سیما غفارزاده – ونکوور
در تاریخ هفتم اکتبر، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، اعلام کرد که کانادا تحریم‌های بسیار شدیدی روی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی اعمال کرده است، و بر اساس آن بیش از ۱۰٬۰۰۰ نفر از مقامات رده‌بالای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی از ورود به خاک کانادا به‌طور مادام‌العمر محروم شده‌اند. وی همچنین اعلام کرد که دولت کانادا ۷۶ میلیون دلار بودجه اختصاص داده است تا دارایی‌های این اشخاص حقیقی و حقوقیِ تحریم‌شده ضبط و بلوکه شود و نیز ادارهٔ جدیدی با عنوان ادارهٔ تحریم‌ها در دپارتمان امور بین‌المللی کانادا ایجاد شود.
پیرو این تصمیمات، در تاریخ ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲، بیانیه‌ای از طرف امور روابط بین‌الملل کانادا منتشر شد مبنی بر آنکه ملانی جولی (Mélanie Joly)، وزیر امور خارجهٔ کانادا، اعلام کرده است که این کشور تحریم‌هایی را علیه رژیم ایران، علاوه بر آنچه که پیش از این اعلام شده، در نظر گرفته است؛ تحریم‌هایی تحت آئین‌نامهٔ اقدامات ویژهٔ اقتصادی (ایران) (Special Economic Measures (Iran) Regulations) در پاسخ به نقض حقوق بشر و اقدامات مستمر در بی‌ثبات‌کردن امنیت منطقه. در این بیانیه آمده است که «تداوم رژیم در نقض شدید و مداوم قوانین بین‌الملل، ازجمله بی‌اعتنایی آشکار به جان انسان‌ها، به‌خوبی معلوم و مستند است. کانادا همیشه در کنار ایرانیان و قربانیان این رژیم، ازجمله در کنار خانواده‌ها و عزیزان قربانیان سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲ خواهد بود.» در اعلام مورخ ۱۳ اکتبر، ۱۷ شخصیت حقیقی و سه نهاد که در نقض فاحش حقوق بشر، ازجمله علیه زنان ایرانی، و تداوم پخش اطلاعات گمراه‌کننده برای توجیه سرکوب و آزار و اذیت مردم ایران از سوی رژیم مشارکت داشته‌اند، به فهرست تحریم افزوده شدند. افرادی چون سعید مرتضوی، حسین شریعتمداری، علی لاریجانی و محمدجواد ظریف از جملهٔ این ۱۷ شخصیت حقیقی‌اند.
پیرو این تصمیم، هرگونه معاملات مربوط به افراد و نهادهای فهرست‌شده ممنوع است و در واقع هرگونه دارایی‌ای که ممکن است در کانادا داشته باشند، مسدود می‌شود. همچنین افراد فهرست‌شده در پاسخ به نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر تحت قانون مهاجرت و حفاظت از پناهندگان به کانادا ممنوع‌الورودند. در این بیانیه آمده است که «کانادا به دفاع از حقوق بشر و اقدام علیه کسانی که آن را نقض می‌کنند، متعهد است. این شامل حصول اطمینان از این مسئله است که اعضای ارشد رژیم ایران و نمایندگان آن از هیچ‌گونه حمایت اقتصادی یا اجتماعی از کانادا یا شهروندان آن بهره‌مند نمی‌شوند.»
در پایان این بیانیه به‌نقل از ملانی جولی آمده است: «اقدامات رژیم ایران نیازی به توضیح ندارد و روشن است – جهان سال‌هاست نظاره‌گر آن است که این رژیم به‌دنبال دستور کارِ خشونت، ترس و تبلیغات سیاسی خود بوده است. کانادا به دفاع از حقوق بشر ادامه خواهد داد و ما در همبستگی با مردم ایران، ازجمله زنان و جوانان، که شجاعانه خواستار آینده‌ای‌اند که در آن حقوق بشر آن‌ها به‌طور کامل رعایت شود، کنارشان خواهیم ایستاد.»
شش روز بعد، یعنی در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۲۲، بیانیهٔ دیگری از طرف امور روابط بین‌الملل کانادا منتشر شد مبنی بر آنکه ملانی جولی سومین بستهٔ تحریم کانادا علیه رژیم ایران تحت آئین‌نامهٔ اقدامات ویژهٔ اقتصادی (ایران) را به‌دلیل نقض مداوم و سیستماتیک حقوق بشر و اقدامات مستمر برای بی‌ثبات‌کردن صلح و امنیت منطقه‌ای، اعلام کرده است. در این بیانیه آمده است که تحریم‌های جدید، شش فرد و چهار نهاد را به فهرست اضافه کرده است؛ این‌ها از بدترین مجرمانی‌اند که در نقض فاحش حقوق بشر، ازجمله علیه زنان ایرانی، مشارکت داشته یا موجبات آن را فراهم آورده‌اند، و همچنین دست به تبلیغات سیاسی برای توجیه سرکوب و آزار و اذیت شهروندان از سوی رژیم ایران، زده‌اند. افرادی چون محمد کرمی و عزت‌الله ضرغامی و نهادهایی مانند شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام در این فهرست جدید قرار دارند، و مانند آنچه در بیانیهٔ قبلی آمده، هرگونه معاملات مربوط به این افراد و نهادها ممنوع است و هرگونه دارایی‌ای که ممکن است در کانادا داشته باشند، مسدود می‌شود و نیز در پاسخ به نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر تحت قانون مهاجرت و حفاظت از پناهندگان نمی‌توانند وارد خاک کانادا شوند. در این بیانیه آمده است: «حمایت و ترویج حقوق بشر بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ، سیاست و تعامل سازندهٔ کانادا در جهان است. رژیم ایران از طریق اقدامات مستمر خود بی‌توجهی آشکار به زندگی انسان‌ها و حقوق بشر نشان داده است. برای مثال، زندان اوین ایران، جایی که رژیم مدت‌هاست در آن زندانیان سیاسی، مدافعان حقوق بشر، زنان و اقلیت‌های قومی را زندانی و شکنجه می‌کند، که بسیاری از آن‌ها خودسرانه بازداشت شده یا به‌عنوان گروگان نگهداری می‌شوند، در ۳ اکتبر ۲۰۲۲ توسط کانادا تحریم شد. همچنین کانادا در همان روز، غلامرضا ضیایی، مدیر سابق آن را تحریم کرد.»
در پایان این بیانیه به‌نقل از ملانی جولی آمده است: «طی چند هفتهٔ گذشته، ما شاهد شهامت زنان، جوانان و شهروندان ایرانی از همهٔ اقشار بوده‌ایم که جان خود را برای مطالبهٔ حقوق انسانی خود به خطر انداخته‌اند. کانادا برای پاسخ به نقض حقوق بشر توسط رژیم ایران و تهدیدات آن برای صلح و امنیت منطقه، با استفاده از تمام ابزارهایی که در اختیار دارد، به حمایت از آن‌ها ادامه خواهد داد.»
سپس یک روز بعد، یعنی ۲۰ اکتبر ۲۰۲۲، بیانیهٔ مشترکی از طرف امور بین‌الملل کانادا و وزارت امور خارجهٔ کانادا منتشر شد، که در آن اعضای ائتلاف آزادی آنلاین (Freedom Online Coalition)، نگرانی شدید خود را از اقدامات ایران برای محدودکردن دسترسی به اینترنت در پی اعتراضات سراسری به قتل غم‌انگیز مهسا امینی، اعلام داشتند و آن را به‌شدت محکوم کردند. در این بیانیه آمده است: «در ادامهٔ آنچه که به یک الگوی دیرینهٔ سانسور تبدیل شده است، رژیم ایران در مقیاس وسیعی اینترنت را برای اکثر ۸۴ میلیون شهروند خود در سراسر کشور با قطع اینترنت تلفن همراه، ایجاد اختلال در پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار؛ قطع خدمات اینترنتی و مسدودکردن تک‌تک کاربران، سرویس‌های دی‌ان‌اس رمزگذاری‌شده، و پیامک‌های تلفنی… قطع کرده است.»
در این بیانیه، با اشاره به اینکه میلیون‌ها ایرانی برای ارتباط با یکدیگر و دنیای خارج به این ابزار و ابزارهای دیگر متکی‌اند، تأکید شده است که رژیم ایران با مسدودکردن، فیلترکردن یا خاموش‌کردن این سرویس‌ها، حق تجمع مسالمت‌آمیز و آزادی اجتماعات و آزادی بیان را سرکوب می‌کند.
امضاکنندگان این بیانیه قاطعانه از مقامات ایران خواسته‌اند که به تعهدات بین‌المللی حقوق بشر احترام گذارند و فوراً محدودیت‌هایی را که به‌منظور ایجاد اختلال یا جلوگیری از دسترسی و انتشار اطلاعات آنلاین و برقراری ارتباط امن و ایمن شهروندانش برقرار کرده است، لغو کنند.
در ادامهٔ بیانیه‌های امور روابط بین‌الملل کانادا در رابطه با ایران، این نهاد با انتشار بیانیهٔ دیگری در تاریخ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۲ خبر داد که ملانی جولی، وزیر امور خارجهٔ کانادا، در بیستم اکتبر نشستی مجازی با همتاهای هم‌جنس خود از کشورهای آلبانی، آندورا، استرالیا، فرانسه، آلمان، ایسلند، کوزوو، لیبی، لیختن‌اشتاین، نیوزیلند و نروژ، دربارهٔ اتفاقات جاری در ایران برگزار کرد. در پی برگزاری این نشست، وزرای امور خارجهٔ کشورهای یادشده بیانیه‌ای صادر کردند که در بخشی از آن آمده است:
«ما به‌عنوان وزیران امور خارجهٔ زن، در همبستگی با زنان شجاع ایرانی که به‌دنبال حق خود برای تجمع مسالمت‌آمیزند و خواهان حقوق انسانی خود هستند، گرد هم آمده‌ایم. ما می‌دانیم که زنان ایرانی همچنین برای آینده‌ای بهتر برای همهٔ ایرانیان مبارزه می‌کنند و ما به‌لحاظ اخلاقی خود را موظف می‌دانیم که از آن‌ها حمایت کنیم.
ما همچنین اقدامات خشونت‌آمیز گزارش‌شده را که منجر به مرگ دلخراش مهسا امینی شد، قاطعانه محکوم می‌کنیم. ما درخواست‌های کمیساریای عالی حقوق بشرِ سازمان ملل برای تحقیقات سریع، بی‌طرفانه و مستقل در مورد استفاده از زور توسط مقامات و متعاقب آن سرکوب تظاهرات، ازجمله اجرای محدودیت‌های شدید اینترنت و مخابرات و استفاده بیش‌ازحد از زور علیه معترضان ازجمله دانشجویان، را تکرار می‌کنیم. ما همچنین از دولت ایران می‌خواهیم که به گزارشگر ویژهٔ وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، اجازهٔ ورود به ایران را بدهد.
ما به‌عنوان وزیران امور خارجهٔ زن، احساس مسئولیت می‌کنیم که صدای زنان ایرانی را بازتاب دهیم. ما اجرای خشونت‌آمیز قانون عفاف و سرکوب مداوم معترضانی در ایران که خواهان حق آزادی عقیده و آزادی بیان خود هستند، محکوم می‌کنیم.»
در پایان این بیانیه آمده است: «حقوق زنان حقوق بشر است. ما به شجاعت زنان ایرانی که در تظاهرات مسالمت‌آمیز شرکت می‌کنند، درود می‌فرستیم. ما صدای شما را می‌شنویم. ما با شما هستیم.»
در ادامهٔ واکنش‌ها به اعتراضات در ایران و سرکوب و کشتار مردم معترض، جاستین ترودو طی توئیت‌هایی حمایت خود را از مردم ایران نشان داد. او در توئیتی در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۲۲، نوشت: «بگذارید صریح بگویم: ما برای تأدیب رژیم ایران به‌دلیل رفتار شنیعش، به استفاده از تمام ابزارهایی که در اختیار داریم، ادامه خواهیم داد، و در کنار زنان ایرانی و دیگرانی که برای حقوق انسانی خود می‌جنگند، خواهیم ایستاد.» در ادامهٔ این توئیت، برای جزئیات بیشتر به وب‌سایت امور بین‌الملل کانادا و اطلاعاتی دربارهٔ تحریم‌های جدید ایران لینک داده شده است.
ترودو همچنین در توئیتی در تاریخ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۲ و مقارن با چهلم زنده‌یاد مهسا امینی، نوشت: «امروز چهل روز از درگذشت مهسا امینی می‌گذرد. همان‌طور که مردم ایران و دیگر مردم در سراسر جهان گرد هم می‌آیند، می‌خواهم به‌صراحت بگویم: ما در کنار شما هستیم. ما درخواست‌های شما برای اقدام‌کردن را می‌شنویم. و ما به پاسخ‌گو کردنِ رژیم ایران برای رفتار نفرت‌انگیز و شنیعش ادامه خواهیم داد.»
علاوه بر واکنش‌های فوق، دولت کانادا در وب‌سایت رسمی خود در بخش سفر و توریسم، به‌طور مرتب توصیه‌ها دربارهٔ سفر به ایران را به‌روز می‌کند. در حال حاضر و در زمان نگارش این یادداشت، توصیه می‌شود که از هرگونه سفر به ایران، به‌دلیل وضعیت نابسامان امنیتی، تهدید منطقه‌ای تروریسم و امکان بازداشت خودسرانه، اجتناب شود، چرا که توانایی دولت برای ارائهٔ خدمات کنسولی در ایران به‌شدت محدود است.
