سیما غفارزاده – ونکوور
بیش از یک ماه از آغاز تازهترین جنگ بین اسرائیل و گروه شبهنظامی حماس میگذرد. جنگی که در همین مدت ۱٬۴۰۰ کشته در اسرائیل و بیش از ۱۰٬۰۰۰ کشته در غزه بر جا گذاشته است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، دوشنبهٔ این هفته ضمن پافشاری بر آتشبس، گفته است که غزه دارد به گورستان کودکان بدل میشود. در این میان ۸۹ تن از نیروهای امدادی نیز کشته شدهاند که بیشترین آمار ثبتشدهٔ کشتهشدن این نیروها در جنگ بوده است. اسرائیل آتشبس را منوط به آزادی گروگانهای تحت اسارت حماس میداند و حماس نیز میگوید مادامیکه غزه زیر آتش نیروهای نظامی اسرائیل است، گروگانها را آزاد نخواهد کرد و دست از مبارزه نخواهد کشید.
در یادداشت شمارهٔ گذشته مروری داشتیم بر واکنش دولتمردان کانادایی به جنگ اخیر میان اسرائیل و حماس، و آنچه که دولت لیبرال، در رأسش جاستین ترودو، نخستوزیر، و ملانی جولی، وزیر امور خارجهٔ کانادا، و نیز احمد حسین، وزیر توسعهٔ بینالمللی کانادا، در اینباره اظهار کردهاند. تا همین دو هفتهٔ قبل دولت ترودو در عین حال که کمکهای بشردوستانه به غزه را ناکافی میدانست، درخواستهای فزاینده برای آتشبس و بازشدن راه برای تحویل مواد غذایی و داروهای حیاتی را نادیده میگرفت. هرچند، چهارشنبهٔ این هفته، ضمن اظهار تأسف از افزایش یهودستیزی در کانادا، ازجمله پرتاب کوکتل مولوتف بهسمت کنیسهها، تهدیدهای خشونتآمیز و هدفقراردادن مشاغل یهودی، و همچنین تأسف از افزایش اسلامهراسی ازجمله ابراز تنفر علیه مسلمانان، علیه فلسطینیها، و علیه هر کسی که پرچم فلسطین را به اهتزاز در میآورد، و بیان اینکه این چیزیست که در کانادا غیرقابلقبول است، خواستار توقف بشردوستانه شد؛ توفقی بهاندازه کافی طولانی برای افتادن در مسیر مذاکرات برای حل مناقشات دو کشور.
این در حالی است که پیِر پوئلیِوْر، رهبر محافظهکاران کانادا، که تمام انرژی و تمرکزش را بر مسائل داخلی کانادا گذاشته است، اظهارنظر خاصی دربارهٔ آتشبس یا توقف بشردوستانه نکرده است. البته مایکل چانگ، وزیر سایهٔ امور خارجه، طی انتشار بیانیهای از توقف بشردوستانهٔ «موقت» حمایت کرده است، در درجهٔ اول برای آنکه کاناداییهای گرفتار در غزه بتوانند از آنجا خارج شوند و همچنین برای رساندن غذا، آب و دارو به غیرنظامیان غزه از طریق کریدورهای بشردوستانه.
در این میان، مجلهٔ اینترنتی پُست میلنیال (Post Millennial) که گفته میشود دیدگاههای محافظهکارانه دارد، با انتشار خبری نوشته است: «در پی جنگ در اسرائیل و غزه و آوارهشدن میلیونها نفر، اسرائیل مخفیانه پیشنهاد کرده است که کانادا میتواند مقصد بخش بزرگی از این پناهجویان باشد. وزارت اطلاعات اسرائیل ابتدا این طرح را در مقالهای تحقیقی ارائه کرده است که استدلال میکند کانادا گزینهای ایدهآل برای پناهندگان خواهد بود چون این کشور سیاست مهاجرتی «آسانگیری» دارد.» بر اساس این خبر، طبق مذاکرات با پارلمان کانادا، تعداد ۵۰۰٬۰۰۰ پناهنده برای این منظور لحاظ شده است. در این خبر همچنین آمده است که مارک میلر، وزیر مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا، این ادعا را تأیید یا رد نکرده است، اما گفته است که کانادا برای پذیرش پناهندگان کاملاً آماده است.
اما نظر کاناداییها دربارهٔ این جنگ و آتشبس چیست؟ مؤسسهٔ انگس رید سهشنبهٔ این هفته، درست یک ماه پس از آغاز جنگ اخیر میان اسرائیل و حماس، نتیجهٔ نظرسنجی این مؤسسه را دربارهٔ نظر کاناداییها منتشر کرد. بر اساس دادههای جدید این مؤسسه، واکنش کاناداییها منعکسکنندهٔ طیفی از احساسات و نظراتیست که در سطح بینالمللی بیان شده است. طبق این دادهها، ۲۸ درصد از کاناداییها در پاسخ به این سؤال که این درگیری را چگونه میبینند، میگویند که همدردی آنها با اسرائیل بیشتر است، ۱۸ درصد میگویند که همدردی آنها با فلسطینیها بیشتر است، در حالیکه گروه بزرگتری، یعنی ۳۱ درصد میگویند به یک اندازه با هر دو طرف همدردی میکنند.
بر اساس این نظرسنجی، تفاوتهای ظریفی در مسائل متفاوتی پیرامون این جنگ مشهود است. در حالیکه ۷۵ درصد میگویند حماس، سازمان حاکم بر غزه، گروهی تروریستی است، نزدیک به نیمی از کاناداییها (۴۷ درصد) معتقدند که حمایت از فلسطین با حمایت از حماس یکسان نیست.
علاوه بر این، ۷۸ درصد کاناداییها میگویند اسرائیل حق موجودیت و دفاع از خود را دارد، اما ۴۵ درصد نیز میگویند که پاسخ اسرائیل بسیار سنگین بوده است، در برابر ۳۶ درصدی که چنین اعتقادی ندارند. همچنین ۴۳ درصد میگویند که سیاست اسرائیل در قبال غزه نوعی آپارتاید است، که این درصد با اختلاف قابلتوجهی از مخالفان (۲۷ درصد) پیشی گرفته است.
بیش از یک ماه از این جنگ مرگبار میگذرد و جهان همچنان نظارهگر است. قدرتهای بزرگ همچنان مشغول مذاکراتاند و همزمان با ژستهای بشردوستانه، ارسال محمولهٔ کمکهای تسلیحاتیشان هم بهراه است… نقلقول معروفی هست که به استالین نسبت میدهند، به توخولسکی هم نسبتش میدهند، اصلاً شاید مهم نباشد چه کسی آن را گفته است، چرا که این روزها از ذهن بسیاری از رهبران مشغولِ مذاکره میگذرد، اینکه «مرگ یک نفر تراژدیست، اما مرگ میلیونها نفر آمار و ارقام است»…