آرین زند – ونکوور
با نزدیک شدن انتخابات فدرال کانادا، تبتاب گمانهزنىها و افکارسنجىهای عمومى، هم براى پیشبینى نتایج و هم براى فهم مطالبات و ترجیحات رأىدهندگان کانادایى بالا گرفته است. نظرسنجىها حکایت از رقابت تنگانگ دو حزبِ لیبرال و محافظهکار براى کسب قدرت دارند. میانگین وزنى جدیدترین افکارسنجىها، نشانگر این است که حزب محافظهکار، با داشتنِ ٣۴ درصدِ آراى عمومى، در مقایسه با دیگر احزاب، بیشترین محبوبیت را در میان رأىدهندگان دارد. احزاب لیبرال، دموکرات نوین و سبز به ترتیب ٣٢٫٧، ١۴٫۵ و ١٠٫۶ درصد آراى عمومى را دارند. البته، نکتهٔ مهم این است که بهدلیل نظام انتخاباتى کانادا، که نظامِ اکثریتىِ نخستنفرى است، گمان میرود که حزب لیبرال، نسبت به دیگر احزاب، کرسیهای بیشترى در مجلس عوام کانادا بهدست بیاورد و بختِ بهترى براى تشکیل دولت داشته باشد. البته بیشترِ نظرسنجىها پیشبینى میکنند که این حزب پس از انتخابات اکتبر، کرسیهای کمترى نسبت به حال حاضر داشته باشد و حتى اگر از احزاب دیگر کرسیهای بیشترى را بهدست آورد، به احتمال بسیار زیاد، به حد نصاب لازم براى تشکیل دولت حداکثرى (١٧٠ کرسی) نخواهد رسید.
در استان بریتیش کلمبیا، حزب محافظهکار، بهطور متوسط، با حدود ٣١ درصد، محبوبیت بیشتری نسبت به سایر احزاب دارد. حزب لیبرال با داشتن ٢٨ درصد محبوبیت عمومى در ردهٔ دوم و احزاب دموکرات نوین و سبز به ترتیب با ١٩٫۵ و ١٧ در صد در ردههای پسین هستند. نکتهٔ جالب در این نظرسنجىها، افزایش چشمگیر محبوبیت حزب سبز در کانادا و بهطور ویژه در استان بریتیش کلمبیاست. هر چند این حزب که در حال حاضر تنها یک کرسی در مجلس عوام کانادا دارد، راهى طولانى براى در دست گرفتن قدرت و تشکیل دولت پیش رو دارد، افزایش محبوبیت این حزب حاکى از توجه بیش از پیشِ رأىدهندگان کانادایى نسبت به مسائل زیستمحیطى و بهویژه گرمایش کرهٔ زمین است.
افزایشِ محبوبیت حزب سبز، که مرامنامهٔ حزبىاش توجه ویژهاى به موضوعات محیط زیستی دارد، تأییدکنندهٔ یافتههای شرکتِ افکارسنجى Abacus است که از رأیدهندگان کانادایى پرسیده است چه مسائلى براى آنها مهم و در تصمیمگیری سیاسىشان مؤثرند. طبق این نظرسنجى، هزینهٔ زندگى، نظام بهداشتى و تغییرات زیستمحیطى مهمترین الویتها براى شهروندان کانادا هستند. این افکارسنجى که در نیمهٔ ماه ژوئیهٔ (July) ٢٠١٩ انجام شده است، نشانگر آن است که تغییرات زیستمحیطى از جمله دغدغههای اساسى شهروندان کانادا، بهویژه جوانان است. نرخ مالیات، هزینهٔ مسکن و وجود شغل و دستمزد خوب در رتبههای بعدى قرار دارند و از جمله ده موضوع مهم براى افرادى است که در نظرسنجى شرکت کردهاند. اهمیت چنین نظرسنجىهایى که به تحلیل و فهم موضوعات مهم براى رأىدهندگان میپردازند، تأثیر آنها بر محتواى مرامنامههای احزاب بهویژه در آستانهٔ انتخابات است که خود شکلدهندهٔ گفتمان عمومى در کمپینهای انتخاباتى، عملکرد دولت بعدى و مواضعِ سیاسى احزاب مخالف دولت است. از اینرو، چنین افکارسنجىهایى، نقشى نسبتاً مهم در مردمسالارى کانادا و شکلگیرى گفتمان سیاسى-اجتماعى دارند.
اگر پیشبینىهای حال حاضر در مورد توزیعِ کرسیهای مجلس عوام درست باشند، دولت لیبرال مجبور به تشکیلِ دولتِ حداقلى یا دولت ائتلافى خواهد شد. البته باید به این نکته توجه کرد که همهٔ این بیشبینىها بر اساس مدلهاى آمارى متفاوت، پیشفرضهای ریاضى مختلف و با این فرض صورت میگیرند که اگر انتخابات امروز برگزار میشد، چنین نتایجى بهدست میآمد. با توجه به اینکه دنیاى سیاست، حتى در کانادا، دنیاى پستیوبلندىهای پُرشمار و غیر قابلِ پیشبینى است، به چنین نظرسنجىهایى باید به دیدهٔ ابزارى براى درکِ بهتر فضاى سیاسى-اجتماعى کانادا و ترجیحات و اولویتهای شهروندان نگریست تا گوى جادویىای که خبر از اتفاقات سیاسى آینده میدهد.
در چند شمارهٔ آینده تا انتخابات اکتبر، در این ستون به بررسى الگوها و تمایلاتِ سیاسى رأىدهندگان کانادایى خواهیم پرداخت.