گفت‌وگو با کتی کیانی سازندهٔ انیمیشن «خانهٔ دوم»، برندهٔ رقابت استوری‌هایو
هومن کبیری پرویزی – ونکوور
اواسط سپتامبر پستی به گروه «همیاری ایرانیان ونکوور» فرستاده شد که در آن کتی کیانی از اعضای گروه خواسته بود به انیمیشن «خانهٔ دوم» که توسط ایشان طراحی شده و در مسابقهٔ استوری‌هایو شرکت کرده بود، رأی دهند. این پست با استقبال زیاد اعضای گروه مواجه شد و به‌فاصلهٔ کوتاهی پس از ارسال آن بیش از صد کامنت تشویق‌آمیز زیر پست دریافت کرد و بارها توسط اعضا در پروفایل‌های شخصی‌شان و گروه‌های دیگر به اشتراک گذاشته شد. چند ماه بعد و در اواخر فوریه، کتی کیانی این بار با خبر خوش برنده‌شدن این انیمشین بازگشت و شادی‌اش را با اعضای گروه سهیم شد.
اگر تاکنون این انیمیشن را ندیده‌اید، آن را در اینجا تماشا کنید:
به‌‌همین مناسب گفت‌وگوی کوتاهی داشتیم با کتی کیانی تا از تجربهٔ ساخت این انیمیشن و شرکت در رقابت استوری‌هایو برای شما بگوید که توجه شما را به آن جلب می‌کنیم.
خانم کیانی، با سپاس از اینکه وقتتان را در اختیار ما گذاشتید، لطفاً کمی از خودتان، رشتهٔ تحصیلی‌تان در ایران و کانادا و اینکه کِی به کانادا آمدید، برای خوانندگان ما بگویید.
با سلام خدمت شما و همهٔ خوانندگان محترم. من تحصیل‌کردهٔ رشته گرافیک هستم و حدود هشت سال است که در زمینهٔ گرافیک و موشن گرافیک (motion graphic) به‌صورت حرفه‌ای فعالیت دارم. حدود سه سال است که به‌همراه همسرم به ونکوور مهاجرت کرده‌ایم. ابتدا به‌عنوان گرافیست و طراح آزاد موشن گرافیک (motion graphic designer freelancer) مشغول به کار شدم و با چند تا از بیزنس‌های ایرانی در ونکوور کار کردم، سپس به‌عنوان طراح در شبکهٔ ونکووری نالج نتوورک (Knowledge Network) استخدام شدم. در این شبکه مسئول طراحی مجله و پرومو بین برنامه‌های شبکه بودم. کم‌کم رسیدگی به بخش انیمیشن نالج کیدز (Knowledge Kids) هم به من داده شد. تجربهٔ کاری در این شبکه باعث شد من با جامعهٔ فیلمسازان کانادا خصوصاً ونکوور آشنا شوم. در این شبکه بود که استوری‌هایو را شناختم.
چرا کانادا را برای مهاجرت انتخاب کردید؟
ما به‌دلیل شرایط و دوستان خوبی که در ونکوور داشتیم، به اینجا مهاجرت کردیم.
چه شد که به ساخت انیمیشن علاقه‌مند شدید؟
با وجود سختی، هزینه و زمان‌بربودن، من انیمیشن را انتخاب کردم. چون فارق از زمان و مکانی خاص می‌توانم حرفم و طرز فکرم را با دنیا به‌اشتراک بگذارم.
از انیمیشن «خانهٔ دوم» برایمان بگویید. آیا آن را پیش از آشنایی با استوری‌هایو (Storyhive) ساخته بودید؟ البته شاید بد نباشد کمی هم دربارهٔ استوری‌هایو برایمان بگویید.
خانهٔ دوم قبل از استوری‌هایو فقط چند تجربهٔ مهاجرت بود، که با برنده‌شدن در رقابت استوری‌هایو به دنیا آمد.
استوری‌هایو بخش فرهنگی و هنری شرکت تلاس است که فیلمسازان محلی را حمایت می‌کند تا موقعیت حرفه‌ای‌شان را تثبیت کنند و همهٔ فیلم‌ها در شبکهٔ خانگی تلاس و خطوط هوایی ایر کانادا برای همیشه قابل مشاهده و در دسترس خواهند بود و البته همهٔ حق و حقوق فیلم‌ها متعلق به فیلمساز است، منوط بر نگه داشتن لوگوی استوری‌هایو در ابتدا و انتهای فیلم.
چه شد که این موضوع را برای انیمیشن «خانهٔ دوم» انتخاب کردید؟ آیا این‌ها همه تجربیات شخصی خودتان بوده است؟
کلاً فردی هستم که جامعه و مردم برایم مهم‌اند، با این خصوصیات و مسئلهٔ مهاجرت، اولین و مهم‌ترین دغدغهٔ من، مهاجرها و مشکلاتِ هرچند کوچکشان است. این‌طوری شد که موضوعِ دومین انیمیشنم (خانهٔ دوم) را انتخاب کردم.
بخشی از قصه، تجربه و احساس خودم بود اما قسمت بزرگی از آن در مصاحبه‌های زیادی که با افراد مختلف داشتم، شکل گرفت.
چه کسانی در ساخت این انیمیشن با شما همکاری کرده‌اند؟ آیا در این پروژه کمک داوطلبانه هم از کسی گرفته‌اند؟
دوستان خیلی زیادی در این پروژه من را یاری کردند که از آن‌ها واقعاً ممنونم. اما علی‌رغم جستجوی زیاد در کانادا، نتوانستم تیم خودم را از اینجا انتخاب کنم و مجبور شدم از منابع خودم در تهران کمک بگیرم که خوشبختانه با اینکه همهٔ آشنایی و همکاری من و گروهم در تهران تلفنی بود، نتیجهٔ کار عالی شد. کمک داوطلبانه هم داشتم.
تجربهٔ شرکت در استوری‌هایو را چطور دیدید؟ آیا آن‌طور که انتظار داشتید مورد حمایت قرار گرفتید؟
شرکت در استوری‌هایو قطعاً بهترین تجربه‌های زندگی حرفه‌ای من بوده و است. حمایت و امکاناتی را که گروه استوری‌هایو در اختیار ما به عنوان فیلمساز قراردادند، هیچ جای دنیا نمی‌توانستم داشته باشم.
گروه استوری‌هایو علاوه بر تخصیص بودجه، با برنامه‌ریزی دقیق و تقسیم‌کردن پروژه به تاریخ تحویل‌های مختلف و دقیق، کمک کرد پروژه‌ها به‌موقع تمام شوند؛ پروژه‌ها و برنامه‌هایی که همه علاوه بر آموزش و نظارت (mentorship)، توسط گروهی به نام ان‌اس‌آی (National Screen Institute) مدیریت می‌شد.
از همان ابتدا دو مربی (mentor) به پروژهٔ من اختصاص داده شد. یکی از آن‌ها استاد فیلمنامه‌نویسی در مدرسهٔ فیلم ونکوور (VFS) و دیگری یکی از تهیه‌کنندگان معروف انیمیشن در ونکوور بود. هر دو مربی من از لحظهٔ نوشتن فیلمنامه تا لحظهٔ فرستادن فیلم کامل برای شبکه، هر روز با من بودند و من را راهنمایی می‌کردند.
واکنش کسانی که انیمیشن خانهٔ دوم را دیدند، چه بود؟ آیا تشویق‌ها و نظرات و پیشنهادات مفیدی هم دریافت کرده‌اید؟
در چند ساعت اولی که انیمیشن را با بقیه به اشتراک گذاشتم، چنان وایرال شد که شوکه شده بودم طوری که با هر بار ریفرش کردن صفحهٔ یوتیوب ۱۰۰ بازدید اضافه می‌شد. تشویق‌ها و نظراتی که می‌گرفتم دیگر از کنترلم و جواب دادن به آن‌ها خارج شده بود.
واکنش مخاطبان غیرایرانی به این انیمیشن چطور بوده است؟ آیا مشکلات جامعهٔ مهاجر، مشابه آنچه شما به تصویر کشیده‌اید، برای غیرمهاجران ملموس بوده است؟ مهاجرانِ دیگر ملیت‌ها چطور؟ آیا با این مشکلات همذات‌پندری می‌کنند یا مسائل آن‌ها از جنس دیگری‌ست؟
همان‌طور که می‌دانید خانهٔ دوم در همان چند ساعت اول که من آن را به اشتراک گذاشتم، به‌سرعت با استقبال خیلی زیاد جامعهٔ ایرانی مهاجر در همهٔ دنیا به‌خصوص در ونکوور قرار گرفت. اما اصلاً فکر نمی‌کردم که این فیلم وارد جوامع مهاجر دیگر شده باشد. بازخورد خیلی خیلی خوبی از جامعهٔ غیرایرانی مثل چینی‌ها، کره‌ای‌ها و مکزیکی‌ها گرفتم و برایم خیلی جالب بود که همه‌شان همان حس و همان مشکلات را داشتند که این مرا غافلگیر کرد. به من می‌گفتند که موقع دیدن فیلم گریه کرده‌اند. جالب است که بدانید چند کانادایی به من گفتند: «ممنون که ما را آگاه کردی که مهاجرها در ماه‌ها و حتی روزهای اول مهاجرت با چه مشکلاتی هرچند کوچک روبهرو هستند.» برای من به‌عنوان فیلمساز هیچ‌چیز بالاتر از اینکه مردم با ملیت‌های مختلف با فیلمم همذات‌پنداری کنند، نبوده و نخواهد بود.
پیش از انیمیشن «خانهٔ دوم» چه کارهای دیگری ساخته‌اید؟
خانهٔ دوم، کار سوم من است. اولین فیلمم دربارهٔ گربه‌های تهران است که حدود چهارسال پیش ساخته شد و خوشبختانه با استقبال زیادی روبهرو شد. دومین کارم یک انیمیشن کوتاه است به نام بنفشه‌ها که باز هم دربارهٔ مهاجرت است.
برنامه‌تان برای کارهای بعدی چیست و در چه زمینه‌هایی بیشتر دوست دارید کار کنید؟
در حال حاضر مشغول ساخت ۳ قسمت دیگر از انیمیشن خانهٔ دوم هستم که قرار است زمستان روی شبکهٔ تلاس قرار بگیرد. انیمیشن بعدی‌ام هم که سیناپْسِش آماده شده، دربارهٔ زنان ایرانی است که امیدوارم سال جدید میلادی مرحله پیش‌تولیدش را شروع کنم.
اگر مورد دیگری هست که بخواهید با خوانندگان ما در میان بگذارید، لطفاً بفرمایید.
همان‌طور که در بدو ورودم از تجربهٔ افراد زیادی استفاده کردم، خوشحال می‌شوم تجربهٔ خودم را در اختیار همهٔ هم‌وطنانم بگذارم تا بلکه کمکی کرده باشم و می خواهم به آن‌ها بگویم که از ورود به جامعهٔ کانادایی اصلاً نترسید.
