سیما غفارزاده – ونکوور
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، که از ما‌ه‌ها قبل تحت فشار فزاینده برای کناره‌گیری، به‌ویژه از طرف برخی نمایندگان حزب متبوعش بود، اواسط دسامبر گذشته با استعفای غافلگیرانهٔ کریستیا فریلند، وزیر اقتصاد کانادا و معاون خود، به‌دلیل اختلاف‌نظر بر سر سیاست اقتصادی و تهدیدات تعرفه‌ای ترامپ، وضعیت هرچه متزلزل‌تری پیدا کرد.
از طرف دیگر، جاگمیت سینگ، رهبر حزب ان‌دی‌پی، که از سپتامبر سال گذشته حزبش را از توافق‌نامهٔ تأمین-و-اعتماد با دولت لیبرال خارج کرده بود، و در واکنش به خبر استعفای فریلند، خواهان استعفای جاستین ترودو شده بود، چند روز پس از آن اعلام کرد که حزبش در اولین نشست مجلس عوام پس از تعطیلات، رأی به سرنگونی دولت خواهد داد.
با این اوصاف جاستین ترودو، در حالی‌که حالا دیگر اکثریت اعضای حزبش از او می‌خواهند استعفا دهد، این هفته با خانواده‌اش برای تعطیلات در بریتیش کلمبیا به سر می‌برد و دربارهٔ ماندن یا رفتن خود فکر می‌کند.
حمایت از ترودو در نظرسنجی‌ها بسیار پایین آمده است و تصمیم او برای ماندن یا کناره‌گیری در حالی اتخاذ می‌شود که کانادا برای جنگ تعرفه با آمریکا آماده می‌شود؛ به‌عبارتی حدود سه هفتهٔ دیگر که رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، به کاخ سفید بازمی‌گردد.
در میان این درخواست‌های فزاینده برای استعفای ترودو، آخرین داده‌های افکار عمومی از مؤسسهٔ غیرانتفاعی انگس رید که تنها چند روز پیش از پایان سال ۲۰۲۴ انجام شده، نشان می‌دهد که حمایت از حزب لیبرال در میان رأی‌دهندگان مصمم و متمایل به این حزب، تنها ۱۶ درصد است.
با نگاهی به سابقهٔ حزب لیبرال در دوره‌هایی که چندان از محبوبیت برخوردار نبوده، از زمان به‌رسمیت‌شناخته‌شدن کشور کانادا یعنی از سال ۱۸۶۷، درصد فوق پایین‌ترین میزان محبوبیت این حزب در تاریخ کانادا بوده است.
در انتخابات ۱۸۶۷، لیبرال‌ها ۲۲٫۷ درصد آراء را به دست آوردند. در ۴۳ انتخابات فدرال از آن زمان تاکنون، حمایت از این حزب تنها سه بار دیگر به زیر ۳۰ درصد رسیده است؛ در سال ۱۹۸۴ زمانی‌که حزب به‌رهبری جان ترنر ۲۸ درصد آراء را به دست آورد، در سال ۲۰۰۸ زمانی‌که استفان دیون حزب را به ۲۶٫۲ درصد آراء رساند، و در سال ۲۰۱۱، تنها باری که لیبرال‌ها تحت رهبری مایکل ایگناتیف پس از دریافت ۱۸٫۹ درصد آراء، سومین حزب مجلس شدند.
حمایت فعلی از لیبرال‌ها نصف میزانی‌ست که این حزب در انتخابات فدرال سال ۲۰۲۱ دریافت کرد، زمانی‌که حزب لیبرال با ۳۲٫۶ درصد آراء ۱۶۰ کرسی به دست آورد. اکثر کسانی که در سال ۲۰۲۱ از این حزب حمایت کردند، اکنون می‌گویند که رأیشان را تکرار نخواهند کرد، به‌طوری‌که ۱۲ درصد از کسانی که در سال ۲۰۲۱ به حزب لیبرال رأی دادند، یا هنوز تصمیم نگرفته‌اند یا قصد شرکت در انتخابات را ندارند، و ۲۰ درصد و ۱۶ درصد از آنان به‌ترتیب از احزاب ان‌دی‌پی و محافظه‌کار حمایت می‌کنند.
در حال حاضر ترودو در تصمیم‌گیری برای آینده‌اش، با تعداد محدودی از گزینه‌ها روبروست. اگر او بازگردد، به نظر می‌رسد که دولت به‌احتمال زیاد در ۳۰ ژانویه با رأی عدم اعتماد مواجه خواهد شد که انتخابات را به همراه خواهد داشت، مگر آنکه احزاب اپوزیسیون در عقیدهٔ خود تجدیدنظر کنند. او همچنین می‌تواند بازگردد و خود تصمیم بگیرد که انتخابات برگزار شود و کانادایی‌ها را در اوایل سال جدید به پای صندوق‌های رأی بفرستد. یا اینکه می‌تواند استعفا دهد – حرکتی که از نظر دوست نزدیک و مشاور ارشد سابق او، جرالد باتس، بیش‌ازهمه انتظارش می‌رود – که در این حالت حزب لیبرال باید تصمیم بگیرد چه کسی به‌عنوان رهبر جایگزین او شود؛ مسئله‌ای که احتمالاً باعث تعلیق مجلس خواهد شد.
بسیاری از کانادایی‌ها گزینهٔ آخر را ترجیح میدهند، در حالی‌که ۳۸٪ گزینه دوم را ترجیح میدهند و می‌گویند که ترودو باید بر سر قدرت بماند و خودش در سال جدید انتخابات برگزار کند. موضوع قابل‌توجه اینکه ۵۹٪ از کسانی که در حال حاضر از لیبرال‌ها حمایت می‌کنند، می‌گویند که حزب باید رهبر جدیدی را انتخاب کند.
و اما پیِر پوئلیور، رهبر محافظه‌کاران، با وجود آنکه حزبش در نظرسنجی‌ها بالاست و بسیاری در اینکه وی نخست‌وزیر آیندهٔ کانادا شود، تردیدی ندارند، به نظر می‌رسد در این امر تعجیل دارد، چرا که هم‌زمان با اعلام جاگمیت سینگ مبنی بر تصمیم حزبش به سرنگونی دولت لیبرال از طریق رأی عدم اعتماد، به خبرنگاران گفته بود که در حال نامه‌نگاری با فرماندار کل کانادا، مری سایمون، است تا از او بخواهد مجلس عوام را فراخوانَد و درخواست رأی عدم اعتماد کند.
اما آیا فرماندار کل می‌تواند آنچه را که رهبر محافظه‌کاران از او می‌خواهد، انجام دهد؟ به‌نقل از سی‌تی‌وی نیوز، اریک اَدِمز، کارشناس قانون اساسی و استاد حقوق در دانشگاه آلبرتا، می‌گوید: «در یک کلام، خیر! او از رهبر اپوزیسیون مشاوره نمی‌گیرد. می‌توان به او نامه فرستاد، اما ایشان دستور خود را از او [پوئلیور] نمی‌گیرد.»
به‌هر رو، حال باید دید جاستین ترودو کدام‌یک از معدود گزینه‌های دشوار پیش رویش را انتخاب خواهد کرد، هرچند، براساس آخرین نظرسنجی‌ها، و نیز عدم حمایت حزب ان‌دی‌پی که صراحتاً اعلام شده است، بعید به نظر می‌رسد نتیجه چیزی جز پایان عمر دولت وقت لیبرال باشد.
