راهکارهایی برای گزینش افراد مجاز به‌منظور ارائهٔ خدمات مهاجرتی در کانادا

دکتر امیرحسین توفیق – ونکوور

بر اساس اعلام رسمی وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا، تنها سه گروه مجوز لازم را برای ارائهٔ خدمات در ارتباط با مسائل مرتبط با مهاجرت به کانادا دارند. این افراد می‌توانند به نمایندگی از طرف متقاضیان، پروندهٔ مهاجرتی یا غیرمهاجرتی تشکیل داده و در ازای کاری که انجام می‌دهند، مبلغی را به‌عنوان حق‌الزحمه، از متقاضی دریافت نمایند. هیچ‌کدام از این سه گروه، حق ارائهٔ ضمانت به‌هر شیوه‌ای را نداشته و همچنین می‌بایستی عضویتشان در سازمانی که بر عملکرد آن‌ها نظارت دارد و مجوز لازم را به آنان داده است، مورد تأیید و فعال باشد.

گروه اول: اعضای فعال و تأییدشدهٔ اتاق دفاتر اسناد رسمی استان کبک (Chambre des notaires du Québec)

گروه دوم: اعضای فعال و تأییدشدهٔ کانون وکلای استان‌ها و قلمروهای کانادا (Canadian provincial or territorial law society)

گروه سوم: اعضای فعال و تأییدشدهٔ شورای تنظیم مقررات مشاوران مهاجرت کانادا (Immigration Consultants of Canada Regulatory Council)

لیست و آدرس وبسایت این نهادها در وبسایت ادارهٔ مهاجرت از طریق لینک زیر در دسترس است:

https://www.canada.ca/en/immigration-refugees-citizenship/services/immigration-citizenship-representative/choose/authorized.html

غیر از افرادی که در یکی از سه گروه بالا قرار دارند، هیچ شخص دیگری حق ارائهٔ مشاوره، تشکیل پرونده و ارائهٔ نمایندگی متقاضی مهاجرت به کانادا را در وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا در ازای دریافت حق‌الزحمه ندارد و در صورت انجام آن، علاوه بر آنکه متقاضی هیچ حقی برای پیگیری پرونده‌اش نخواهد داشت، فرد خاطی هم بر اساس قانون مورد مجازات قرار خواهد گرفت.

سؤالی که اغلب مطرح می‌شود و شاید پاسخ درستی هم برای آن پیدا نکند، این است که چه تفاوتی بین وکلا و مشاوران مهاجرت هست؟

مشابه تمامی مشاغل، تلفیقی از دانش و تجربه، افرادی را که در این حوزه فعالیت می‌کنند، از یکدیگر متمایز می‌کند که به این مورد اشاره خواهد شد. اما پیش از آن، بهتر است دریابیم این تفاوت به چه نحو است؟

همهٔ وکلا در یکی از مدارس و مؤسسات آموزش حقوق در کانادا تحصیل می‌کنند و طول دورهٔ تحصیلشان بین سه تا چهار سال است. آن‌ها در طول مدت تحصیل تنها یک درس سه‌واحدی تحت نام قانون مهاجرت را می‌گذرانند. این افراد پس از فارغ‌التحصیلی، برای عضویت در کانون وکلای یکی از استان‌ها یا قلمروهای کانادا ملزم به گذراندن آزمون‌اند و پس از قبول‌شدن در آزمون مربوطه، به‌عنوان وکیل کانادایی اجازهٔ فعالیت دارند. وکلا، حیطهٔ فعالیت بسیار وسیعی دارند که یکی از آن‌ها، مسائل مهاجرت است. اگر متقاضی‌ای که می‌خواهد از خدمات یک وکیل برای پرونده‌اش استفاده کند، به وبسایت کانون وکلای استان یا قلمرو مربوطه مراجعه کند، می‌تواند ضمن جستجوی وکیل مورد نظر، از سال آغاز به کار فعالیت آن وکیل و همچنین حیطهٔ فعالیتی که در آن زمینه تجربه و تخصص داشته است، آگاه شود. وکلایی که در زمینهٔ مهاجرت فعالیت دارند، می‌توانند تمام امور مربوط به مهاجرت را مشابه دو گروه دیگر انجام دهند. به اضافهٔ اینکه اگر پروندهٔ مهاجرتی‌ای مردود شود و متقاضی تصمیم بگیرد تا در دادگاه فدرال کانادا طرح دعوی نماید، تنها وکلا به حضور در چنین دادگاهی مجازند.

می‌رسیم به مشاوران مهاجرت؛ همهٔ مشاوران مهاجرت در یکی از مؤسسات آموزشی موردِتأیید و معرفی‌شده از طرف شورای تنظیم مقررات مشاوران مهاجرت کانادا تحصیل می‌کنند و دورهٔ تحصیلشان یک سال است. در طول مدت تحصیل در این دوره، تنها موضوعات مرتبط به مهاجرت تدریس می‌شود. آن‌ها پس از فارغ‌التحصیلی ملزم به گذراندن آزمون‌اند و پس از قبول‌شدن، مجوز لازم را برای ارائهٔ خدمات مشاوره، تشکیل پرونده و نمایندگی متقاضی مهاجرت به کانادا در وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا به‌دست می‌آورند و همان‌طور که در بالا قید شد، به‌غیر از حضور در دادگاه فدرال کانادا برای طرح دعوی پرونده‌های مهاجرتی مردودشده که در حیطهٔ فعالیت وکلاست، امکان فعالیت در تمامی امور مرتبط با مهاجرت و همراهی با متقاضی را دارند. اگر متقاضی قصد کمک‌گرفتن از یک مشاور مهاجرت برای تشکیل پرونده‌اش داشته باشد، می‌تواند به وبسایت شورای تنظیم مقررات مشاوران مهاجرت کانادا در آدرس iccrc-crcic.ca مراجعه کند و نام مشاور مورد نظر را در آن جستجو نماید تا از مجوزداشتن و «فعال»بودن ایشان مطلع شود. در وبسایت شورای تنظیم مقررات مشاوران مهاجرت کانادا به سال دریافت مجوز برای آگاهی از تجربهٔ مشاور اشاره‌ای نشده است و متقاضی باید از طریق شمارهٔ عضویت مشاور، از میزان تجربهٔ ایشان آگاه شود که به این مورد هم با توضیحاتی اشاره خواهد شد.

بر اساس توضیحات ارائه‌شده، شاید بتوان گفت که دانش وکیلی که اخیراً مجوز لازم را کسب کرده است به‌دلیل آنکه تنها یک درس سه واحدی در مورد مهاجرت کانادا را در طول چهار سال مدت تحصیل گذرانده، کمتر از مشاور مهاجرتی است که اخیراً مجوز لازم را کسب کرده است، هرچند طول دوره‌ای که گذرانده تنها یکسال بوده باشد، چون در طول این مدت به‌جز موارد مرتبط با مهاجرت دورهٔ دیگری را نگذرانده است. اما علاوه بر دانش، تجربه هم نقشی اساسی را بازی می‌کند. بسیاری از وکلا علی‌رغم آنکه زمان بررسی و نهایی‌شدن پرونده‌های مهاجرتی‌شان بسیار طولانی‌تر از دیگر پرونده‌هاست و با وجود اینکه امکان فعالیت در حوزه‌های دیگری را دارند، اما به‌دلیل علاقه به مقولهٔ مهاجرت، تنها حیطهٔ فعالیت خودشان را مهاجرت انتخاب می‌کنند و سال‌ها در این زمینه تجربه و طبعاً دانش کسب می‌کنند. 

همان‌طور که اشاره شد، اگر متقاضی قصد داشته باشد تا در مورد برآورد تجربهٔ یک مشاور مهاجرت تخمینی داشته باشد، با توجه به اینکه تنها بر روی مجوزِ صادرشده، سال دریافت آن قید شده است و در وبسایت شورای تنظیم مقررات مشاوران مهاجرت کانادا هم به آن اشاره‌ای نشده است، از شمارهٔ عضویت مشاور می‌تواند به این مقوله دست یابد. کلیهٔ مشاوران رسمی مهاجرت کانادا، دارای شمارهٔ عضویت‌اند. این شماره، عددی شش‌رقمی است که پس از حرف R می‌آید. این عدد شش رقمی هرچه بزرگ‌تر باشد، نشانگر جدیدتربودن مجوز است. اولین رقم این عدد شش‌رقمی با ۴، ۵ یا ۷ شروع می‌شود. لذا، مشاوری که شمارهٔ عضویت ایشان پس از حرف R با رقم ۴ شروع می‌شود، نسبت به مشاوری که شمارهٔ عضویتش پس از حرف R با رقم ۵ آغاز می‌شود، قدیمی‌تر و طبعاً تجربه‌دار‌تر است. شورای تنظیم مقررات مشاوران مهاجرت کانادا در روز ۲۸ اکتبر سال ۲۰۱۱ از طرف دولت کانادا به‌عنوان سازمان ناظر بر کار مشاوران مهاجرت معرفی شد و همهٔ مشاورانی که از این سازمان مجوز گرفته‌اند، دارای شمارهٔ عضویتی هستند که با رقم ۵ یا ۷ آغاز می‌شود. پیش از آن، انجمن مشاوران مهاجرت کانادا مسئولیت این نظارت را بر اساس مصوبات دولت کانادا بر عهده داشت و همهٔ اعضای آن، دارای شمارهٔ عضویتی هستند که پس از حرف R با رقم ۴ آغاز می‌شود.

باید در نظر داشت که جدا از زمان اخذ مجوز از کانون وکلا یا شورای تنظیم مقررات مشاوران مهاجرت کانادا، تجربهٔ‌ عملی نقش بسیار مهمی را در کیفیت خدمات ارائه‌شده به متقاضیان مهاجرت به کانادا ایفا می‌کند. هستند وکلایی که تنها در حیطهٔ مهاجرت مشغول به فعالیت‌اند و علی‌رغم آنکه به‌نسبت مشاوران مهاجرت در ابتدای کارشان تحصیلات تخصصی کمتری در زمینهٔ مهاجرت داشته‌اند، به‌دلیل تجربهٔ سالیان متمادی در این مقوله دانش وافری کسب کرده‌اند و انتخاب آن‌ها برای کمک و همراهی یک پرونده در وزارت مهاجرت، انتخاب درستی است. همچنین، مشاوران مهاجرتی که ممکن است تاریخ عضویتشان جدیدتر از مشاوران دیگر باشد، اما به‌دلیل داشتنِ تجربه در یک موضوع مهاجرتی خاص، می‌تواند انتخاب بهتری برای کمک و همراهی در یک پروندهٔ خاص باشد.

نکتهٔ مهم دیگر، بررسی سوابق مشاوران مهاجرت است. هرچند وبسایت شورای تنظیم مقررات مشاوران مهاجرت کانادا امکان مستقیم بررسی سال‌های سابقهٔ مشاوران مهاجرت تأییدشده را ندارد، ولی قابلیت دیگری دارد که می‌تواند در گزینش مشاور به متقاضیان کمک شایانی نماید. این وبسایت بخشی دارد که در آن مجوزهای باطل‌شده یا محدودشدهٔ مشاوران، شکایت‌های جاری علیه آن‌ها و همچنین تصمیمات این شورا برای رسیدگی به شکایت‌های ارائه‌شده علیه مشاوران عضو این شورا را نشان می‌دهد. متقاضیان می‌توانند با مراجعه به آدرس اینترنتی زیر این اطلاعات را به‌دست آورند:

iccrc-crcic.ca/complaints-professional-conduct/disciplinary-actions/

امیدوارم این اطلاعات بتواند به متقاضیان خدمات مهاجرتی برای یافتن بهترین گزینه کمک کند.