ماه گذشته جهان فوتبال یکی از درخشان‌ترین ستارگان تاریخ خود را از دست داد. یوهان کرایف کاپیتان سابق تیم هلند و مربی نامدار تیم‌های آژاکس آمستردام و بارسلونای اسپانیا به تاریخ ۲۴ مارس و در سن ۶۸ سالگی درگذشت. باوجود محبوبیت روزافزون ورزش فوتبال یا ساکِر در کانادا، این خبر در رسانه‌ها بازتاب چندانی نیافت.
حیفم آمد به این بهانه در مورد کسی که به‌عنوان بهترین بازیکن اروپا در قرن بیستم و یکی از بهترین‌های تاریخ فوتبال شناخته می‌شود، مطلبی ننویسم. شکی نیست که ارتقاء تیم هلند و آژاکس آمستردام به‌عنوان قدرت‌های جهان و اروپا تا حد بسیاری مرهون رهبری کرایف در زمین بود. اگر رینوس میشل مربی نامدار هلند و آژاکس و خالق سیستم فوتبال شناور را به‌عنوان آهنگساز فرض کنیم، کرایف بی‌‌شک رهبر ارکستر بود؛ رهبری که در اوایل دههٔ هفتاد دنیای فوتبال را تحت تأثیر قرار داد. تیم آژاکس آمستردام سه سال متوالی (۱۹۷۱، ۱۹۷۲ و ۱۹۷۳) قهرمان باشگاه‌های اروپا شد و کرایف توانست در سال‌های ۱۹۷۱ و ۱۹۷۳ به‌عنوان بهترین بازیکن اروپا دست یابد.
با آغاز جام جهانی ۱۹۷۴ نگاه‌ها بی‌‌اختیار به تیم هلند دوخته شد، با وجود اینکه تیم هلند پیش از آن هیچ‌گونه افتخار بین‌المللی‌ای نداشت و حتی موفق به راهیابی به جام جهانی ۱۹۳۸ نشده بود. این تیم با استخوان‌بندی تیم آژاکس و رهبری کرایف نمایشی بی‌‌نظیر و جدید از فوتبال شناور را به در معرض دیدِ جهانیان قرار داد. تیمی که بازیکنان توانمند آن قادر به ایفای نقش در پست‌های مختلف بودند و تیم‌های مقابل را با مشکل جدی روبرو می‌کردند. این تیم با شکست قدرت‌های بزرگ آمریکای جنوبی یعنی اروگوئه و آرژانتین در نیمه نهایی به تیم برزیل، قهرمان دورهٔ قبل برخورد. پلهٔ افسانه‌ای و چند بازیکن بزرگ دیگر تیم رؤیایی جام ۱۹۷۰ دیگر همراه تیم نبودند و هلند توانست ۲-۰ پیروز شده و در عین ناباوری به فینال راه یابد.
در فینال، این تیم مقابل تیم آلمان‌غربی، میزبان مسابقات قرار گرفت و با یک پنالتی پیش افتاد. اما آلمانی‌های باتجربه به رهبری فرانتس بکن‌باوئر در نهایت توانستند بازی را ۲-۱ پیروز شوند. نتیجه اینکه کرایف یکی از بازیکنان بزرگ تاریخ است که هیچ‌گاه موفق به پیروزی در جام‌جهانی نشد. وی بزرگ‌ترین غایب تیم هلند در جام ۱۹۷۸ بود که در این جام تیم هلند باز هم بازی فینال را به میزبان مسابقات یعنی آرژانتین واگذار کرد. بنابراین برخلاف باور برخی، تیم ایران که در اولین حضور خود در جام ۱۹۷۸ بازی را ۳-۰ به تیم هلند واگذار کرد، در مقابل کرایف قرار نگرفت.
با وجود نایب قهرمانی در جام ۱۹۷۴، کرایف به‌عنوان بازیکن برگزیدهٔ جام و سال اروپا انتخاب شد تا اولین بازیکن تاریخ باشد که به این عنوانِ مهم سه بار دست پیدا کرد. وی در سال ۱۹۷۳ با رقم دومیلیون دلار به بارسلونا پیوست که در زمان خود رکوردی بود. در ادامهٔ دورهٔ بازیکنی‌اش در اواخر دههٔ ۷۰ وی به لیگ تازه‌تأسیس آمریکا پیوست. لیگ آمریکا در آن زمان مقصد ستارگان پابه‌سن‌گذاشته بود تا در سال‌های آخر بازیگری درآمد خوبی کسب کنند. لیگ آمریکای شمالی بازیکنانی مثل پله، کرایف، بکن‌باوئر را جذب کرد و موج جدیدی به راه انداخت ولی با ترک این بازیکنان، و از آنجایی که آن جریان خودجوش نبود و بیشتر به یک هیجان و تجارت کوتاه مدت شبیه بود، خاموش شد.
کرایف به هلند بازگشت و پس از بازی در تیم‌های آژاکس و فاینورد، مربی‌گری تیم آژاکس و سپس بارسلونا را به‌عهده گرفت. او جزو معدود افرادی است که هم در مقام بازیکن و هم مربی افتخاراتی در بالاترین سطح دارد. وی توانست به عنوان مربی تیم‌های یادشده را به قهرمانی در لیگ کشوری و اروپا برساند.
کرایف در سال ۱۹۶۸ ازدواج کرد و حاصل این ازدواج سه فرزند بود. پسر وی یوردی در تیم‌های بارسلونا و منچستریونایتد بازی کرد اما به‌هیچ عنوان نتوانست به افتخارات پدرش نزدیک شود.
یوهان کرایف به‌خاطر مصرف شدید سیگار دچار سرطان ریه شد و در نهایت درگذشت. جایگاه او در تاریخ فوتبال همیشه محفوظ خواهد ماند. با قد بلند و بدن لاغرش، مهارت وی در دریبل‌زنی، گل‌زنی و همچنین سرعتش واقعاً قابل توجه بود. مهارت او در بازی‌سازی و هوش بالای وی از او یک ستارهٔ واقعی می‌ساخت. در طول سالیان او بازیکنان بسیاری را تحت تأثیر قرار داده که از جملهٔ آن‌ها می‌توان مارکو فان‌باستن دیگر ستارهٔ هلندی را نام برد.
