گردآوری و تدوین: دکتر حمیدرضا رضازاده
حمید نادری یگانه دانشجوی مقطع کارشناسی در رشتهٔ ریاضیات کاربردیِ دانشگاه قم، در کنار کسب رتبهها و جوایزی از جمله کسب مدال طلای سیوهشتمین مسابقات ریاضی دانشجویی کشور، کسب مدال نقره سیونهمین دورهٔ این مسابقات توسط انجمن ریاضی ایران، و کسب رتبهٔ نهم در بیستمین المپیاد علمی-دانشجوییِ امسال در رشته ریاضیات، نبوغ خاصی در خلاقیتهای هنری-ریاضی از خود نشان داده است و اخیراً نامش بهعنوان جانشین داوینچی در محافل علمی-ریاضی دنیا بر سر زبانها افتاده است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، نادری یگانه ضمن اشاره به اینکه خلق تصاویر هنری با استفاده از فرمولهای ریاضی سابقهٔ دیرینهای داشته است و در یونان باستان نیز به کمک نظریاتی مانند نسبیت، تناسب و تناظر اقدام به کشیدن پیکر انسان میکردهاند، گفته است یکی از ویژگیهای منحصربهفرد کارهای وی آن است که با استفاده از معادلات ریاضی، تصاویری شبیه به اشیا و جانداران واقعی را خلق میکند و این تصاویر تنها به آثار انتزاعی محدود نمیگردد. بهگفتهٔ او در ابتدای کار با مجموعهای از پارهخطها یا دایرهها، تصاویری متقارن رسم میکرده است که الهامگرفته از چیزی در دنیای خارج از ریاضیات نبوده و حاصل آن تصاویر زیبای متقارن بوده ولی بهتدریج بهطرف خلق تصاویری از اشیا و جانداران رفته است که طراحی آنها بهطور کامل، با فرمولهای ریاضی قابل توضیح است.
نکتهٔ جالب توجه آن است که نادری یگانه زمانی که شروع به کنارهمگذاشتنِ مجموعهای از معادلات ریاضی میکند، خود مطمئن نیست که حاصل آنها چه تصویری خواهد شد و با تغییر مداوم آن معادلات، به تصاویر اشیا یا جانداران واقعی نزدیک میشود. وی گفته است، برای رسم تصاویر از برنامهای کامپیوتری استفاده میکند و مرتباً معادلات ریاضی را تغییر میدهد تا به تصویری معنادار برسد. بهطور مثال برای رسیدن به تصویر یک ماهی با استفاده از معادلات ریاضی، بیش از دوهزار پارهخط رسم کرده است و دهها هزار تصویر را آزمایش نموده است، درحالی که نمیتوانسته است پیشبینی کند که نهایتاً چه تصویری بهدست خواهد آمد.
نادری یگانه دربارهٔ جدیدترین کارهای هنری-ریاضیاش که طی یکسال گذشته خلق کرده است، توضیح داده است که آثار وی شامل فراکتال و موزائیککاری (Tessellation) است. در موزائیککاری، چند شکل چندضلعی بهنحوی کنار هم قرار میگیرند که فضای خالیای بین آنها وجود نداشته باشد و علاوه بر زیبایی و معناداربودن کل تصویر، هر یک از قطعات هم معنای خاصی را به ذهن متبادر کند. وی که با استفاده از اشکال چندضلعی، فراکتال قارهٔ آفریقا را بههمین ترتیب رسم کرده است، دربارهٔ این اثر گفته است که در ترسیم فراکتال، محوریت را روی قارهٔ آفریقا قرار داده و برای رسم آن از هشتضلعی استفاده نموده است، بهطوری که وقتی تعداد قارههای آفریقا را که کنار هم قرار گرفته اند، بشماریم برابر با دنبالهٔ اعداد «فیبوناچی» میشود. در ریاضیات، فیبوناچی به دنبالهای از اعداد گفته میشود که غیر از دو عدد اول، اعداد بعدی از جمع دو عدد قبلی خود به دست میآید. اولین اعداد این سری عبارت اند از:
۰,۱,۱,۲,۳,۵,۸,۱۳,۲۱,۳۴,۵۵,۸۹,۱۴۴,۲۳۳,۳۷۷,۶۱۰,۹۸۷,۱۵۹۷,۲۵۸۴,۴۱۸۱,۶۷۶۵
این اعداد بهنام لئوناردو فیبوناچی ریاضیدان ایتالیایی (قرن ۱۳ میلادی) نامگذاری شده است. نادری یگانه دربارهٔ یکی دیگر از موزائیککاریهایی که از قارهٔ آمریکای جنوبی و آفریقا ترسیم کرده است، توضیح داده است که آن تصاویر، نشانگر دورهای است که طیِ دهها میلیون سال قبل، این دو قاره به هم چسبیده بودهاند. وی در پاسخ به این سؤال که چرا قارهٔ آسیا را در مجموعهٔ فراکتالهای خود ترسم نکرده، گفته است که پیداکردن چندضلعیای که با شکل قارهها تناسب داشته باشد کار چندان سادهای نیست و هنوز برای آسیا چندضلعی مناسبی پیدا نکرده است که درعین سادگی، تداعیکنندهٔ تصویر آسیا در ذهن مشاهدهگر باشد.
انجمن ریاضی آمریکا در یکی دو سال اخیر، برخی از آثار نادری یگانه را بهنمایش گذاشته است و کارهای او مشتریان بینالمللی نیز دارد اما بهگفتهٔخودش بهدلیل تحریمهای اقتصادی علیه ایران در سالهای گذشته و محدودیتها در تبادل ارز و مبادلات بانکی بینالمللی، موفق به عرضهٔ آثار خود در عرصهٔ بینالمللی نشده است.