ ماه مه، آرا در برخی از حوزه‌ها که فاصلهٔ رأی کاندیداها کمتر از ۱۰۰ رأی باشد یا اینکه شواهدی از احتمال اشتباه در شمارش اولیه وجود داشته باشد، با درخواست یکی از کاندیداها بازشماری می‌شود. پس از این بازشماری‌ها، بازشمارش قضایی در حوزه‌هایی که اختلاف آرا کمتر از ۵۰۰ رأی است نیز می‌تواند درخواست شود.
در مورد بازشماری‌ها، تا کنون حوزه‌های کوکئیتلام برک مانتین با اختلاف ۱۷۰ رأی، میپل ریج با اختلاف ۱۲۰ رأی و ناحیه کورتنی – کوموکس (با اختلاف فقط ۹ رأی به نفع بی‌سی ان‌دی‌پی) از طرف دو حزب اصلی درخواست بازشماری شده است.
در این میان رأی‌های غایب نیز که تعداد آن به حدود ۱۷۰٬۰۰۰ رأی (مطابق آمار بی‌سی الکشن) می‌رسد، باید شمارش شود که نتیجهٔ انتخابات را تغییر خواهد داد. آرای غایب مربوط به کسانی است که به‌هر دلیلی نمی‌توانسته‌اند در محل‌های رأی‌گیری حضور یابند. این آرا در بی‌سی در ۵ حوزهٔ اصلی می‌تواند تغییراتی در برندهٔ انتخابات داشته باشد. مطابق آمار انتخابات ۲۰۱۳ در ۴ ناحیه از ۵ ناحیه، تعداد آرای غایب برای هر دو حزب بی‌سی ان‌دی‌پی و بی‌سی لیبرال کم و بیش یکسان بوده است ولی در ناحیهٔ کورتنی – کوموکس که اینک حزب ان‌دی‌پی با ۹ رأی پیشتاز است، بیشتر به‌سود حزب بی‌سی لیبرال بوده است. احتمالات ممکن می‌تواند حزب بی‌سی لیبرال را به اکثریت یا هر دو حزب را به مساوی ۴۲–۴۲ یا با احتمال ضعیف‌تر حزب بی‌سی ان‌دی‌پی را پیروز میدان نماید.
به‌هر حال با توجه به همهٔ این مسائل، نتیجهٔ نهایی انتخابات در روز ۲۴ ماه مه اعلام خواهد شد.
در صورتی‌که نهایتاً دولت اکثریت نداشته باشیم، آن حزبی که بتواند با توافق حزب دیگر (که در این شرایط حزب سبز بی‌سی است) به ۴۴ کرسی دست یابد، عملاً می‌تواند دولت را تشکیل دهد. ولی به‌دلیل شکننده‌بودن این اتحاد، حزب حاکم نمی‌تواند به‌طور قاطع حرکت کند. اگر چه برای حزب سبز بی‌سی مشارکت در دولت ائتلافی فرصت خوبی خواهد بود تا توانایی‌های خود را در صحنهٔ عمل نشان دهد، ولی برای حزب دیگر کاهش راندمان چالش اصلی است. به این دلایل، اگر چه دولت ائتلافی سمبلی از همکاری و مشارکت و کارکرد مثبت دموکراسی است، ولی می‌تواند در عمل نتیجهٔ مناسبی برای ادارهٔ استان در بر نداشته باشد. معمولاً کمتر دیده شده است که یک دولت ائتلافی برای دوره‌ای کامل دوام بیاورد. در بسیاری موارد چالش‌های دولت ائتلافی می‌تواند باعث درخواست نخست‌وزیر استان از فرماندار کل استان برای انتخاباتی دیگر در فاصلهٔ کمتر از یک‌سال شود.
درس‌های انتخابات ۲۰۱۷ استان بریتیش کلمبیا
در این قسمت به برخی از نتایج کیفی انتخابات اخیر اشاره می‌کنیم.
۱- امکان تغییر سیستم رأی‌دهی:
با انتخاب کاندیداهای حزب سبز بی‌سی در سه حوزهٔ انتخابی و در شرایط نیاز دولت اقلیت به تشکیل دولت ائتلافی، و به‌دلیل اینکه حزب سبز برای ائتلاف با حزب لیبرال احتمالاً خواستار تغییر سیستم رأی‌دهی در استان بریتیش کلمبیا خواهد شد، لذا احتمال می‌رود که سیستم رأی‌دهی نسبتی (Proportional) در استان جانشین سیستم فعلی (Past the Post) شود. سیستم جدید در صورت تصویب، تعداد کرسی‌ها را بر اساس تعداد کل رأی‌دهندگان به یک حزب در کل استان – و نه بیشترین رأی در هر حوزه به یک نفر– تخصیص می‌دهد و باعث خواهد شد که در انتخاباتی مثل انتخابات اخیر با درصد رأی‌دهندگان (لیبرال ۴۰٫۸۴٪، ان‌دی‌پی ۳۹٫۸۶٪، سبز ۱۶٫۷۵٪) تعداد کرسی به شکل زیر تغییر کند: لیبرال ۳۷، ان‌دی‌پی ۳۵ و سبز ۱۵ کرسی. همان‌طور که می‌بینید، برندهٔ این سیستم حزب سبز خواهد بود که با تعداد کرسی بیشتر به‌راحتی در یک ائتلاف حزبی با برندهٔ انتخابات می‌تواند در حکومت مشارکت داشته باشد.
۲- تغییر صحنهٔ سیاسی استان بریتیش کلمبیا از دو حزب به حداقل سه حزب:
در صورت تغییر سیستم رأی‌دهی، می‌توان انتظار داشت که صحنهٔ سیاسی بریتیش کلمبیا از دو حزب به حداقل سه حزب تغییر کند. از مزایای این تغییر مشارکت بیشتر شهروندان در ادارهٔ امور جامعه، تشویق شهروندان برای رأی‌دهی بیشتر و اعمال سیاست‌های شاید سبزتر در استان خواهد بود. اگر چنین اتفاقی بیافتد، احتمالاً تعداد رأی‌دهندگان بیشتری در انتخابات آینده شرکت خواهند کرد و صحنهٔ سیاسی بریتیش کلمبیا متنوع‌تر خواهد شد. در مورد اینکه رأی‌دهندگان سبز چه کسانی خواهند بود، پیش‌بینی می‌شود که بخشی از رأی‌دهندگان آن از طرفداران حزب ان‌دی‌پی باشند که سیاست‌های حزب سبز را بیشتر علمی و واقع‌بینانه و غیرایدئولوژیک می‌یابند. بخشی از رأی‌دهندگان جدید حزب سبز، هواداران قبل بی‌سی لیبرال باشند که از سیاست‌های حزب لیبرال یا گرانی مسکن و هزینهٔ زندگی سرخورده شده و به‌دلیل داشتنِ زمینهٔ لیبرال، به حزبی به‌جز ان‌دی‌پی خواهند پیوست و دستهٔ آخر کسانی باشند که تابه‌حال حزب مورد علاقهٔ خود را نداشته‌اند. اگر همهٔ این پیش‌بینی‌ها به‌وقوع بپیوندد، ممکن است این تغییرات به‌تدریج به تغییر صفحهٔ شطرنج سیاسی استان بریتیش کلمبیا بیانجامد.
۳- توجه بیشتر احزاب به مسائل معیشتی و اقتصادی مردم:
نتایج انتخابات به‌ویژه در ونکوور بزرگ نشان می‌دهد که مسائل اقتصادی نقشی تعیین‌کننده در تصمیم‌گیری شهروندان داشته، چنانچه مسائلی مانند گرانی مسکن، گرانی زندگی و وضعیت معیشتی افراد در این مرحله، باعث چرخش آرای عمومی از حزب لیبرال به‌سمت حزب ان‌دی‌پی شده است. ولی نکته‌ای که حائز اهمیت است، اینکه آیا هیچ‌کدام از دو حزب اصلی مدعی قادرند قیمت مسکن در شهری مثل ونکوور را کاهش دهند؟ بدون اینکه بخواهیم وارد بررسی و تحلیل این موضوع شویم، فقط می‌پرسیم آیا می‌توان تقاضا (تقاضای داخلی و بین‌المللی) برای زندگی در شهر بزرگی مثل ونکوور را – که در سال‌های اخیر بارها به‌عنوان یکی از بهترین مکان‌های زندگی در دنیا شناخته شده است – کاهش داد؟ آمارها نشان می‌دهد که مردم بی‌سی شهری ارزان‌تر، سبزتر و با خدماتی بیشتر می‌خواهند. حال کدام حزب قادر است همهٔ این خواسته‌ها را با هم تحقق بخشد؟ در واقع هیچ حزبی قادر نیست در شرایط اقتصادی فعلی – در همسایگی آمریکا که با سیاست‌های اعمال تعرفه‌های گمرکی بیشتر و بیشتر بر محصولات کانادا و تکیه بر اقتصاد حمایتی خود (یک نمونهٔ این تعرفه‌ها، تغییر تعرفه گمرکی محصولات چوب صادراتی بریتیش کلمبیا به آمریکا از ۴٪ به ۲۴٪ است که جدیداً توسط دولت آمریکا اعلام شد) – همهٔ این خواسته‌ها را باهم پاسخ دهد.
آنچه مردم در این انتخابات نشان دادند، این است که دولت منتخب (از هر حزبی که باشد) باید به خواسته‌های مردم بیش از این توجه کند و مسائل اساسی دیگری مثل بهبود خدمات درمانی، ایجاد امکان برای متخصصان فارغ‌التحصیل خارج از کانادا، بهبود وضعیت ترافیک و حمل‌ونقل شهری نیز از جمله مواردی‌اند که فارغ از شعارهای انتخاباتی احزاب نیاز به همکاری و مشارکت همهٔ مردم و احزاب خواهد داشت.
در یک جمله پیروز صحنهٔ انتخابات، دموکراسی، مردم و احزاب بوده‌اند، چرا که مردم توانسته‌اند خواسته‌هایشان را با قدرت اعلام کنند و احزاب نیز فرصت شنیدن این خواسته‌ها را داشته‌اند.
فارغ از اینکه روز ۲۵ ماه مه کدام دولت در استان بریتیش کلمبیا سر کار باشد، اکثر مسائل و خواسته‌های مردم همان است که اعلام شده و برای حزبی که دولت را تشکیل می‌دهد می‌تواند فقط یک فرصت کوتاه طلائی برای پاسخگویی به خواسته‌های مردم وجود داشته باشد. در آخر وظیفهٔ شما به‌عنوان یک شهروند، در طول چهار سال یا کمتر حاکمیت دولت استانی، تماس با نمایندگان حوزهٔ انتخابیه خود و انعکاس نظریات و ارائهٔ راه‌حل‌های پیشنهادی‌تان در هر مورد می‌باشد.
کانون همکاری‌های اجتماعی ایرانیان (Civic IC) – همان‌طور که در طول دوران انتخابات با جلسات همهٔ کاندیداهای خود در شهرهای نورت شور، برنابی و ترای–سیتیز خواستار مشارکت فعال شما در فرآیند انتخابات شد – در جهت ایجاد رابطهٔ فعال شما با نمایندگانتان تلاش خواهد داشت.
۴- تجربهٔ جامعهٔ ایرانیان بریتیش کلمبیا از این انتخابات:
جامعهٔ ایرانیان بریتیش کلمبیا با یک قدم به پیش، با شرکت گسترده‌تر در این انتخابات، دریافتند که موفقیت آن‌ها برای زندگی در این دموکراسی به مشارکت آنان، تمرین دموکراسی و تلاش آنان در جهت انطباق با ارزش‌های جامعهٔ کانادا بستگی دارد. آنان دریافتند همان‌طور که باید ارزش‌های فرهنگی غنی خود را به جامعهٔ کانادا معرفی کنند، باید آماده باشند تا ارزش‌های دموکرات کانادایی را بیاموزند، با آگاهی قدم بردارند و از احساسات فاصله بگیرند.
کانادا سرزمین ملت‌هایی است که از سراسر جهان به اینجا آمده‌اند تا سرزمینی با ارزش‌های نوین به جهان معرفی کنند. نگاهمان را به «کانادا» متمرکز نماییم.
شاد و پیروز باشید
