سیما غفارزاده – ونکوور
چهارشنبه، ۴ سپتامبر ۲۰۲۴، جاگمیت سینگ، رهبر حزب ان‌دی‌پی، در پیامی ویدئویی اعلام کرد که حزبش از توافق‌نامهٔ تأمین-و-اعتماد (supply-and-confidence) با دولت لیبرال خارج می‌شود. توافق‌نامه‌ای که بر اساس آن لیبرال‌ها می‌توانستند به‌گونه‌ای عمل کنند که گویی دولت اکثریت دارند. اما حال تصمیم حزب ان‌دی‌پی سیاست کانادا را دچار تزلزل کرده است چرا که دولت لیبرال حالا دیگر نمی‌تواند روی رأی اعتماد این حزب حساب کند درحالی‌که به‌لحاظ کرسی‌هایی که در اختیار دارد، در اقلیت است.
با وجود توافق‌نامهٔ یادشده که تا ژوئن ۲۰۲۵ برقرار بود، انتظار نمی‌رفت تا پیش از تابستان آینده انتخابات برگزار شود، اما به‌محض اعلام خبر فوق، اولین چیزی که بر سر زبان‌ها افتاد احتمال برگزاری انتخابات فدرال زودترازموعد بود. هرچند واقعیت این است که این تصمیم حزب ان‌دی‌پی بدان معنا نیست که دولت الزاماً به‌زودی با رأی اعتمادی مواجه شود که تعیین کند آیا از حمایت مجلس عوام برخوردار است یا خیر. دولت هنوز هم می‌تواند با ان‌دی‌پی یا یکی از احزاب مخالف دیگر به مذاکره بپردازد تا آرای کافی جمع کند و قانون خود را به تصویب برساند و از برگزاری انتخابات جلوگیری کند.
از طرفی، این را هم باید در نظر گرفت که تصمیم حزب ان‌دی‌پی برای فسخ توافق‌نامهٔ یادشده الزاماً به این معنا نیست که برای مبارزات انتخاباتی آماده است. چرا که انتخابات مبارزه‌ای پرهزینه است، به‌ویژه برای حزبی که در مقایسه با دو حزب بزرگ‌تر، پول بسیار کمتری را از طریق جمع‌آوری کمک مالی به دست آورده است.
لوری ترنبول، استاد علوم سیاسی در دانشگاه دالهاوزی، معتقد است که دولت لیبرال می‌تواند تا زمانی‌که بودجهٔ بعدی خود را در بهار اعلام می‌کند، در قدرت باقی بماند. ترنبول معتقد است که انتخابات در اواسط سال ۲۰۲۵ به ان‌دی‌پی زمان کافی می‌دهد تا از شراکت خود با دولت نامحبوب لیبرال فاصله بگیرد و پول و منابع لازم را برای راه‌اندازی کمپین انتخاباتی مؤثری با تمرکز بر دور‌نگه‌داشتن محافظه‌کاران از قدرت، جمع‌آوری کند.
بر اساس سیستم دموکراسی پارلمانی وست مینستری کانادا، نخست‌وزیر و دولت او باید از اعتماد اکثریت نمایندگان برای ادامهٔ کار برخوردار شوند. این اعتماد گاهی اوقات از طریق رأی اعتماد مورد آزمایش قرار می‌گیرد. دولت می‌تواند هر رأیی را به‌عنوان رأی اعتماد تعیین کند، و معمولاً هر لایحه‌ای که مربوط به بودجهٔ دولت باشد، به‌عنوان رأی اعتماد تلقی می‌شود. هر نمایندهٔ مجلس نیز می‌تواند در هر زمان درخواست عدم اعتماد را برای تلاش به‌منظور سرنگونی دولت مطرح کند. اگر دولت لیبرال بخواهد این آرا را به دست آورد، ترودو و کابینهٔ او باید حداقل یکی از احزاب اصلی مخالف را متقاعد کنند که به آن‌ها رأی دهد.
پیِر پوئلیور، رهبر محافظه‌کاران، نشان داده است که از دولت حمایت نخواهد کرد. او که در نظرسنجی‌ها در صدر است، خواهان برگزاری هرچه زودترِ انتخابات است. پوئلیور بهار امسال طرح عدم اعتماد را مطرح کرد، اما به‌راحتی شکست خورد.
چهارشنبهٔ هفتهٔ گذشته پس از آنکه سینگ اعلام کرد که به توافق‌نامهٔ خود با دولت لیبرال پایان می‌دهد، پوئلیور در پستی در شبکه‌های اجتماعی گفت: «کانادایی‌ها همین حالا به انتخابات مالیات کربن نیاز دارند.»
این امر باعث می‌شود که حزب جدایی‌طلب بلاک کبکوآ و ان‌دی‌پی به‌عنوان شرکای احتمالی لیبرال در ماه‌های آینده باقی بمانند. رهبر حزب بلاک کبکوآ اعلام کرده است اگر دولت لیبرال امتیازاتی به این حزب بدهد، حاضر است از آن حمایت کند.
و اما چهارشنبهٔ این هفته، ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴، پیر پوئلیور گفت که حزبش «در اولین فرصت ممکن» با ازسرگیری پارلمان در پاییز امسال و در تلاش برای کشیدن ماشهٔ انتخابات فدرال، یک طرح عدم اعتماد ارائه خواهد کرد. او گفت، جاگمیت سینگ، رهبر حزب ان‌دی‌پی، باید به تلاش‌های او برای سرنگونی دولت ترودو بپیوندد وگرنه حرکت او برای شکستن توافق حزبش با لیبرال‌ها «شیرین‌کاری» بی‌معنایی بیش نبوده است.
پوئلیور به خبرنگاران گفت: «حالا وقت آن است که ان‌دی‌پی یا عمل کند یا خفه شود!» او همچنین گفت: «جاگمیت سینگ ادعا می‌کند که توافق‌نامهٔ تأمین-و-اعتماد را فسخ کرده است. این بدان معناست که او باید رأی عدم اعتماد بدهد. یا اینکه جاگمیت سینگ دوباره به کانادایی‌ها خیانت خواهد کرد؟»
پوئلیور ادعا دارد که زمان‌بندی سینگ انگیزهٔ سیاسی داشته است زیرا تصمیم او برای فسخ توافق‌نامه درست قبل از دو انتخابات میان‌دوره‌ای فدرال در دوشنبهٔ آتی، گرفته شد. او می‌گوید که رهبر ان‌دی‌پی فقط می‌کوشد رأی‌دهندگان را فریب دهد تا فکر کنند حزبش با حزب حاکم همسو نیست.
این در حالی‌ست که جاگمیت سینگ می‌گوید او توافق‌نامه را فسخ کرد زیرا لیبرال‌ها برای مهار «حرص و آز شرکت‌های بزرگ» به‌اندازهٔ کافی تلاش نکرده‌اند و ترودو را متهم کرد که کانادایی‌ها را ناامید کرده است. در زمینهٔ رأی اعتماد به دولت، سینگ گفته است که حزب او هر رأی را به‌صورت موردی ارزیابی خواهد کرد.
سینگ در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت که «هرگز به سخنان پیر پوئلیور و محافظه‌کاران گوش نخواهد داد.» او گفت پوئلیور وارد یک بازی شده است و از نام‌های توهین‌آمیزی مانند «سینگِ آدم‌فروش» استفاده می‌کند تا او را وادار به انجام کاری کند که محافظه‌کاران می‌خواهند. او افزود: «آن‌ها دوست دارند دربارهٔ توهین‌های کوچک و حملهٔ شخصی به مردم چیزهایی بسازند. او [پوئلیور] همان کاری را انجام می‌دهد که محافظه‌کاران اغلب انجام می‌دهند.»
حال باید دید آیا با آغاز فصل پاییز و بازگشایی مجلس عوام طرح عدم اعتماد پوئلیور رأی خواهد آورد یا طبق پیش‌بینی افرادی همچون لوری ترنبول که بالاتر اشاره شد، احتمال دارد اعلام بودجه از طرف دولت در آغاز فصل بهار منجر به انتخابات فدرال شود، یا اینکه با احتمال بسیار کمی این وضعیت متزلزل لنگ‌لنگان تا اکتبر ۲۰۲۵ یعنی تاریخ ازپیش‌مشخص‌شدهٔ انتخابات، دوام خواهد آورد.
