سیما غفارزاده – ونکوور
از روز ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که جنگ بین اسرائیل و گروه شبه‌نظامی حماس آغاز شد، طی چند ماه گذشته آتش جنگ در منطقه شعله‌ورتر از همیشه شده است.
در ۷ اکتبر سال گذشته، بیش از ۱٬۲۰۰ اسرائیلی به قتل رسیدند، و از آن تاریخ تاکنون حدود ۳۵۰ سرباز اسرائیلی نیز در غزه کشته شده‌اند. همچنین دویست هزار اسرائیلی ناچار شده‌اند خانه‌هایشان را ترک کنند. بر اثر راکت‌های حزب‌الله هم تاکنون حدود ۵۰ سرباز و غیرنظامی اسرائیلی جان خود را از دست داده‌اند. اما در دیگر سو، تاکنون به ادعای دولت تحت کنترل حماس در غزه که سازمان ملل آمارش را معتبر و اسرائیل غیرواقعی می‌داند، بیش از ۴۲٬۰۰۰ فلسطینی جان خود را از دست داده‌اند، و دو میلیون از ساکنان غزه بی‌خانمان شده‌اند. همچنین در لبنان بیش از ۲٬۰۰۰ نفر کشته و یک میلیون نفر نیز بی‌خانمان شده‌اند.
از ۳۱ ژوئیهٔ امسال و زمانی که خبر کشته‌شدن اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، و محافظش در تهران کل منطقه را تکان داد، احتمال خطر جنگی بزرگ در خاورمیانه بیش از هر زمان دیگری بالا رفت.
در ادامهٔ این تنش‌ها و درگیری‌ها، ۱۷ و ۱۸ سپتامبر گذشته، اسرائیل پیجرها و واکی‌تاکی‌هایی را که حزب‌الله از آن‌ها برای برقراری ارتباط بین اعضای گروه خود استفاده می‌کرد، تقریباً هم‌زمان در سراسر لبنان منفجر کرد. این انفجارها ۳٬۰۰۰ زخمی و ۲۰ کشته، ازجمله دو کودک، بر جا گذاشتند؛ سفیر ایران در لبنان هم ازجمله زخمی‌های این انفجارها بود.
در تاریخ ۲۷ سپتامبر، سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، در حملهٔ هوایی اسرائیل و بمباران سنگین منطقهٔ ضاحیه، در جنوب بیروت، کشته شد. همچنین چند مقام دیگر رهبری حزب‌الله، ازجمله علی کرکی، فرماندهٔ جبههٔ جنوبی حزب‌الله، و عباس نیلفروشان، فرماندهٔ عملیات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیز از کشته‌شدگان این حملات بودند. پس از آن اسرائیل همچنان به کشتن جانشینان این مقام‌ها ادامه داده است.
در تاریخ ۱ اکتبر، جمهوری اسلامی ایران، مناطق مختلف اسرائیل را مستقیماً از ایران مورد هدفِ ۱۸۱ موشک بالستیک قرار داد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این حمله را «وعدهٔ صادق دو» خواند و در بیانیه‌ای هشدار داد که در صورت پاسخ اسرائیل، این حملات تکرار خواهد شد. در این بیانیه آمده بود که حملات با تصویب شورای عالی امنیت ملی و در انتقامِ کشتن اسماعیل هنیه، حسن نصرالله و عباس نیلفروشان صورت گرفته است.
در واکنش به حملهٔ موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل، که بنابه‌گفتهٔ مقامات این کشور هیچ‌گونه خساراتی به‌بار نیاورده و تنها یک کارگر فلسطینی بر اثر اصابت بقایای یک موشک جان خود را از دست داد، اسرائیل اعلام کرد که این حمله را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت.
چهارشنبهٔ همین هفته، ۹ اکتبر، دفتر نخست‌وزیر اسرائیل اعلام کرد که تماسی تلفنی بین جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، آغاز شد؛ تماسی که کامالا هریس، معاون جو بایدن و نامزد دموکرات‌ها، هم در آن حاضر بوده است. تا لحظهٔ نگارش این یادداشت هنوز جزئیات چندانی از نتایج این مذاکرهٔ تلفنی منتشر نشده و تنها اعلام شده است که مذاکرات، مستقیم و صریح و تمرکز آن بر روی حملهٔ جمهوری اسلامی و پاسخ اسرائیل بوده است، و بایدن بار دیگر بر تعهد آهنین آمریکا نسبت به امنیت اسرائیل تأکید کرده است.
در عین حال، یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، اعلام کرده است که پاسخ اسرائیل به حملات جمهوری اسلامی مرگبار، دقیق و به‌ویژه غافلگیرکننده خواهد بود. او گفته است که آن‌ها متوجه نخواهند شد که چه اتفاقی افتاده و چطور آن اتفاق رخ داده است، بلکه تنها نتایج کار را خواهند دید. پیش از این گالانت حملهٔ موشکی جمهوری اسلامی در هفتهٔ گذشته را «تهاجمی اما نادقیق» خوانده بود، چون آسیبی در پی نداشت.
در کانادا، نخست‌وزیر جاستین ترودو حملهٔ موشکی ایران به اسرائیل را محکوم کرد، اما گفت جامعهٔ بین‌المللی باید هر کاری که می‌تواند برای جلوگیری از یک جنگ منطقه‌ای بزرگ‌تر انجام دهد.
ترودو گفت: «این اقدام رژیم تروریستی به بی‌ثباتی بیشتر منطقه دامن می‌زند، غیرنظامیان را در معرض خطر قرار می‌دهد و خطر یک جنگ گسترده‌تر را به دنبال دارد. بدیهی است که اسرائیل حق دارد در برابر این حملات از خود دفاع کند. در عین حال، ما باید تلاش کنیم و برای جلوگیری از جنگی گسترده‌تر، محافظت از غیرنظامیان و رساندن کمک‌های بشردوستانه به مناطق آسیب‌دیده، هر کاری که می‌توانیم انجام دهیم.»
همچنین ملانی جولی، وزیر امور خارجهٔ کانادا، در این زمینه گفت: «در حال حاضر، نقش کانادا، هدف کانادا، این است که مطمئن شود جنگی تمام‌عیار در خاورمیانه در نگیرد و به‌همین دلیل است که ما به تعامل دیپلماتیک ادامه خواهیم داد.»
در مقابل پیِر پوئلیور، رهبر محافظه‌کاران، که پیش از این حمایت خود از اسرائیل را ابراز کرده بود، درخواست خود از این کشور برای حملهٔ پیشگیرانه به تأسیسات هسته‌ای ایران را دوچندان کرد و گفت که چنین اقدامی «هدیه‌ای از سوی دولت یهود به بشریت» خواهد بود.
پیش از این جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، و دیگر رهبران جهان نسبت به حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران به‌دلیل ترس از تشدید بیشتر درگیری و تبدیل آن به جنگی همه‌جانبه بین دو کشور از مسلح‌ترین کشورهای منطقه هشدار داده بودند. پوئلیور در پاسخ به این سؤال خبرنگاران که آیا با ارزیابی بایدن مخالف است یا خیر، پاسخی نداد، اما بار دیگر بر اعتقاد خود مبنی بر اینکه حمله به تأسیسات مانع از توسعهٔ سلاح‌های هسته‌ای ایران می‌شود، تأکید کرد.
او گفت: «من فکر می‌کنم اینکه بگذارند دیکتاتوری نسل‌کش، دین‌سالار و بی‌ثبات که مستأصل از سرنگونی به‌دست مردم خود است، سلاح‌های هسته‌ای تولید کند، خطرناک‌ترین و غیرمسئولانه‌ترین چیزی است که جهان می‌تواند اجازه دهد اتفاق بیفتد.»
این روزها، میلیون‌ها ایرانی چه در داخل و چه در خارج کشور با نگرانی خبرها را دنبال می‌کنند، و نمی‌دانند طی ساعت‌ها و روزهای آتی با چه اتفاقاتی روبه‌رو خواهند شد… به‌نظر می‌رسد این‌بار دیگر وقوع جنگ اجتناب‌ناپذیر است. هرچقدر هم صحبت از این باشد که اسرائیل قصد دارد پایگاه‌های نظامی و تأسیسات هسته‌ای رژیم را مورد هدف قرار دهد، ولی تجربهٔ همین یک سال در غزه و لبنان نشان داده در نهایت زندگی و جان مردم بی‌گناه است که بار اصلی تبعات چنین فجایعی را متحمل خواهد شد… روزگاری چنین دور باد!
