ترجمه و تلخیص: زهرا آهن‌بر – ایران
شرکت هادسونز بی که به‌اختصار HBC خوانده و در بیشتر مواقع با عنوان «The Bay» شناخته می‌شود، یک گروه تجاری کانادایی و قدیمی‌ترین شرکت تجاری آمریکای شمالی است که مرکز آن در تورنتو قرار دارد. این شرکت که در ابتدا بیشتر روی تجارت پوست تمرکز داشت، امروزه با مشارکت چند شرکت دیگر مجموعه‌ای از فروشگاه‌های خرده‌فروشی را در کانادا و ایالات‌متحدهٔ آمریکا اداره می‌کند. این شرکت که پیش از این مالک چندین فروشگاه زنجیره‌ای در آلمان، بلژیک و هلند نیز بود، در سال ۲۰۱۹ مالکیت این فروشگاه‌ها را واگذار کرد.
جری زاکر، میلیاردر آمریکایی، در سال ۲۰۰۶ این شرکت را به‌مبلغ ۱٫۱ میلیارد دلار خرید و بدین شکل، هادسونز بی دیگر شرکتی کانادایی محسوب نمی‌شود، هرچند بیشتر حوزهٔ فعالیتش به کانادا محدود شده است.
این شرکت در ابتدا در ۲ مهٔ ۱۶۷۰ و تحت عنوان «فرماندار و همکاران ماجراجوی تجارت انگلستان در خلیج هادسون» شکل گرفت و در عمل پیش از ادعای مالکیت دولت‌های اروپایی و پس از آن ایالات متحده، حاکم برخی نواحی آمریکای شمالی بود. به‌طوری‌که در مقطعی تاریخی بزرگ‌ترین مالک زمین در جهان محسوب می‌شد.
در قرن هفدهم، یعنی دو قرن پیش از شکل‌گیری کنفدراسیون، دو فرانسوی ثروتمند به نام‌های رادیسون و گروسیه، که با استفاده از حق انحصاری تجارت پوست فرانسه در مستعمرات خود با نام فرانسهٔ جدید مشغول به فعالیت بودند، متوجه ثروت عظیم پوست در مناطق داخلی قاره آمریکای شمالی شدند. آن‌ها تجارت خود را در خلیج هادسون پایه‌گذاری کردند و به ملاقات گروهی از تجار در بوستون رفتند تا از حمایت آن‌ها در انجام اکتشافات استفاده کنند. بوستونی‌ها با طرح آن‌ها موافقت کردند، اما سفر اکتشافی آن‌ها در سال ۱۶۶۳ پس از برخورد کشتی با توده‌ای از یخ در تنگهٔ هادسون ناتمام ماند. علی‌رغم این شکست، مأمور عالی‌رتبهٔ انگلستان یعنی کلنل جرج کارترایت از این سفر اکتشافی باخبر شد و این دو تاجر را برای فراهم‌کردن منابع مالی لازم به انگلستان فرستاد. رادیسون و گروسیه در سال ۱۶۶۵ و در اوج شیوع طاعون به لندن رسیدند. در نهایت شاهزاده روپرت، عمه‌زادهٔ پادشاه چارلز دوم، با ذکاوت و آینده‌نگری بالایی که داشت توانایی‌های بالقوهٔ این طرح را درک کرد و حتی ترتیب ملاقات این دو تاجر را با پادشاه چارلز دوم داد.
روپرت پالاتین از راین، دوک باواریا، دوک کامبرلند، اِرل هولدرنس یا به‌گفتهٔ پادشاه چارلز دوم، «عمه‌زادهٔ عزیز و دوست‌داشتنی ما»، تنها بخشی از عناوین فردی است که مالک اولیه، سرمایه‌گذار اصلی و اولین فرماندار شرکت هادسونز بی بود. او فرزند فردریک پنجم و الیزابت استوارت، دختر جیمز اول و خواهر پادشاه چارلز اول، بود. شاهزاده روپرت در پراگ پایتخت بوهمیا در تاریخ ۱۷ دسامبر ۱۶۱۹ و تقریباً شش هفته قبل از تاج‌گذاری والدینش به‌عنوان پادشاه و ملکهٔ بوهمیا به دنیا آمد. والدین شاهزاده روپرت پروتستان بودند و پس از جنگی طولانی‌مدت با همسایگان کاتولیک شکست خوردند و تبعید شدند؛ پس از آن، والدین شاهزاده روپرت پادشاه و ملکهٔ زمستانی نامیده شدند.
به‌همین دلیل، شاهزاده روپرت در تبعید بزرگ شد. در زمان جنگ‌های داخلی انگلستان به لندن آمد تا از سلطنت و به‌صورت خاص از پادشاه چارلز اول دفاع کند، و پس از ورود به‌عنوان افسر سواره‌نظام انتخاب شد. با پیروزی‌هایی که در این مقام به‌دست آورد، به‌زودی به‌عنوان یک تکنسین بزرگ جنگی به شهرت رسید و از سوی پادشاه عنوان فرمانده کل قوا را دریافت کرد. اما جریان‌های جنگی تغییر کردند و در سال ۱۶۴۵ شاهزاده روپرت مجبور به تسلیم بریستول به پارلمانی‌ها شد. پس از این حادثه، با توطئه اطرافیان پادشاه و بنا به سفارش آن‌ها، شاهزادهٔ خارجی از خاک انگلستان تبعید و به ایرلند فرستاده شد. علی‌رغم همهٔ این بی‌مهری‌ها، شاهزاده که در کینسیل ایرلند اقامت داشت، تلاش کرد یک ناوگان جنگی برای خدمت به پادشاه ایجاد کند. اما با شکست این ناوگان در جنگ با دریادار رابرت بلیک، شاهزاده به مدیترانه و سپس به سرزمین‌های هند غربی تبعید شد، اما در تمام این دوران وفاداری خود به نزدیکان استوارت را حفظ کرد و به فعالیت‌های خود برای حمایت از سلطنت ادامه داد. و پس از مدتی و با روی‌ِکارآمدن دوبارهٔ خاندان استوارت و انتساب چارلز دوم در مقام پادشاه بریتانیا در سال ۱۶۶۰، شاهزاده روپرت به انگلستان بازگشت.
شاهزاده روپرت که علاقهٔ بسیاری به علم و اکتشاف داشت، با بهره‌گرفتن از امتیاز سلطنتی در ماه مه سال ۱۶۷۰ زمین‌های حوزهٔ آبریز خلیج هادسون را به فرماندار و شرکت ماجراجویان تجارت انگلستان در خلیج هادسون اهدا کرد و بعد دو کشتی در اختیار رادیسون و گروسیه قرار داد. در ۵ ژوئن ۱۶۶۸ هر دو کشتی از بندر دپتفورد در انگلستان عازم کانادا شدند، اما یکی از این کشتی‌ها مجبور شد در میانهٔ راه به سواحل ایرلند بازگردد. کشتی دیگر به سفر خود ادامه داد تا به خلیج جیمز در قسمت جنوبی خلیج هادسون رسید و در سال ۱۶۶۸ اولین بندر خلیج هادسون را به‌نام بندر چارلز (که بعدها به خانهٔ روپرت معروف شد و اکنون در ایالت کبک با نام واسکاگانیش شناخته می‌شود)، در دهانهٔ رودخانهٔ روپرت بنا کردند. بندرگاه و رودخانه به‌افتخار حامی این اکتشاف روپرت نامیده شد. پس از اولین سفر موفقیت‌آمیز در طول زمستان ۱۶۶۸ و ۱۶۶۹ این کشتی در ۹ اکتبر ۱۶۶۹ با اولین محمولهٔ پوست خریداری‌شده در خلیج هادسون به انگلستان بازگشت. این محمولهٔ عظیم پوست، که ۱٬۲۳۳ پوند ارزش داشت، در یکی از مهم‌ترین بازارهای پوست لندن به‌نام توماس گلاور به‌فروش رسید. این خرید مشخص کرد که تجارت پوست با هادسونز بی امکان‌پذیر است.
با استفاده از امتیاز سلطنتی که توسط پادشاه چارلز دوم به این شرکت اعطا شده بود، این شرکت توانست در منطقه از حق انحصاری عبورومرور در رودخانه‌ها و جریان‌های آبی منتهی به خلیج هادسون در شمال کانادا برخوردار شود. در طول یک قرن، شرکت هادسونز بی توانست چند اسکله و ایستگاه در سواحل جیمز و هادسونز بی احداث کند. بومیان و شکارچیان اروپایی با تله‌گذاری‌های گسترده به شکار حیوانات پرداختند. آن‌ها سوار بر قایق یا با پای پیاده خود را به بندرگاه‌ها می‌رساندند تا شکارهای خود را به‌فروش برسانند. پوست‌هایی را که در طول سال جمع کرده بودند، به آن مکان‌ها می‌بردند تا با اقلام و اجناسی مثل چاقو، کتری، سوزن و پتو تعویض کنند. در اواخر قرن هجدهم رقابت‌هایی شکل گرفت که باعث شد شرکت هادسونز بی کار خود را در مناطق مرکزی‌تر گسترش دهد. در طول این سال‌ها، اختلافاتی بین انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها ایجاد شد که در نهایت با پیروزی انگلیسی‌ها همراه بود و با امضای قرارداد اوترخت به‌پایان رسید. در یکی از بندهای این قرارداد قید شده بود که فرانسوی‌ها هیچ حقی نسبت به خلیج هادسون ندارند و این منطقه به‌صورت کامل تحت سیطرهٔ امپراتوری بریتانیا قرار گرفت.
در قرن نوزدهم و در سال ۱۸۲۱، شرکت هادسونز بی و شرکت شمال‌غربی، که در مونترآل قرار داشت، با دخالت دولت بریتانیا مجبور به ادغام شدند تا رقابت غالباً خشن بین این دو شرکت پایان یابد. این ادغام در نهایت باعث شد تجارت این شرکت در سراسر قاره گسترش پیدا کند. این گسترش باعث تغییر رویهٔ این شرکت در تجارت شد، به‌شکلی که در انتهای قرن نوزدهم دیگر تجارت پوست از اهمیت خاصی برخوردار نبود.
رشد اقامت در غرب و سیل جویندگان طلا به‌سرعت مشتریان جدیدی برای شرکت تعریف کرد، شرکتی که دیگر با پول نقد، و نه صرفاً با پوست، تجارت می‌کرد. امضای قرارداد تسلیم‌نامه در سال ۱۸۷۰ بین این شرکت و کانادا، باعث شد عصر جدیدی در تجارت خرده‌فروشی آغاز شود. تمرکز شرکت تغییر پیدا کرد و ایستگاه‌های خرید پوست به فروشگاه‌هایی تبدیل شدند که تنوع محصول در آن‌ها به‌هیچ‌وجه با گذشته قابل قیاس نبود.
در سال ۱۹۱۲ و به‌دنبال نصیحت یکی از مدیران شرکت که در فروشگاه‌های هرودز در لندن فعالیت می‌کرد، شرکت هادسونز بی برنامهٔ مدرنیزه‌سازی جدیدی را آغاز کرد. «شش فروشگاه اصلی» شرکت هادسونز بی در ویکتوریا، ونکوور، ادمونتون، کلگری، ساسکاتون و وینیپگ یادگار همین دوران تحول است.
افزایش فروش باعث شد شرکت هادسونز بی به‌دنبال تجارت‌های گوناگونی برود. مشروبات الکلی، کنسرو ماهی، قهوه، چای و تنباکو، همه بخشی از تجارتی بود که جایگزین پوست شد و میزان فروش شرکت را بسیار افزایش داد.
در سال ۱۹۷۰ و در آستانهٔ ۳۰۰ سالگی، شرکت هادسونز بی به‌طور کامل کانادایی شد. سرعت فروش شرکت در طول دههٔ ۷۰ به‌شدت افزایش پیدا کرد، اما آغاز رکود اقتصادی در دههٔ ۸۰ میلادی باعث شد شرکت متحمل بدهی‌های سنگینی شود و اولویت‌های فروش خود را بازنگری کند. از آن زمان به‌بعد، شرکت کانال‌های فروش جدیدی را مد نظر گرفت. در سال ۱۹۸۶ باشگاه «Z» به‌عنوان برنامه‌ای برای تشکر از مشتریان وفادار شکل گرفت که البته در سال ۲۰۰۱ توسط بخش جوایز HBC تعلیق شد. در سال ۲۰۰۰ وب‌سایت hbc.com افتتاح شد و کار فروش آنلاین محصولات را آغاز کرد.
امروز، شرکت هادسونز بی یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای در جهان محسوب می‌شود که با استفاده از ارزش خرید املاک و افزایش دارایی‌های ثابت، موفقیت خود را گسترش داده است. این شرکت که در سال ۱۶۷۰ تأسیس شد در حقیقت قدیمی‌ترین شرکت تجاری در آمریکای شمالی است که در تاریخچهٔ خود سیاست‌ها و شکل‌های گوناگونی داشته، از فروش محصولات تجملاتی گرفته تا گشایش شعب فروشگاه‌های زنجیره‌ای گسترده، و در حال حاضر بیش از ۹۰ فروشگاه و ۳۰ هزار پرسنل در سراسر جهان دارد.
منبع: ویکی‌پدیا
