شاید کمتر کسی باور میکرد که بعد از گذشت دو سال، دنیا نه تنها هنوز کاملاً از شرِ همهگیری کووید خلاص نشده باشد، بلکه هرازچندی شاهد گونهٔ جدیدی از این ویروس باشیم و همچنان محدودیتها و قرنطینهها در رفتوبرگشتی تمامنشدنی انسانها را در سراسر دنیا سرگشته و جانبهلب کند. این روزها شیوع جدیدترین گونهٔ این ویروس بهنام اومیکرون متأسفانه با سرعتی زیاد در حال گسترش است، و با شدت انتقالی بالاتر از گونهٔ دلتا، طبق اخبار و آمار اعلامشده، حتی امکان دارد افرادی که قبلاً این ویروس را گرفتهاند یا افراد واکسینهشده (با دو دوز) را هم درگیر کند، هرچند گفته میشود دوز سوم واکسن مُدرنا تا حدود زیادی آن را مهار و از شدت بیماری و مرگومیر جلوگیری میکند. از چند ماه قبل و پیرو بالارفتن نرخ واکسیناسیون، محدودیتهای وضعشده از طرف دولت کمتر شده بود و امید بازگشت به زندگی عادی در بین مردم قوت یافته بود. اما حالا در آستانهٔ دوسالگی این همهگیری، گونهٔ اومیکرون موجب بازگشت دوبارهٔ محدودیتها شده است، آن هم درست در آغاز تعطیلات آخر سال و زمانی که همه آماده میشوند با مهمانیها و دورهمیها دلی از عزا درآورند.
سهشنبهٔ همین هفته، مقامات بهداشت بریتیش کلبیا اعلام کردند که برای جلوگیری از افزایش تعداد موارد بستریشده در اثر گونهٔ اومیکرون، تمام مهمانیها در فضای بسته، فارغ از تعداد افراد حاضر، لغو میشود. این یعنی مهمانی کریسمس و عروسیای در کار نخواهد بود. دورهمیهای خصوصی در خانهها تا حداکثر ۱۰ نفر مهمان واکسینهشده مجاز است. بارها، کلوپهای شبانه، باشگاههای ورزشی و بدنسازی، و کلاسهای رقص تعطیل خواهند بود. رستورانها و کافیشاپها اما با ظرفیت محدود باز خواهند بود، و مشتریان آنها باید حتماً در صندلیهای خود بنشینند و با مشتریان دیگر میزها اختلاط نکنند. همچنین سینماها، سالنهای نمایش، سالنهای مسابقات ورزشی و سالنهای کنسرت فقط میتوانند با ۵۰٪ ظرفیت خود کار کنند فارغ از اینکه ظرفیت آنها چه اندازه باشد. پیش از این، چنین مقرراتی تنها شامل سالنهایی میشد که ۱۰۰۰ نفر یا بیشتر را میتوانند در خود جای دهند. مسئولان تمام برنامههایی که در سالنهای سربسته برگزار میشوند، موظفاند کارت واکسیناسیون افراد شرکتکننده در برنامهها را بررسی کنند.
این تصمیم بهدلیل افزایش موج بیماری خصوصاً در مناطق بهداشتیِ ساحلی ونکوور (Vancouver Coastal Health) و فرِیزِر (Fraser Health regions) و بین ردهٔ سنی ۱۸ تا ۳۵ سال گرفته شده است. محدودیتهای اعلام شده از پنجشنبهٔ این هفته ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱ تا ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲ برقرار خواهد بود و طبعاً پس از آن تاریخ بسته به وضعیت استان و تعداد مبتلایان و دیگر فاکتورها، مورد بازبینی مسئولان قرار خواهد گرفت.
در کانادا، استان کبک بدترین وضعیت را بهلحاظ مبارزه با گونهٔ اومیکرون دارد و نرخ بستریشدن در بیمارستان بالاست. استان بیسی هماکنون با ۳۵٪ افزایش ظرفیت و ارائهٔ واکسن در داروخانهها و کلینیکهای بهداشتی به دریافت واکسن یادآوری (تقویتکننده) سرعت بخشیده است. تا یکشنبهٔ گذشته، بیش از ۷۲۷٬۰۰۰ نفر واکسن یادآوری دریافت کردهاند که اغلب افراد مسن، کارکنان بهداشت و سلامت، بومیان و افرادی با بیماریهای زمینهای بودهاند. دولت استان از ماه ژانویه به ارائهٔ واکسن یادآوری بر اساس سن ادامه خواهد داد و قرار است کل افراد واجد شرایط تا آخر ماه آوریل، یک ماه زودتر از تاریخ از پیش برنامهریزیشده، واکسینه شوند. دولت استانی همچنین قرار است با افزایش بستههای «تست سریع» در خانههای سالمندان، جوامع بومیان و مناطق دوردست، دانشآموزان و کارکنان مدارس و مؤسسات تحصیلات تکمیلی، هر چه بهتر بتواند کنترل موج افزایندهٔ گونهٔ اومیکرون را در دست بگیرد.
بله، باورش دشوار است که دنیا دو سالِ سخت و پرچالش را پشت سر گذاشته، تا کنون نزدیک به پنج میلیون و چهار صد هزار نفر جان خود را بهدلیل ابتلا به این ویروس منحوس از دست دادهاند و تقریباً کسی نیست که اگر نه از اعضای خانواده و بستگانش، دستِکم دوست و آشنایی دور را نشناسد که قربانی این ویروس شده باشد. در حال حاضر، متأسفانه از دست ما چندان کاری ساخته نیست جز اینکه بهنوبهٔ خود مراقب سلامتی خانواده و نزدیکانمان باشیم، واکسیناسیون و استفاده از ماسک را جدی بگیریم و به مقررات و محدودیتهای صادرشده از طرف دولت احترام بگذاریم. اما آیا هر یک از ما میتواند در جلوگیری از همهگیری دیگری در آینده نقش داشته باشد؟ شاید پاسخِ مثبت به این سؤال، سخت یا حتی غیرممکن بهنظر برسد، اما اگر توجه کنیم که منبع ویروسهایی مانند کووید، سارز و امثال آنها همه بهدلیل خوردنِ حیوانات است، میتوان نتیجه گرفت که اگر در دنیایی ایدهآل همهٔ انسانها پاکگیاهخوار بودند، ما نه تنها همهگیری فلجکنندهای مانند کووید را تجربه نمیکردیم، بلکه فجایع بسیاری مانند بحران تغییرات اقلیمی، اینچنین زمین و زمینیان را در معرض خطر جدی قرار نمیداد… البته این خود مبحثی است که فضایی بیش از این یادداشت کوتاه میطلبد، اما خوشبختانه در یکی از مقالات این شماره که ویژهٔ ویگنیوئری است، به آن پرداخته شده که از شما دعوت میکنم آن را مطالعه نمایید. بیایید نقش خود را در حفاظت از زمین، میراث فرزندانمان، ناچیز نشماریم.