سیما غفارزاده – ونکوور
بعدازظهر شنبه، نوزدهم نوامبر ۲۰۲۲، با برگزاری جلسه‌ای که مدیریت آن را محمد فضلعلی، طراح، تهیه‌کننده و برگزارکنندهٔ کنسرت‌های فرهنگی هنری، بر عهده داشت، اپرای داستان سیاوش اثر استاد کامبیز روشن‌روان، موسیقی‌دان برجستهٔ ساکن ونکوور، با حضور ایشان رونمایی شد. این اپرا قرار است در هشتم آوریل ۲۰۲۳ به اجرا درآید.
در ابتدای این جلسه، محمد فضلعلی با اشاره به کنسرت‌های «همه ایرانم» و «ناگهان رستخیز» که به‌ترتیب در ژانویهٔ ۲۰۱۸ و ژانویهٔ ۲۰۱۹ برگزار شدند، و پس از توضیح مختصری دربارهٔ تم آن‌ها، گفت که در ادامهٔ آن دو کنسرت و به‌عنوان برنامهٔ سوم به این فکر افتاد که روی شاهنامه کار شود، و انتخاب شاهنامه بیشتر برای این بود که داستان‌هایش خواندنی است، و اینکه به شعر است و می‌توان روی آن اپرا کار کرد و دیگر آنکه شاهنامه مجموعه‌ای از ارزش‌های اخلاقی دارد که همچنان حاکم است. فضلعلی افزود که او ایدهٔ کار بر روی شاهنامه را با استاد روشن‌روان مطرح کرد و ایشان داستان سیاوش را انتخاب نمود. او اضافه کرد که از حدود یک‌سال و نیم گذشته کار بر روی این طرح را آغاز کرده‌اند.
در ادامه، محمد فضلعلی از استاد روشن‌روان خواست تا توضیحات بیشتری در این زمینه بدهد. استاد روشن‌روان در ابتدا با اشاره به برگزاری هزارهٔ فردوسی در ایران توسط یونسکو چندین سال قبل، گفت که آن زمان قصد داشت اپرای داستان سیاوش را برای آن برنامه بنویسد که متأسفانه با عدم دریافت مجوز برای اشعار انتخابی که خلاصه‌ای از داستان سیاوش بود، آن کار عملی نشد. او در ادامه گفت: «پس از گذشت سال‌ها زمانی که دخترم باردار شد و قرار بود دومین نوه‌ام متولد شود، وقتی دانستیم که نوزاد قرار است پسر باشد، دربارهٔ اسم او صحبت‌های بسیاری شد و اسم‌های مختلفی پیشنهاد شد. من گفتم اگر اسمش را سیاوش بگذارید، من هم قول می‌دهم اپرای سیاوش را بنویسم.» استاد روشن‌روان افزود که خوشبختانه با پیشنهاد ایشان موافقت شد و پس از تولد نوه‌اش، او هم به‌طور جدی شروع به نوشتن این اپرا کرد. او گفت که نوه‌اش هم‌اکنون سه‌ساله است و درست به‌همین تعداد سال‌ها وی درگیر نوشتن این اپرا بوده است، و البته از یک‌سال و نیم قبل نیز ایدهٔ اجرای این کار با همکاری محمد فضلعلی و لیبِرتویی۱ هم که ایشان نوشته، پیش رفته است. استاد روشن‌روان در بخشی از سخنانش گفت: «این اثر برای یک ارکستر سمفونی کامل با تمام ویژگی‌هایی که یک ارکستر سمفونی دارد، نوشته شده است… تلاشی که من کرده‌ام برای ساخت این اثر، این است که در واقع مثل یک فیلم سینمایی با آن برخورد کرده‌ام. خصوصاً بعضی صحنه‌ها آن‌قدر سینمایی و دراماتیک است که هیچ راهی ندارد جز آنکه من خود را در مقام کارگردان سینمایی قرار بدهم و سپس موسیقی را برای آن صحنه بسازم.» وی افزود که تلاشش بر این بوده است تا موسیقی هم ایرانی باشد، یعنی اپرایی که ذائقهٔ ایرانی بپسندد و هم چاره‌ای نبود که حالت اپرایی خود را نیز حفظ کند و برای همین خواننده‌هایی انتخاب شده‌اند که زمینهٔ اپرایی دارند ولی همه ایرانی‌اند.
پس از سخنان استاد روشن‌روان، محمد فضلعلی با ذکر نکاتی دربارهٔ شاهنامه اشاره کرد که سیاوش نماد معصومیت در ادب فارسی است و فردی که به‌ناحق کشته می‌شود. او در ادامه ویدیویی از وقایع اخیر ایران بر روی پردهٔ نمایش پخش کرد؛ ویدیویی که در آن مادر یکی از کشته‌شدگان به‌نام سیاوش محمودی در خیابان فریاد می‌زند که بچه‌اش را کشته‌اند و او را «سیاوش نامدار ایران» می‌نامد. سپس فضلعلی با نمایش ویدیوی دیگری که نشان می‌داد هنرپیشه‌ای فرانسوی موی خود را می‌بُرد، گفت که مسئلهٔ گیسوبُران نیز که در پی وقایع اخیر ایران جهانی شده، درواقع از داستان سیاوش آمده است؛ زمانی که خبر کشته‌شدن سیاوش به فرنگیس می‌رسد، او گیسوی خود را می‌بُرد و این رسم گیسوبُران رسمی است به‌جامانده از فرنگیس در سوگ سیاوش. وی افزود که جذابیت این داستان در پیوند با آنچه که ما امروز شاهد آنیم و جهانی شده است، اهمیت بیشتری می‌یابد. محمد فضلعلی همچنین گفت که شاهنامه و داستان سیاوش میراثی جهانی است که باید به آن افتخار کرد و خوشبختانه ما پس از گذشت هزار سال همچنان می‌توانیم آن را بخوانیم در حالی‌که در زبان انگلیسی وقتی به چهارصد سال پیش برمی‌گردند، نمی‌توانند متون آن زمان را بخوانند و نیاز به ترجمه دارد، یا همچنین زبان فرانسه که با بازگشت به سیصد سال قبل، نمی‌توانند زبان آن دوره را بخوانند. او افزود نکتهٔ دیگر در داستان سیاوش شخصیت فرنگیس است که نمونهٔ دختران و زنانی است که ما الان در خیابان‌های ایران داریم می‌بینیم.
در پایان، محمد فضلعلی ضمن تشکر از حامیان برگزاری این جلسه، اظهار امیدواری کرد که با همکاری دست‌اندرکاران اجرای این اپرا، اثری ماندگار به اجرا درآید و نتیجه طوری باشد که بعدها خودِ اپرای ونکوور آن را بر روی صحنه ببرد. وی ضمن تشکر از حاضران در جلسه، گفت که به‌دلیل هم‌زمانی این برنامه (که از اوایل سپتامبر برنامه‌ریزی شده بود و امکان تغییر نداشت) با راهپیمایی و تجمع اعتراضی، جلسه را بسیار زودتر از ساعت مقرر تمام می‌کنند تا حاضران بتوانند در تجمع نیز شرکت کنند.
۱لیبرتو یا اپرانامه متن آوازها و گفتارهایی است که در یک نمایش اپرا به‌کار می‌رود. واژه به‌کاررفته در زبان‌های اروپایی برای این مفهوم واژهٔ ایتالیایی لیبرتو (libretto) به‌معنی «کتابچه» است.
