تالین ساهاکیان – آلمان
حیواناتی که پوست زیبایی دارند معمولاً از زیاده‌خواهی انسان‌ها و مخصوصاً صنعت پوست در امان نمی‌مانند. فُک‌ها هم استثنا نیستند. اگر چه تلاش‌های گروه‌ها و افراد حامی حقوق حیوانات در چند دهۀ اخیر توانسته است نرخ کشتار فک‌ها در دنیا را تا حدودی کاهش دهد، هنوز هم هر سال صدهاهزار بچه فُک در سراسر دنیا کشته می‌شوند تا پوست زیبایشان قسمتی از یک کلاه یا پالتو شود. بزرگ‌ترین کشتار سالانۀ فک‌ها در کانادا و نامیبیا اتفاق می‌افتد.
شکار فک‌های چنگی (Harp seal) در کانادا
بچه فک‌های چنگی در هفته‌های اول زندگی چهره‌هایی بسیار معصوم، چشم‌هایی سیاه، درشت و گرد و پوستی سفید دارند. این ویژگی‌ها سبب شده است آن‌ها به زیبایی معروف شوند، زیبایی و محبوبیتی که شوربختانه به سود آن‌ها تمام نشده است و این موجودات زیبا و آرام را قربانی بزرگ‌ترین قتل عام سالانۀ حیوانات پستاندار روی کرۀ زمین کرده است.
هر سال به‌محض آنکه وضعیت یخ‌ها اجازه می‌دهد و موهای پرزمانند بچه فک‌ها می‌ریزد صدها تا هزاران ماهیگیر که بیشتر آن‌ها در جزیرۀ نیوفاندلند (Newfoundland) و جزایر ماگدالن استان کبک (Magdalen Islands of Quebec) در کانادا ساکن‌اند، برای شکار فک‌ها به سمت یخ‌ها سرازیر می‌شوند. در این زمان بچه فک‌ها بین سه هفته تا سه ماه سن دارند و بیشتر آن‌ها هنوز اولین غذای جامد خود را نخورده‌اند.
استفاده از تکنولوژی مدرن برای پیداکردن و کشتن فک‌ها سبب شده است این قتل عام گستردۀ سالانه کوچک‌ترین شباهتی به «شکار سنتی فک‌ها» که شکارچیان و ادارۀ ماهیگیری و اقیانوس کانادا یعنی DFO (Canadian Department of Fisheries and Oceans) مرتب از آن دم می‌زنند، نداشته باشد.
نیروی هوایی دولتی کانادا محل استقرار فک‌ها را شناسایی می‌کند و به شکارچیان اطلاع می‌دهد. در گذشته ناوهای یخ‌شکن گارد ساحلی نیز راه را برای شکارچیان باز می‌کرد ولی از سال ۲۰۰۹ گارد ساحلی کانادا این سرویس را به شکارچیان نمی‌دهد.
فاز اول شکار در جزایر ماگدالن کبک اجرا می‌شود. شکار اصلی زمانی آغاز می‌شود که شکارچیان به فک‌ها نزدیک می‌شوند و با چوب‌های بلندِ قلاب‌دار بر سر بچه فک‌ها ضربه می‌زنند. بر اساس قانونDFO، شکارچیان وظیفه دارند قبل از کندن پوست فک‌ها، از مرگ آن‌ها اطمینان حاصل کنند. برای این کار، قبلاً ماهیگیران باید مطمئن می‌شدند که فک‌ها پلک نمی‌زنند. این روش مطمئن نبود و پوست بسیاری از بچه فک‌ها در حالی که زنده و هوشیار بودند کنده می‌شد. از سال ۲۰۰۸، DFO قانون دیگری را به اجرا گذاشته است که بر اساس آن شکارچیان باید قبل از کندن پوست، جمجمۀ بچه فک‌ها را خرد کنند تا مطمئن شوند آن‌ها هوشیار نیستند. به‌نظر می‌رسد DFO فراموش کرده است که خردشدن جمجمه با پتک یا قلاب در حالت هوشیاری چه درد و رنجی دارد! سپس شکارچیان باید دو سُرخرگِ زیربغل را که در زیر باله‌ها قرار دارند قطع کنند و قبل از آنکه شروع به کندنِ پوست کنند، حداقل یک دقیقه صبر کنند. در سال ۲۰۱۴، DFO همچنین قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن، شکارچیان باید قبل از فصل شکار برای کشتن فک‌ها آموزش ببیننند.
فاز دوم شکار، در استانِ «نیوفاندلند و لابرادور» اجرا می‌شود. در جزایر نیوفاندلند از این استانِ کانادا، فک‌ها امکان بیشتری برای فرار و شنا دارند. به‌همین دلیل، شکارچیان از داخل قایق‌ها به سر آن‌ها شلیک می‌کنند و سپس اگر ضخامت یخ اجازه دهد، پیاده می‌شوند و با واردکردن ضربه بر سر فک‌های زخمی آن‌ها را می‌کشند. فیلم‌های گرفته‌شده توسط ناظران نشان می‌دهند در جاهایی که یخ به اندازۀ کافی ضخیم نیست، شکارچیان برخلاف قانون عمل می‌کنند و با انداختن قلاب به دهان فک‌های زخمی، آن‌ها را زنده به داخل قایق‌ها می‌کشند. برخی از این فیلم‌ها همچنین نشان می‌دهند که با وجود قوانین، هنوز هم برخی از بچه فک‌ها در هنگام کندن پوست زنده‌اند. در این جزایر، تعدادی از بچه فک‌های زخمی موفق می‌شوند خودشان را به آب برسانند و گم می‌شوند. این بچه فک‌ها نیز در نتیجۀ زخم‌ها می‌میرند ولی در آمار مربوط به کشتارها لحاظ نمی‌شوند.
گوشت فُک طرفداری ندارد، نه در میان انسان‌ها و نه به‌عنوان غذای حیوانات خانگی. تنها بومیان کانادا این گوشت را می‌خورند. مقدار کمی از آن نیز برای تهیۀ نوعی سوسیس خاص مصرف می‌شود. قبلاً گوشت فُک را به خزهای اسیر در پرورشگاه‌های پوست می‌خوراندند ولی مشخص شد که گوشت فُک سبب بروز ناباروری در آن‌ها می‌شود و این مصرف نیز از بین رفت. به‌همین دلیل، پس از کندن پوست، جسد بیشتر فک‌ها بر روی یخ‌ها رها می‌شود.
قبل از آنکه واردات پوست فُک از کانادا به اتحادیۀ اروپا و برخی کشورهای دیگر ممنوع شود، شکارچیان یک سوم بچه فک‌های متولد‌شدۀ هر سال را می‌کشتند ولی این تنها خطر انسان‌ها برای این حیوانات نیست. آب‌شدن یخ‌ها نیز که نتیجۀ مستقیم گرمایش زمین است، فک‌ها را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده است.
گزارشات حقوق حیوانات در مورد شکار فک‌ها در کانادا
در سال‌های گذشته، پژوهش‌هایی در مورد شکار فک‌ها در کانادا از نظر حقوق حیوانات انجام شده است. بررسی‌های گروهی از دامپزشکان وابسته به سازمان IFAW در سال ۲۰۰۱ نشان دادند که حدود ۴۰ درصد فک‌ها هنگام کنده‌شدنِ پوست‌شان زنده‌اند [منبع].
در سال ۲۰۰۲ سازمان دامپزشکی کانادا (CVMA) نیز پژوهش‌هایی در این زمینه انجام داد و DFO با استناد به این گزارش اعلام کرد شکار فک‌ها به اندازۀ کافی (۹۸ درصد) «انسانی» است، تا آنکه سازمان دامپزشکی کانادا از DFO خواست از تفسیر دروغین در مورد این گزارش خودداری کند.
تفاوت پژوهشهای IFAW و سازمان دامپزشکی کانادا در این بود که شکارچیان از حضور تیم IFAW اطلاعی نداشتند ولی اعضا سازمان دامپزشکی کانادا با اجازۀ قبلی خود شکارچیان روی قایق‌ها حاضر بودند. تیم سازمان دامپزشکی کانادا اعلام کرد با وجود آنکه شکارچیان می‌دانستند که آن‌ها اوضاع را بررسی می‌کنند، در میان ۱۶۷ فُک، ۳ فُک زنده را بر روی قایق آوردند و همچنین، ۵٫۴ درصد فک‌های زخمی گم می‌شدند.
تاریخچۀ شکار فک در کانادا
قبل از ابداع روش‌های مدرنِ شکار، بومیان کانادا که در یک جامعۀ سنّتی زندگی می‌کردند، فک‌های بالغ را برای پوست، گوشت و استخوان شکار می‌کردند. آن‌ها از سر نیاز حیوانات را می‌کشتند و با وجود شکار برای حیوانات احترام قائل بودند، چون می‌دانستند بقای خودشان به بقای آن‌ها وابسته است. علاوه بر این، شکار فک بسیار خطرناک بود و بسیاری از شکارچیان جان خود را از دست می‌دادند. طیِ قرن‌ها و مخصوصاً دهه‌های اخیر، شکار فک از سر نیاز برای بقا نیست بلکه کاملاً رنگ اقتصادی به‌خود گرفته است و صاحبان قایق‌های ماهیگیری، پردازش‌کنندگان و دلالان پوست بیشترین سود را از این شکارها می‌برند.
تلاش‌های سازمان‌ها و فعالان حقوق حیوانات در سه دهۀ گذشته سبب شد تجارت پوست فک با مشکلاتی روبرو شود. در سال ۱۹۸۳، کشورهای اروپایی ورود «کت‌های سفید» از کانادا را ممنوع کردند و در سال ۱۹۸۴ و ۱۹۸۵ بریتانیا غذاهای دریایی کانادا را بایکوت کرد. در واقع، در سال ۱۹۸۷ صنعت پوست فک کانادا تقریباً نابود شده بود و صدهاهزار پوست فک در انبارهای کانادا و نروژ در حال فاسدشدن بود ولی دولت کانادا میلیون‌ها دلار برای پیداکردن بازارهای جدید صرف کرد و برای آنکه قانون اروپا را دور بزند، کشتن بچه فک‌ها قبل از دوهفتگی را ممنوع کرد. به این ترتیب صادرات پوست فک به اروپا دوباره آغاز شد و آمار کشتارها باز هم بالا رفت.
در سال ۲۰۰۹، اتحادیۀ اروپا در قانون منع ورود پوست فک تجدید نظر کرد و این‌بار ورود پوست فک از هر سنی را ممنوع کرد [منبع]. دولت کانادا سعی کرد در این قانون کارشکنی کند ولی اتحادیۀ اروپا در سال ۲۰۱۳ دوباره رأی به ادامۀ ممنوعیت ورود پوست فک داد.
در سال ۲۰۱۱، روسیه نیز که خریدار ۹۵ درصد محصولات نهایی پوست فک کانادا بود، ورود این محصولات را ممنوع کرد و به این ترتیب، ضربۀ محکم دیگری بر صنعت پوست فک کانادا وارد شد [منبع].
کانادا و نروژ از اتحادیۀ اروپا برای ممنوع‌کردن واردات پوست فک به سازمان تجارت جهانی شکایت کردند، ولی سازمان تجارت جهانی حق را به اتحادیۀ اروپا داد و اعلام کرد اتحادیۀ اروپا می‌تواند به این ممنوعیت ادامه دهد [منبع].
قسمت بعدی این مطلب را در اینجا بخوانید
