دکتر سعید ممتازی*، روان‌درمانگر، مشاور و هنردرمانگر – ونکوور
ضمن شادباش آغاز سال نوی میلادی، برای حفظ و تقویت سلامت روان خود در سال جدید، پیشنهاد می‌کنم با توجه به چند نکتهٔ ساده، ضمن مراقبت بهتر از خود، به قدرت بی‌پایان عشق هم مجهز باشید.
١. مراقبت از خود را در اولویت قرار دهید.
مراقبت از خود به‌معنای اولویت‌دادن به سلامت روانی و جسمانی شماست. این کار برای آسایش کلی شما مفید است. فعالیت‌هایی را که می‌خواهید برای مراقبت و خوشحال‌کردن خودتان انجام دهید، فهرست کنید و آن را بخشی از برنامهٔ روزانهٔ خود قرار دهید. این فعالیت‌ها می‌تواند شامل استراحت کافی، ورزش، پیاده‌روی در طبیعت، گوش‌کردن به موسیقی، فعالیتی هنری، مدیتیشن و گذراندن وقت با عزیزانتان باشد.
٢. با خودتان مهربان باشید.
زندگی گاه دشوار است و گذراندن و ادارهٔ چالش‌های آن نیاز به انعطاف‌پذیری دارد. این طبیعی است که احساسات مختلفی را تجربه کنید که گاهی ناخوشایند است. اشتباهات خود را ببخشید. مغز شما به‌صورت تکاملی طوری طراحی شده که مسائل منفی را راحت‌تر ببیند. هیچ‌کس کامل نیست. پس با خود مهربان‌تر، حمایتگرتر و بخشنده‌تر باشید. خود را به‌عنوان فردی منحصربه‌فرد در این دنیا دوست داشته باشید. مهربانی با خود اولین قدم به‌سوی توانمندسازی شخصی است.
٣. عاشق شوید و از عشق مراقبت کنید.
عشق خود را به همسر یا شریک زندگی‌تان ببخشید.از طریق یک رابطهٔ صمیمی و عاشقانه، شادی را در شریک زندگی خود تقویت می‌کنید. یک رابطهٔ سالم، حمایتگر و پایدار راه را برای سلامت روان بهتر، کاهش استرس، و همچنین سلامت جسمانی، و رضایتمندی بیشتر هموار می‌کند.
عشق‌ورزیدن به شما این احساس را می‌دهد که برای دیگران مهم هستید. اگرچه ارزشمندی باید در درون شما و به‌دست خودتان ساخته شود، مورد عشق قرارگرفتن حس ارزشمندی و اعتمادبه‌نفس را در شما تقویت می‌کند.
۴. دربارهٔ سلامت روان بیشتر یاد بگیرید.
یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود سلامت روان، آگاهی و کسب اطلاعات در مورد آن است. راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید سلامت روان خود را بهبود ببخشید. می‌توانید با پزشک خانواده یا یک مشاور صحبت کنید تا دربارهٔ حال و شرایط خود بیشتر بدانید. هنگامی که با مشکلات مواجه می‌شوید، صحبت با یک مشاور یا درمانگر برای دریافت حمایت می‌تواند کمک‌کننده باشد. همدلی، توجه و حمایتی که از یک متخصص دریافت می‌کنید، می‌تواند به کاهش استرس شما کمک کرده و زندگی شما را رضایت‌بخش‌تر کند.
۵. زمان استفاده از موبایل و سایر وسایل ارتباط الکترونیک را محدود کنید.
رسانه‌های اجتماعی، و پلتفرم‌های مشابه قابلیت‌های زیادی برای استفادهٔ مثبت و درست دارند، اما سپری‌کردن زمان بیش‌ازحد با تلفن همراه یا کامپیوتر می‌تواند به روابط شما، کیفیت خواب و حتی احساسات شما آسیب برساند و حالاتی مانند سرخوردگی، افسردگی و اضطراب ایجاد کند.
۶- در رابطهٔ عاشقانه تعادل را حفظ کنید.
برای یک رابطهٔ سالم، باید به احساسات، نیازها و علائق شریک زندگی خود اهمیت بدهید. در عین حال، نیازها و علائق شخصی خود را نیز فراموش نکنید. تعادلی میان تکیه‌کردن به یکدیگر و خودکفایی ایجاد کنید؛ تعادلی میان وابستگی و استقلال.
تصمیم‌گیری‌های سال نو
در بسیاری از کشورها ازجمله کانادا و آمریکا، تصمیم‌های اساسی سال نو یا به‌اصطلاح New Year Resolution رایج است. بسیاری از ما آغاز سال نو را برای تغییرات و تصمیم‌گیری‌های مهم و اساسی در نظر می‌گیریم. در این حالت گاهی با احساس و هیجان انتظاراتی که فراتر از توان ما هستند انتخاب می‌کنیم، بی‌آنکه به محدودیت‌ها و موانع نگاهی واقع‌بینانه داشته باشیم. استرس زمانی ایجاد می‌شود که تصمیم سال نو می‌گیریم اما نمی‌توانیم به آن‌ها عمل کنیم. ممکن است انتظاراتی داشته باشیم، مانند ترک سیگار، کاهش وزن یا حتی تغییر شغل، و وقتی سال جدید می‌رسد و در دستیابی به این اهداف موفق نمی‌شویم، این موضوع می‌تواند بسیار استرس‌زا شود.
تصمیمات سال نو فرصتی فراهم می‌کنند تا اهدافی را که در طول سال به آن‌ها فکر می‌کنیم، اما انگیزه، انرژی یا زمان کافی برای رسیدن به آن‌ها نداریم، محقق کنیم – فرصتی برای شروعی تازه در سال جدید. اما وقتی به این اهداف نمی‌رسیم، یا زمانی بیشتر از آنچه انتظار داشتیم طول می‌کشد، شکاف بین انتظارات و واقعیت می‌تواند برای ما بسیار استرس‌زا باشد. هر زمان که فشار زیادی روی خود می‌گذاریم، به‌ویژه وقتی صحبت از دستیابی به اهداف خاص در زمان‌های خاص سال است، برای خودمان شرایط بسیار استرس‌زایی ایجاد می‌کنیم. اغلب، مشکل از خود موقعیت استرس‌زا نیست، بلکه نحوهٔ برخورد یا مقابلهٔ ما با استرس است. یادگیری و یافتن راه‌هایی برای بازنگری در نحوهٔ فکرکردن به اهداف شخصی و تصمیمات می‌تواند بسیار مفید باشد. یکی از دلایل اصلی‌ای که مردم نمی‌توانند به تصمیمات سال نو پایبند بمانند، زمان است: با نزدیک‌شدن به اول ژانویه، فشار برای تعیین یک هدف اغلب به جاه‌طلبی نیم‌بندی منجر می‌شود. به جزئیات و عملی‌بودن تصمیم خود فکر کنید. به‌عنوان مثال، شاید بخواهید موسیقی و نواختن یک ساز را بیاموزید. باید ببینید آیا در منطقهٔ شما به‌صورت حضوری یا آنلاین کلاس‌هایی ارائه می‌شود؟ وقت آزاد کافی دارید؟ چقدر زمان می‌توانید برای کلاس و تمرین اختصاص دهید؟ هزینهٔ خرید یا اجارهٔ ساز چقدر است؟ جمع‌آوری اطلاعات و تهیهٔ یک برنامهٔ واقع‌بینانه به شما کمک می‌کند شانس دستیابی به هدفتان بیشتر شود.
اگر تصمیممان عملی نشد به‌جای ناراحت یا عصبانی شدن از اینکه به اهدافمان در زمان تعیین‌شده نرسیده‌ایم، می‌توانیم سعی کنیم این ناراحتی را در مسیر مثبتی هدایت کنیم. تغییر جهت نگرانی‌هایمان از طریق فکرکردن به اهدافی که تاکنون به آن‌ها رسیده‌ایم، یا قدردانی از چیزهایی که در زندگی داریم و تمرین ذهن‌آگاهی می‌تواند در مدیریت استرس و انتظارات بالا بسیار کمک‌کننده باشد.
می‌توانیم برای خود اهدافی تعیین کنیم، اما این اهداف باید واقع‌بینانه باشند. باید به خود یادآوری کنیم که اگر این اهداف را در یک بازهٔ زمانی خاص محقق نکنیم، دنیا به آخر نمی‌رسد. سعی کنیم اهدافی تعیین کنیم که می‌دانیم احتمالاً به آن‌ها دست خواهیم یافت، اما در مورد اهداف بزرگ‌تر که نیاز به زمان بیشتری دارند، به خود فرصت بدهیم.
یک تصمیم سال نو وجود دارد که همه می‌توانیم آن را اتخاذ کنیم و در طول سال حفظ کنیم: مهربان‌بودن با خود.
بگذارید هیاهوی سال نو فروکش کند و سپس اهدافی را که دوست دارید به آن‌ها برسید، یادداشت کنید. زمانی برای تحقیق دربارهٔ هدفتان اختصاص دهید و بررسی کنید چه چیزی برای دستیابی و حفظ آن لازم است. برای پیشرفت و تغییر نیاز به انگیزه دارید، نه یک زمان خاص.
*عضو ارشد انجمن مشاوران درمانگر کانادا، دکترای تخصصی از ایران، فلوشیپ و گواهینامهٔ مشاوره از دانشگاه UCLA، گواهینامهٔ مصاحبهٔ انگیزشی و Award of Achievement از دانشگاه UBC
