مسعود سخاییپور، LJI Reporter – ونکوور
در دومین سالگرد سرنگونی پرواز شمارهٔ PS752 شرکت هواپیمایی اوکراین در نزدیکی فرودگاه بینالمللی تهران با موشکهای پدافند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، برنامههای مختلفی در کانادا و ایران برگزار شد.
مهمترین برنامه را انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز PS752 بهصورت مجازی در تورنتو برگزار کرد. در این برنامه جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، ملانی ژولی، وزیر امور خارجهٔ کانادا، و عمر الغبرا، وزیر راه و ترابری کانادا، حضور داشتند و سخنانی نیز ایراد کردند.
در این برنامه، تعدادی از مادران داغدار در ابتدا و نیز در فواصل بخشهای مختلف برنامه نام قربانیان را خواندند.
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، در سخنانش ضمن همدردی با بازماندگان جانباختگان این پرواز، گفت همراه با دیگر کشورهای آسیبدیده در این حادثه تا زمان پاسخگویی ایران آرام نخواهد گرفت. او همچنین گفت که کشوری که خودش مسئول چنین حادثهای است، نباید سرپرستی تحقیقات را برعهده داشته باشد و بار دیگر قول داد که تا زمان دستیابی به شفافیت، عدالت و پاسخگویی، به مبارزه ادامه خواهد داد.
ملانی ژولی، وزیر امور خارجهٔ کانادا، هم ضمن همدردی با خانوادهها گفت که دولت کانادا همراه با کشورهای اوکراین، سوئد و بریتانیا مصمم است که ایران را وادار به پاسخگویی کند.
عمر الغبرا، وزیر راه و ترابری کانادا، هم که در بخشی از این برنامه از عملکرد او در رابطه با پیگیری پروندهٔ پرواز انتقاد شد، در سخنانش گفت که «اولویت ما همچنان دست یافتن به عدالت و پاسخگویی خواهد بود.»
در این برنامه حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانوادههای پرواز PS752، طی سخنانی تأکید کرد که: «صبر ما به پایان رسیده است. امروز روز پایان دیپلماسی و روز آغاز دادخواهی است.» او از دولت کانادا خواست که با جدیت این پرونده را پیگیری کند و خواستار صدور حکم دستگیری برای تکتک کسانی شد که در سرنگونی پرواز نقش داشتند؛ از رهبر جمهوری اسلامی تا همهٔ فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و تمام اعضای شورای امنیت ملی ایران. وی همچنین خواستارِ حمایت از اوکراین برای بردن پرونده به دیوان بینالمللی کیفری، بازکردن پروندهٔ جنایی توسط پلیس فدرال کانادا با تأکید بر تروریستیبودن این جنایت، تشکیل دادگاه برای رسیدگی به این پرونده یا توسط دیوان بینالمللی کیفری یا دادگاه کیفری در کانادا، ارجاع هرچهسریعتر پرونده به ایکائو، قراردادن سپاه پاسداران در لیست گروههای تروریستی و ضبط اموال جمهوری اسلامی در کانادا بر اساس قانون مگنیتسکی، شد.
همچنین در تهران تعدادی از اعضای خانوادههای جانباختگان به فرودگاه بینالمللی تهران و سپس شاهدشهر، محل سرنگونی پرواز PS752، رفتند تا یاد قربانیان این پرواز را گرامی بدارند و البته انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز PS752 در بیانیهای اعلام کرد: «خانوادهها که با هشدارهای امنیتی بسیاری مواجه شده بودند، در فرودگاه بینالمللی تهران و سپس در محل سرنگونشدن هواپیما گرد آمدند و از رنج خود و مبارزهٔ خود در راه حقیقت و عدالت سخن گفتند. جمهوری اسلامی تلاش کرد با قطعکردن اینترنت در آن منطقه و گسیلکردن هلیکوپتر به بهانهٔ گلریزان این مراسم را مختل کند. اما به همین بسنده نکرد و سه نفر از اعضای خانوادهها پس از مراسم، در وضعیتی که بیشتر شبیه آدمربایی بوده است، تعقیب و سپس دستگیر شدند و تا چندین ساعت بعد که حافظهٔ دوربینهای آنها کاملاً پاک شود، در بازداشت بهسر بردند.» گفتنی است خانم مریم زارعی، مادر زنده یادان معصومه و مهدیه قوی، که در این شماره با ایشان گفتوگویی داشتهایم، مفصلتر دربارهٔ مراسم ایران صحبت کردهاند که توجه شما را به خواندن این گفتوگو جلب میکنیم.
در ونکوور هم برنامههایی بهمناسبت دومین سالگرد سرنگونی پرواز ۷۵۲ برگزار شد. نخستین برنامه، برنامهٔ نمایشنامهخوانی Love at 752 در سالن کیمیک سنتر در هشتم ژانویهٔ ۲۰۲۲ بود. در این برنامه تنی چند از فعالان اجتماعی و خانوادههای بازماندگان و همچنین بوئن ما، نمایندهٔ منطقهٔ نورث ونکوور – لانزدیل در مجلس قانونگذاری بریتیش کلمبیا، حضور یافتند.
در مقابل سالن کیمیک سنتر هم به یاد جانباختگان شمع روشن شد.
روز نهم ژانویه هم بهدعوت انجمن فرهنگی ایرانیان ترایسیتی، مراسم روشنکردن شمع در لافارج پارک کوکئیتلام برگزار شد. در این مراسم چند تن از فعالان اجتماعی و نیز بونیتا زاریلو، نمایندهٔ پارلمان از منطقهٔ پورت مودی – کوکئیتلام و جنیفر بلادرویک، نمایندهٔ شورای آموزشی منطقهٔ ۴۳ (ترایسیتیز)، حضور داشتند و سخنانی ایراد کردند.
علاوه بر این برنامهها، روز پانزدهم ژانویه فیلم مستند شکسته در باد، دربارهٔ خانوادهٔ شاهین مقدم، که همسر و فرزندش را در این پرواز از دست داده است، با حضور او که از تورنتو به ونکوور سفر کرده بود و تعدادی از اعضای خانوادههای جانباختگان ساکن ونکوور در سینما ریو ونکوور بهنمایش گذاشته شد. در این برنامه، که رامین ژوبین، حقوقدان و فعال سیاسی، گردانندگی آن را بهعهده داشت، علاوه بر نمایش فیلم و برنامههای هنری، شاهین مقدم و پریسا عباسزاده از بازماندگان جانباختگان این پرواز سخن گفتند.
همچنین پیام ویدیویی لیندا بوکانان، شهردار شهر نورث ونکوور پخش شد و پیامهای کندی استوارت، شهردار ونکوور، هدی فرای، نمایندهٔ حزب لیبرال کانادا در مجلس از حوزهٔ ونکوور سنتر و همچنین پیام سازمان عفو بینالملل خوانده شد. کندی استوارت، شهردار ونکوور، در پیامش سرنگونکردن پرواز ۷۵۲ را «اقدامی تروریستی توسط یک دولت علیه غیرنظامیان بیگناه» خواند و همراه با بازماندگان خواهان اجرای عدالت شد. او افزود که نظرش را دربارهٔ چگونگی استفاده از همهٔ ابزارهایی که باید از سوی دولت کانادا برای دستیابی به عدالت استفاده شود، به اطلاع مقامات منتخب در اتاوا رسانده است.