برگردان و تدوین*: شادی اشتری – ونکوور
این یک واقعیت ثابت‌شده است که هوش مصنوعی ((artificial intelligence (AI) بر آیندهٔ مشاغل تأثیر می‌گذارد. شرکت اوراکل، هوش مصنوعی را به‌عنوان برنامه‌های انجام‌دهندهٔ وظایفی پیچیده تعریف می‌کند که زمانی انسان آن وظایف را انجام می‌داد. هوش مصنوعی از رایانه‌ها و ماشین‌ها برای قضاوت و تصمیم‌گیری، حل مشکلات، یادگیری و استدلال استفاده می‌کند: اساساً هوش مصنوعی، هوش انسان را شبیه‌سازی می‌کند. می‌تواند الگوها را شناسایی کند و مقادیر زیادی داده را دریافت کند، یعنی همان کاری که اکثر انسان‌ها در آن محدودیت دارند. اما، هوش مصنوعی چه معنایی برای آیندهٔ کاری دارد؟
واقعیت هوش مصنوعی: متحول‌شدن محیط کاری ما
تا سال ۲۰۲۵، هشتاد و پنج میلیون شغل ممکن است به‌دلیل اتوماسیون از بین برود، در حالی‌‌که در صورت همزیستی انسان با هوش مصنوعی ۹۷ میلیون شغل جدید می‌تواند ایجاد شود. تا سال ۲۰۳۰، بین ۱۰ تا ۸۰۰ میلیون کارگر در سراسر جهان از طریق ماشین‌ها یا فرایندهای خودکار برکنار خواهند شد. مؤسسهٔ جهانی مک‌کینزی گزارش می‌دهد که تنها پنج درصد مشاغل را می‌توان به‌طور کامل خودکار کرد، اما تقریباً در ۶۰ درصد مشاغل، حداقل یک‌سوم از فعالیت‌ها می‌توانند خودکار شوند. بنابراین، جویندگان کار باید یاد بگیرند که در کنار ماشین‌ها کار کنند و از فناوری‌ها و فرایندهای جدید استفاده کنند.
هوش مصنوعی: بخشی از زندگی روزانه
ما پیوسته با هوش مصنوعی در ارتباطیم. این حقیقت در الگوریتم‌هایی وجود دارد که خوراک رسانه‌های اجتماعی ما را شکل می‌دهند، مانند دستیارهای مجازی که به سؤالات آنلاین یا تلفنی پاسخ می‌دهند، یا شناسایی چهره که برای بازکردن قفل دستگاه‌های کامپیوتری خود استفاده می‌کنیم. زمانی که از سیری یا گوگل می‌خواهید کاری انجام دهند، دارید از هوش مصنوعی استفاده می‌کنید. قابلیت هوش مصنوعی موجب نوآوری‌هایی نیز شده است، مانند وسایل نقلیهٔ خودران (اتومبیل تسلا)، دستگاه‌های متصل به اینترنت یا بازوی رباتیک کنترل‌شده از سوی مغز که می‌تواند به زندگی افراد ناتوان یا کم‌توان کمک شایانی بنماید.
چگونه هوش مصنوعی آیندهٔ کار را شکل می‌دهد و توانایی انسان را تقویت می‌کند؟
آیا ربات‌ها و ماشین‌ها جایگزینِ همهٔ مشاغل ما خواهند شد؟ به‌احتمال زیاد خیر، حداقل نه به این زودی. برخی پیش‌بینی می‌کنند که هوش مصنوعی می‌تواند مشاغل بیشتری ایجاد کند و خواهد کرد.
اگرچه هوش مصنوعی برای بالابردن اقتصاد و افزایش کیفیت زندگی طراحی شده است، اما نگرانی اصلی این است که هوش مصنوعی تا چه حد مردم را مجبور به تغییر شغل و حتی تغییر سبک زندگی خواهد کرد. اتوماسیون می‌تواند جایگزین بسیاری از کارهای ساده مانند برنامه‌ریزی جلسات، پاسخ‌دادن به سؤالات و نوشتن لیست کارها شود. اما خبر خوب این است که با این کار، زمان بیشتری را می‌توان به وظایف و پروژه‌های حیاتی یا خلاقانه اختصاص داد. بنابراین، سازمان‌ها، کارفرمایان و کارمندان می‌توانند با ادغام هوش مصنوعی با پتانسیل انسانی بهره‌های زیادی برای دستیابی به هوش‌ِ افزوده ببرند: یعنی به‌جای جایگزینی کامل نیروی انسانی، از ماشین‌ها و یادگیری عمیق برای افزایش توانایی‌های انسان استفاده کنند.
فناوری، جایگزین نوآوری نیست، بلکه موجب افزایش پتانسیل انسانی است. بسیاری از ما ممکن است از ظهور هوش مصنوعی هراس داشته باشیم، حال آنکه راه‌هایی وجود دارد که می‌توانیم از آن استقبال کنیم. هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین ارتباط قلبی انسان شود.
ملاحظات اخلاقی
هوش مصنوعی یا رایانه‌هایی که به آن‌ها آموزش داده می‌شود مانند انسان‌ها فکر کنند، می‌توانند سلامت ما را بهبود بخشند و استرس را از طریق پیشرفت‌های پزشکی، تولید و غیره کاهش دهند. با این حال، خطرات و معایبی وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرند.
هوش مصنوعی باید مسئولانه و اخلاقی مورد استفاده قرار گیرد. پنج توصیه برای استفاده و گسترش هوش مصنوعی، اینجا ذکر می‌شود:
- مؤثربودن: مطمئن شوید که هوش مصنوعی ابزار مناسبی برای رسیدگی به مسئله یا نگرانی شما است. اگرچه استفادهٔ نادرست از یک سیستم هوش مصنوعی خاص، ممکن است مستقیماً آسیبی ایجاد نکند، اما ممکن است اعتماد به سایر سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را خدشه‌دار کند.
- توضیح‌پذیری: تصمیمات منطقی تولیدشده از سوی هوش مصنوعی باید به‌طور مختصر، مفید و هوشمندانه به افراد یا سازمان‌های ذی‌نفع اطلاع داده شود تا ریسک‌های بحرانی را شناسایی و دنبال کنند.
- مسئولیت‌پذیری: سازمان‌ها و افراد باید در قبال نتایج سیستم‌های هوش مصنوعی‌ای که به کار می‌گیرند یا گسترش می‌دهند، مسئول باشند.
- امنیت: سیستم‌های هوش مصنوعی باید از طریق نوآوری‌های نظام‌مند، مقررات و سیاست‌هایی که تدوین می‌کنند، از دخالت عوامل خارجی در امان باشند.
- عدالت: سیستم‌های هوش مصنوعی باید احتمال تبعیض و تعصب را پیش‌بینی کنند. به‌وسیلهٔ سیستم‌های ارزیابی و آزمایشی می‌توان نتایج مطمئن‌تری را تضمین کرد و پذیرش کارکنان را بهبود بخشید.
هوش مصنوعی و استخدام
با این‌همه، باز هم انسان‌ها هستند که انسان‌ها را استخدام می‌کنند. مؤلفهٔ انسانی در روند استخدام، گزینش، انتخاب و حفظ نیروی کار باید با فناوری همگام باشد تا از استخدام عادلانه و عاری از تعصب اطمینان حاصل شود. بنابراین، لازم است که مراکز استخدامی، مدیران گزینش و کارشناسان هوش مصنوعی در این مراحل با هم همکاری نمایند.
بسیاری از مردم نگران قابلیت اطمینان و اعتماد، حریم خصوصی، امنیت و ازبین‌بردن تبعیض‌ها در هوش مصنوعی هستند. شفافیت، رعایت عدالت و مسئولیت‌پذیری در طول روند ادغام سیستم‌ها و استفاده، بسیار مهم است. بنابراین برای ترکیب موفقیت‌آمیز فناوری هوش مصنوعی در فرآیندهای محل کار، داشتن داده‌های قابل اعتماد، استانداردها، اعتبارسنجی و راستی‌آزمایی بسیار حیاتی است.
پیامدهای هوش مصنوعی برای کارکنان
طرفداران اتوماسیون استدلال می‌کنند که اجرای آن باعث کاهش تعداد کارکنان نیروی انسانی نمی‌شود، بلکه به‌طور بالقوه موجب ایجاد میلیون‌ها شغل جدید خواهد شد. یکی از بزرگ‌ترین مزایای هوش مصنوعی توانایی آن در نجات انسان‌ها از انجام کارهای خسته‌کننده و تکراری است، در نتیجه وقت آن‌ها را آزاد می‌کند تا روی پروژه‌های پیچیده‌تر و با ارزش‌تر تمرکز کنند.
یکی از مواردی که بسیاری قطعاً با آن موافق‌اند، این است که هوش مصنوعی کارکنان را ملزم به کسب و/یا تقویت مهارت‌های خود می‌کند. مهارت‌های کلیدی عبارت‌اند از:
- مهارت‌های سواد دیجیتال برای کار و نظارت بر ماشین‌ها
- مهارت‌های تکنولوژیکی، مانند برنامه‌نویسی پیشرفته
- مهارت‌های ارتباطی، هوش هیجانی ((emotional intelligence (EI)، حل مسئله، تصمیم‌گیری و مهارت‌های خلاقانه مورد نیاز است تا بتوانند تصمیمات پیچیده یا حساس را اتخاذ کنند و با روابط انسانی هماهنگ باشند.
تخمین زده می‌شود که تقاضا برای متخصصان هوش مصنوعی در دههٔ آینده ۳۶ درصد رشد کند. کسانی که علاقه‌مند به کارکردن در مشاغل مربوط به هوش مصنوعی‌اند، جالب است که بدانند میزان درآمد در این مشاغل اغلب بیش از شش رقم است، حتی برای مشاغل ابتدایی.
ابزارهای هوش مصنوعی فاقد هوش هیجانی‌اند. با این حال، هوش مصنوعی می‌تواند مخاطراتی در ایمنی محیط کار، ازجمله سلامت روان و سلامت عمومی به همراه داشته باشد. بنابراین، تحقیقات بیشتری برای بررسی تأثیر این خطرات لازم است تا بتوان ریسک‌های همراه با هوش مصنوعی برای ایمنی و سلامتی کارکنان را از بین برد.
نتیجه
هوش مصنوعی با پیشرفت و تغییر زندگی، موجب رشد اقتصادی و بهره‌وری می‌شود. با اتوماسیون فرایندها، پیشرفت‌های تکنولوژیکی و هزینه‌های پایین‌تر تولید از یک‌سو و افزایش قابلیت‌ها و سرعت قدرت محاسباتی از سویی دیگر، هوش مصنوعی به‌سرعت به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی تبدیل می‌شود. با این حال، سازگارشدن با تغییرات ایجادشده از سوی هوش مصنوعی زمان لازم دارد. ما باید ذهنی باز داشته باشیم و آیندهٔ دنیای کاری را متصور شویم که هوش مصنوعی و تعامل معنادار انسانی جایگزین مقاومت در برابر تغییر شده است. این تغییرات تأثیر زیادی بر محیط کار آینده خواهد داشت. کارکنان برای رقابتی‌ماندن در بازار کار باید مهارت‌های نوآورانه و پیشرفته‌تری را بیاموزند. جویندگان کار به فرصت‌های یادگیری و ارتقای مهارت مقرون‌به‌صرفه و در دسترس نیاز دارند تا با دنیای کار مرتبط باقی بمانند.
یادگیری و پذیرش هوش مصنوعی به‌نفع همهٔ ما خواهد بود. ما می‌توانیم با کمک رباتیک یا اتوماسیون برای انجام کارهای کم‌ارزش و تکراری که زمان زیادی را مصرف می‌کنند، زمان خود را برای اهداف تخصصی‌تر ذخیره کنیم.
در مقالهٔ بعدی بیشتر به موضوع کاربردی آماده‌شدن برای استفاده از هوش مصنوعی خواهیم پرداخت.
*این مقاله، برگردانی است از مقالهٔ منتشرشده در وب‌سایت متخصصان مشاغل کانادا مورخ ۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۳
https://careerprocanada.ca/ai-what-does-it-mean-for-the-future-of-work
