سیما غفارزاده – ونکوور
هنوز از خط و نشانهایی که پرزیدنت ترامپ در مجمع سازمان ملل علیه کرهٔ شمالی و ایران کشیده بود، چندان نگذشته بود که جمعهٔ گذشته، باز دنیا با دلهره به سخنان رئیسجمهور توئیتری گوش سپرد. دونالد ترامپ در سخنان اخیرش – که اشتباهات تاریخ و جغرافیاییاش موجی از تمسخر و شوخی در شبکههای اجتماعی به راه انداخت – اعلام کرد که چنانچه سازمان ملل و دیگر کشورهای متحد به برطرف نمودنِ اشکالات اساسیِ قرارداد هستهایِ ۲۰۱۵ با ایران اقدام نکنند، وی تصمیم دارد این قراردادِ تأییدشده توسط سازمان ملل را بهطور یکجانبه لغو کند. دوست و دشمن سخنان او را بهشدت محکوم کردند. بریتانیا، فرانسه و آلمان اعلام کردند که به حمایت از قرارداد – بههمان صورتی که نوشته شده است – ادامه خواهند داد. چین و روسیه ضمن اظهار مخالفت شدید با حرکت ترامپ و بیمورد و بیثباتکننده خواندنِ آن، پشت ایران ایستادند.
البته گویا مذاکرات و لابیگریهای فشردهٔ بالاترین مقامات رسمی کاخ سفید با متحدان نزدیکی همچون ترزا مِی، فعلاً جلوی تاخت و تاز ترامپ را گرفته است.
در حال حاضر، بزرگترین نگرانی همسایهٔ جنوبیمان، کرهٔ شمالیست، کشوری که پرزیدنت ترامپ در پاسخ به ساخت و انباشت سلاح اتمیاش، رهبر خودبین و جسور آن، کیم جونگ اون را به مرگ و نیستی تهدید کرده است. کنگرهٔ آمریکا که گویی تازه از خواب بیدار و متوجه شده است که رئیس جمهور این قدرت را دارد که تقریباً بدونِ هیچ مشورتی، دست به حملهای اتمی بزند، به تکاپو افتاده است تا قوانین را تغییر دهد و با محدودترکردنِ قدرت رئیس جمهور، ترامپ را از شروع جنگ سوم جهانی بازدارد…
از سوی دیگر، دولت آمریکا همچنان روی مطالبات خود در مذاکرات نفتا پافشاری دارد. کریستیا فریلند، وزیر امور خارجهٔ کانادا، در تازهترین دورِ این مذاکرات در واشنگتن، طیِ سخنانی انتقادی خواستههای آمریکا را دردسرساز و غیرمتعارف خواند و برخی از این خواستهها را حتی متناقض با قوانین سازمان تجارت جهانی دانست. وی افزود که دولت آمریکا هزاران شغل را در هر سه کشور بهخطر انداخته است، در حالیکه نفتا بهمدت ۲۳ سال مشاغل بسیاری برای هر سه کشور کانادا، آمریکا و مکزیک ایجاد کرده است که غالباً خانوادههای طبقهٔ متوسط از آن بهرهمند شدهاند.
دونالد ترامپ حتی توصیههای گروههای تجاری کشورش را نادیده گرفته است و تنظیم و تدوین دوبارهٔ قراداد نفتا با تناوب هر ۵ سال یک بار و حفظ بزرگترین سهم تولید خودرو برای آمریکا از مطالبات او برای آمریکاست. و البته همزمان با مذاکرات نفتا، آمریکا بر قطعات وارداتی اتومبیل از کانادا و مکزیک تعرفهگذاری میکند. فعالان صنعت اتومبیل در آمریکا با اجرای این قانون مخالفاند و معتقدند این کار موجب افزایش هزینههای تولید در صنعت اتومبیل این کشور و افزایش بهای خودرو میشود.
بهنظر میرسد عملکرد چند ماههٔ دونالد ترامپ بیشتر به نقش او در برنامههای شوی تلویزیونی «کارآموز» شبیه است تا رئیسجمهور بزرگترین قدرت اقتصادی جهان. شاید او هم هنوز نقش خود را چندان جدی نگرفته است و گمان میکند تصمیماتش نهایتاً یکی از شرکتکنندگان در مسابقه را به خانه میفرستد! غافل از آنکه کسانی که او در سمت ریاست جمهوری برایشان «تصمیم» میگیرد، آن هم بهطور یکجانبه و با دیدگاهی سراسر یکسونگرانه، مانند شرکتکنندگان در مسابقهٔ تلویزیونی «کارآموز» بیدفاع نیستند. چه بسا برخی همچون رهبر جوان و ماجراجوی کرهٔ شمالی با بمب هیدروژنی و برخی دیگر با مقابله به مثل اقتصادی یا نظامی، به رویارویی با وی برخیزند. در این میان چشمهای نگران مردم جهان هر روز باید در صفحات روزنامهها یا وبسایتها منتظر تهدید دیگری از اینسو یا آنسوی جهان باشد. روالی که بهنظر میرسد دستکم تا بیش از سه سال دیگر ادامه خواهد یافت. البته اگر تا پیش از آن، جهان به ورطهٔ هولناک فاجعهای جبرانناپذیر سقوط نکند و غائلهٔ ترامپ و ترامپیسم ختم به خیر شود…