علیرضا افراخته – ونکوور
اگر چه تاریخ بانکداری در ایران به پادشاهی هخامنشیان و حکومت کورش بزرگ باز می‌گردد، به‌دلایل مختلف سیاسی و اجتماعی بانک‌های ایرانی نتوانستند از آن پیشینهٔ تاریخی بهره بگیرند و حضور چندان موفقی در عرصهٔ بین‌المللی داشته باشند.
البته این تنها منحصر به ایرانیان نیست. جوامع دیگر با پیشینهٔ تاریخی غنی نیز شرایطی کمابیش مشابه داشتند. با گسترش پدیدهٔ مهاجرت، این موضوع رنگ دیگری به خود گرفت. مردمی که از کشورهایشان به کشور میزبان مهاجرت کرده بودند، اکنون با استفاده از آزادی‌ها و امکاناتی که در کشور میزبان برایشان فراهم بود، در عرصه‌های مختلف به سمت شکوفایی پتانسیل‌های نهفته‌شان شتافتند که حضور در عرصهٔ فعالیت‌های مالی و بانکداری یکی از آن‌ها بود.
کانادا به‌عنوان یکی از کشورهای مهاجرپذیر که ارزش‌های چندفرهنگی در آن به‌خوبی حفظ می‌شود، مقصدی جذاب برای مهاجرانی است که برای زندگی بهتر کشورشان را ترک می‌کنند. در سال‌های اخیر و با گسترش مهاجرت از ایران، جامعهٔ ایرانی به یکی از بزرگ‌ترین جوامع مهاجر در کانادا بدل شده است. مطابق آمار سال ۲۰۱۵ ادارهٔ مهاجرت کانادا، ایران پس از فیلیپین، هند و چین، چهارمین کشوری است که کانادا از آن مهاجر می‌پذیرد. این سوای کسانی است که پیش از این کانادا را به‌عنوان محل سکونت‌شان برگزیده‌اند.
با وجود این، جمعیت بزرگ و نیز حضور ایرانیان در عرصه‌های مختلف از سیاست و نمایندگی در پارلمان کانادا گرفته تا مشاغل حساس و کلیدی، عرصهٔ فعالیت‌های مالی و بانکداری یکی از حوزه‌هایی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته است. لازم به ذکر است که این نباید با اشتغال ایرانیان در بانک‌های کانادایی اشتباه گرفته شود. بانک‌های بزرگ و اصلی کانادا با دقت، ترکیب جمعیتی کانادا را زیر نظر دارند و از این روست که در اغلب شعب مهم این بانک‌ها به‌ویژه در مناطق ایرانی‌نشین، کارمندان فارسی‌زبان در رده‌های مختلف شغلی حضور دارند و روند جذب پرسنل فارسی‌زبان در این بانک‌ها کماکان ادامه دارد. اما چیزی که مقصود این نوشتار است، داشتن مؤسسات مالی با مالکیت گروهی جامعهٔ ایرانی است. چیزی که جوامع مهاجر دیگر بسیار زودتر به آن پرداخته‌اند و از فواید آن بهره برده‌اند. در زیر به چند نمونه از این موارد اشاره می‌شود.
بانک هندی‌های ساکن کانادا SBIC: این بانک در سال ١٩٨٢ تأسیس شد و در انتاریو و بریتیش کلمبیا بیش از ٣٠ سال قدمت دارد. این بانک سرویس‌های ویژه‌ای به مشترکان خود زیر نظر دولت کانادا ارائه می‌کند از جمله: حساب‌های شخصی و تجاری، وام خانه و غیره.
بانک چینی‌های ساکن کانادا BOCC: این بانک شعبهٔ اول خود را در ٨ سپتامبر ١٩٩٢ در تورنتو تحت نظر دولت کانادا تأسیس کرد.از آن زمان تا کنون، این بانک در تلاش بوده که رابطهٔ اقتصادی بین چین و کانادا را بهبود ببخشد و حمایت کند، همچنین در تلاش است تا در زمینهٔ فرهنگ، تبدیل ارز و سرویس‌های خاص به چینی‌های ساکن کانادا، پلی بین دو کشور چین و کانادا باشد.
این بانک در زمینه‌های وام خانه، وام تجاری، تبدیل ارز و کارت‌های اعتباری، در آسان‌تر کردن زندگی چینی کانادایی‌ها تلاش می‌کند.
کره‌ای‌ها هم ملیت دیگری هستند که برای پیشرفت خود و آسان‌تر کردن امور بانکی برای هم‌وطنان خویش اقدام به باز کردن مراکز مالی نموده‌اند.
این در حالی است که ایرانیان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقلیت‌های مشهود (ٰVisible minority) نه‌تنها هیچ مؤسسهٔ مالی یا بانکی برای خود نداشته‌اند بلکه به دلیل مسائل و مشکلات سیاسی و اجتماعی، بارها دیده شده است برخی از بانک‌های کانادایی مبادرت به بستن بی‌دلیل حساب‌های ما ایرانیان ساکن کانادا نموده‌اند.
نگارنده مانند جمعی از فعالان اجتماعی و کارآفرینان جامعهٔ ایرانیان کانادا بر این باور است که با بهره‌گیری از پتانسیل غنی جامعهٔ ایرانی در کانادا، مانند نیروی کار باتجربه که در بانک‌های کانادایی در سطوح مختلف کار کرده‌اند و با قوانین و روال بانکی کانادا کاملاً آشنا هستند و نیز به پشتوانهٔ سرمایهٔ اجتماعی و مالی این جامعه، می‌توان مؤسسه یا مؤسسات مالی و اعتباری‌ای تأسیس کرد که اولویتش ارائهٔ خدمات بهتر مالی به جامعهٔ ایرانی باشد.
به‌همین منظور جمعی از فعالان اجتماعی و کارآفرینان شهر ونکوور به‌دنبال مطالعه و امکان‌سنجی این طرح‌اند. از یکایک شما هم‌وطنان گرامی با هر پیشینه و تخصصی دعوت می‌شود نظرات و پیشنهادات خود را در این خصوص با ما در میان بگذارید:
همهٔ ملیت‌های قوی دارای سیستم مالی قدرتمندی هستند. چرا ما ایرانیان ساکن کانادا دارای یک مرکز مالی قدرتمند نباشیم.
