علیرضا فدایی – انگلستان
به من ثابت شد که فوتبال در آمریکای شمالی، جایی که به آن ساکر (soccer) میگویند، صد سال جا دارد تا به جایگاه حال حاضر آن در اروپا برسد.
سفر من به انگلستان اینبار مصادف شد با جام ملتهای اروپای فوتبال زنان و تبلیغات گستردهٔ این مسابقات در سطح شهر. انگلیسیها که سال پیش با داشتن میزبانی جام ملتهای اروپا برای مسابقات مردان، درنهایت در فینال با ضربات پنالتی بازی را به ایتالیا واگذار کردند، حالا شانس خود را در فوتبال زنان امتحان میکردند.
مسابقات از شبکهٔ دولتی سراسری انگلستان بهصورت مستقیم پخش میشد. در مسابقات اروپای زنان ۱۶ تیم (بهجای ۲۴ تیم در مسابقات مردان) شرکت میکنند. در میان تیمهای حاضر که گلچینشدهٔ تیمهای اروپا هستند چندان غافلگیریای وجود ندارد و اغلب کشورهاییاند که تیم مردان آنها نیز موفق است. شاید تنها بتوان به حضور تیم ایرلند شمالی اشاره کرد که سالهاست در هیچ مسابقهٔ جهانی و اروپایی مردان شرکت نکرده است و البته در این مسابقات هم از گروه خود صعود نکرد.
همانطور که انتظار میرفت، مدعیان بزرگ این مسابقات تیمهای آلمان، قهرمان هشت دورهٔ جام ملتهای اروپا، و انگلستان، تیم میزبان، بودند. البته سوئد و نروژ هم با موفقیتهای پیشین خود شانسی برای موفقیت دوباره داشتند. در نهایت تیمهای انگلستان و آلمان به نیمهنهایی رسیدند. انگلستان با اقتدار سوئد را چهار بر صفر شکست داد و آلمان در یک بازی نهچندان آسان دو بر یک فرانسه را مغلوب کرد.
کدام فوتبالدوستی هست که از رقابت دیرینهٔ انگلستان و آلمان در فوتبال مردان خبر نداشته باشد؟ حالا نوبت تیم زنان این دو کشور بود که در مقابل هم صفآرایی کنند.
ورزشگاه مشهور ومبلی لندن که شاهد بزرگترین دیدارهای تاریخ فوتبال ازجمله جام جهانی مردان بوده است، این بار میزبان فینال جام ملتهای اروپای زنان بود. استقبال گستردهٔ تماشاگرانی که ورزشگاه نود هزار نفری را پر کرده بودند، واقعاً چشمگیر بود.
نیمهٔ اول بدون گل به پایان رسید و تیم آلمان با اقتدار نیمهٔ دوم را آغاز کرد و شانس گلزدن داشت. درحالیکه تیم انگلستان بدون برنامه و دستوپابسته در مقابل آلمان بهنظر میرسید، یک پاس عمقی به الا تون (Ella Toone)، بازیکن شمارهٔ ۲۰ انگلستان، این تیم را بر خلاف جهت بازی صاحب گل کرد. بازیکن تیم انگلستان با کنترل و تکنیک بینظیر در حالی که توسط دو بازیکن آلمانی دنبال میشد، زیر توپ زد و توپ را از بالای سر دروازهبان آلمان رد کرد تا در دقیقهٔ ۶۲ تیم انگلستان جلو بیفتد.
این شادی البته طولی نکشید و در دقیقهٔ ۷۹ لینا ماگول (Lina Magull)، بازیکن شمارهٔ ۱۸ آلمان، که بهعنوان ذخیره وارد شده بود، در پی اشتباه تیم انگلستان در قرارگرفتن در خط دفاعی، گل تساوی را زد.
بازی وارد وقت اضافه شد و نیمهٔ اول وقت اضافه هم بدون گل به پایان رسید. میتوانستم نگرانی تماشاگران انگلیسی را حدس بزنم که دل خوشی از ضربات پنالتی پایان بازی نداشتند. اما نگرانی آنها بیجا بود؛ کلوئه کلی (Chloe Kelly)، بازیکنی که بهعنوان ذخیره وارد بازی شده بود، در محوطهٔ جریمه از توپ برگشتی استفاده کرد و گل پیروزی را به ثمر رساند. انگلستان با کنترل توپ در کنارههای زمین مابقی وقت را گذراند تا برای اولین بار در تاریخ این کشور قهرمان زنان اروپا شود. برای کشوری که مُبدع فوتبال مدرن است، این اولین عنوان بزرگ پس از قهرمانی جام جهانی مردان در سال ۱۹۶۶ بود.
حضور داوران زن، سرمربیان زن و حتی گزارشگران و مفسران زن نشانهٔ عمق فوتبال روبهرشد زنان است. فوتبال زنان چیزی بهجز پیشرفت نخواهد داشت و انتظار میرود که بهلطف حق پخش تلویزیونی و حامیان مالی قوی، جایزهٔ ۱۶ میلیون یورویی که برای کل این مسابقات از طرف کنفدراسیون فوتبال اروپا در نظر گرفته شده، افزایش یابد.
در عین حال، در آمریکای شمالی و مرکزی همین چندی پیش مسابقات فوتبال زنان در ورزشگاههای تقریباً بدون تماشاگر، بدون سروصدا و حتی بدون پخش مستقیم در کانادا برگزار شد. اتفاقی که با درخشش تیم زنان کانادا در سه دورهٔ اخیر المپیک تعجببرانگیز بود.
در روز قبل از دیدار نهایی جامملتهای اروپا، برای اولینبار همراه پسرم به دیدار دوستانهٔ تیمهای آرسنال انگلستان و سویل اسپانیا رفتیم که در مسابقات جام امارات دیدار میکردند. مسابقاتی که در کنار آمادهسازی برای لیگ برتر، ابزاری است برای راضیکردن اشتهای سیریناپذیر فوتبالدوستان این کشور و کلاً اروپاییها.
از مسافت طولانی مانده به ورزشگاه آرسنال که سالهاست بهدلیل داشتن حامی مالی آن، خطوط هوایی امارات، بهنام Emirates نامگذاری شده، یافتن ورزشگاه چندان دشوار نیست. کافی است یکی از طرفداران بیشمار این تیم را که لباس آرسنال بر تن دارد، دنبال کنید. حتی نام ایستگاه مترو هم آرسنال است که نشانگر عمق جایگاه تیمهای فوتبالی در این کشور است.
دورتادور ورزشگاه ۶۰ هزار نفری و زیبای این تیم با عکس و نام بازیکنان مطرح سالهای پیش مزین شده است. ورودیهای ورزشگاه بهنحوی طراحیشده که بعید است کسی بدون بلیت وارد ورزشگاه شود. برای یک بازی دوستانه هم تقریباً ورزشگاه پُر است. تیم آرسنال با شروعی توفانی و بهثمر رساندن چهار گل در ۲۰ دقیقه و در نهایت پیروزی شش بر صفر هواداران خود را خوشحال راهی خانه کرد.
در بین مسابقه، شعار «اگر از تاتنهام بیزارید، بایستید» با همصدایی طرفداران و برخاستن آنها دنبال میشد. رقابتهای بینشهری در تیمهای انگلستان به چند نسل برمیگردد، چیزی که در آمریکای شمالی وجود خارجی ندارد. باشگاهها هم صدالبته از این تعصب و طرفداری برای ماشین پولسازی خود استفاده میکنند تا از قافله و رقابت عقب نمانند.
باید دید با رشد فوتبال زنان در اروپا آیا موفقیت تیمهای کانادا و آمریکا در مسابقات جهانی و المپیک ادامه خواهد یافت یا خیر.
در این بین با وجود روند روبهرشد فوتبال در آمریکای شمالی، بافت فرهنگی و اجتماعیای که در اطراف این ورزش در اروپا وجود دارد، چیزی نیست که قابلساختن یا کپیکردن باشد.
اگر به اروپا سفر میکنید و امکان تماشای مسابقهٔ فوتبال را دارید، توصیه میکنم این تجربه را از دست ندهید. جو ورزشگاههای اروپایی فوقالعاده است.