سیما غفارزاده – ونکوور
روز سهشنبه ۵ نوامبر ۲۰۲۴، انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحدهٔ امریکا برگزار شد و بهفاصلهٔ چند ساعت پس از پایان رأیگیری در ایالتهای غربی، اعلام شد که دونالد ترامپ توانسته است با فاصلهای بیش از انتظار رقیبش، کامالا هریس، معاون جو بایدن، رئیسجمهور کنونی آمریکا، را شکست دهد و بار دیگر بهعنوان رئیسجمهور آمریکا انتخاب شود.
با این نتیجه او پس از ۱۳۰ سال اولین کسی خواهد بود که پس از یک دوره دوری از قدرت بار دیگر رئیسجمهور آمریکا میشود و در عین حال مسنترین رئیسجمهور تاریخ آمریکا هم خواهد بود.
بهدنبال پیروزی ترامپ، کامالا هریس شکست را پذیرفت و به ترامپ وعدهٔ انتقال مسالمتآمیز قدرت را داد. کاخ سفید هم در بیانیهای بر همین امر تأکید کرد.
پیروزی ترامپ در حالی رخ داد که نظرسنجیها حاکی از رقابت نزدیک این دو در ایالتهای چرخشی بود؛ جایی که ترامپ در نهایت توانست بیشترین آرا را به خود اختصاص بدهد.
این پیروزی تاریخی برای جمهوریخواهان زمانی شیرینتر شد که این حزب توانست اکثریت مجلس سنا را هم به دست آورد و بهاحتمال زیاد بار دیگر در مجلس نمایندگان به اکثریت خواهد رسید. با اضافهکردن همهٔ اینها به دراکثریتبودنِ قاضیهای محافظهکار دیوان عالی آمریکا که سه تن از آنان در دورهٔ پیشین ریاستجمهوری ترامپ به این سمت منصوب شده بودند، اگر اکثریتیافتن حزب جمهوریخواه در مجلس نمایندگان محرز شود، به نظر میرسد هیچ چیزی جلودار برنامههای ترامپ نخواهد بود. چون او هم از حمایت مجلس نمایندگان و هم مجلس سنا برخوردار خواهد بود و در صورتیکه اعتراضی هم به قوانین و تصمیماتش در دادگاههای آمریکا بشود و حتی منجر به صدور حکم علیه او و دولتش در دادگاههای بدوی بشود، احتمال نقض آن حکم در دادگاه عالی وجود دارد.
اما انتخاب دوبارهٔ ترامپ چه معنایی برای اقتصاد کانادا دارد؟
کانادا و آمریکا از دیرباز ارتباط گستردهای با هم داشتهاند. دوسوم صادرات کانادا به آمریکاست. در جاییکه ترامپ وعدهٔ اعمال تعرفهٔ واردات ۱۰ درصدی را داده، این میتواند آسیب شدیدی به صادرات کانادا و اقتصاد آن وارد کند. شرایط اقتصادی کانادا در حال حاضر شکننده است. بانک مرکزی کانادا نرخ بهرهٔ بانکی را پایین آورده ولی هنوز شرایط به حالت عادی بازنگشته و بسیاری از خانوادههای با مشکلات مالی دستوپنجه نرم میکنند. جنگ اقتصادی آمریکا با کانادا میتواند رشد اقتصادی را متوقف کند و بار دیگر باعث بالارفتن نرخ تورم در کانادا بشود.
مسئلهٔ مهاجران، موضوع مهم دیگر است. ترامپ قول داده که مهاجران غیرقانونی را از آمریکا اخراج کند. با توجه به مرز طولانی بین دو کشور، امکان عبور این مهاجران به کانادا وجود خواهد داشت. جاییکه دولت لیبرال اقدام به کاهش پذیرش در برنامههای مهاجرتیاش کرده و اعلام نموده میزان بالای پذیرش مهاجر در سالهای اخیر موجب فشار بر بخش مسکن و افزایش بیرویهٔ نرخ مسکن شده است.
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، و اعضای کابینهاش صبح چهارشنبه به دونالد ترامپ، دومین پیروزی او در انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده را تبریک گفتند. ترودو در پستی در شبکههای اجتماعی گفت: «دوستی بین کانادا و ایالات متحده مایهٔ غبطهٔ جهان است. میدانم که پرزیدنت ترامپ و من با هم برای ایجاد فرصت، رفاه و امنیت بیشتر برای دو کشورمان کار خواهیم کرد.» ترودو همچنین در این رابطه به خبرنگاران گفت: «[وضعیت] دنیا بهواقع حتی سختتر و پیچیدهتر از چهار سال پیش است، و میدانم که کارهای زیادی برای انجامدادن پیش روی ما وجود دارد و من مشتاقانه منتظرم آنها را [با هم] به انجام برسانیم.»
و اما پیِر پوئلیور، رهبر حزب محافظهکار کانادا، در پیامی که در شبکهٔ اجتماعی ایکس پست کرد، نوشت: «انتخاب دونالد ترامپ بهعنوان چهل و هفتمین رئیسجمهور ایالات متحده را تبریک میگویم. ایالات متحده بهترین دوست و بزرگترین شریک تجاری کاناداست و من با رئیسجمهور طوری کار خواهم کرد تا بهنفع هر دو کشور باشد.
مأموریت من: نجات مشاغلمان.
ایالات متحده تاکنون تحت ۹ سال رهبری ترودو نیم تریلیون دلار سرمایهگذاری و شغل از کانادا گرفته است و مردم ما از پس تأمین مسکن و غذا برنمیآیند. نتیجهٔ دیروز تأیید میکند که ما باید طرح ترودو برای چهاربرابرکردن مالیات کربن و افزایش مالیاتهای دیگر را، که صدها هزار شغل دیگر را بهسمت جنوب سوق میدهد، لغو کنیم؛ جاییکه رئیسجمهور ترامپ مالیاتها را حتی بیشتر کاهش خواهد داد. ما باید مالیاتها را کم کنیم. چکهای حقوق را به خانههایمان بیاوریم. مشاغل را نجات دهیم. برای کانادا مبارزه کنیم.»
و واکنش جاگمیت سینگ، رهبر حزب نیو دموکرات کانادا، در پیام کوتاهی چنین بود: «فارغ از نتیجهٔ انتخابات ایالات متحده، اجازه دهید بگویم: امید همیشه بهتر از ترس و تفرقه است. فردا، ما آماده خواهیم بود تا برای کانادا مبارزه کنیم.»
و در بریتیش کلمبیا، دیوید ایبی، نخستوزیر استان، در پیامی نوشت: «تبریک به رئیسجمهور منتخب، ترامپ. آمریکاییها شما را فرستادهاند تا کار بسیار مهمی برای آنها انجام دهید. بریتیش کلمبیاییها همسایههایی نزدیک با خانواده، روابط و کسبوکارها در هر دو طرف هستند. مشتاقانه منتظر همکاری در زمینهٔ اولویتهای مشترکمان هستیم.»
همچنین جان راستد، رهبر حزب محافظهکار بیسی، در پیام تبریکی گفت: «به دونالد جی ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحدهٔ آمریکا تبریک میگویم. آمریکا بزرگترین شریک تجاری بریتیش کلمبیا و نزدیکترین متحد بینالمللی ماست. اکنون، اولویت شمارهٔ یک بریتیش کلمبیا باید فشارآوردن به آمریکا برای پایاندادن به تعرفههای تنبیهی چوب نرم باشد.»
حال باید دید دونالد ترامپ که با جان سالم بهدربردن از محکومیت جنایی، کیفرخواستها، ترور نافرجام و اتهام به توطئه برای دستبردن در نتایج انتخابات گذشته، بازگشت شایان توجهی به قدرت داشته است، چه برنامههایی برای چهار سال آیندهٔ آمریکا/جهان در سر دارد.