مهرنوش احمدی – ونکوور
در روز یکشنبه یازدهم آوریل بهمناسبت روز بینالمللی آشکارسازی تراجنسی یا ترنس* (International Transgender Day of Visibility) به دعوت شبکهٔ لزبینها و ترنسهای ایرانی (شش رنگ) وبیناری با عنوان «هویت ترنس، روشهای بهبود مشاهدهپذیری افراد ترنس» برگزار شد. نگارنده گردانندگی این برنامه را بهعهده داشت. سه کنشگر ترنس (transgender) آریا یکتا، دکتر میترا شریفی و شایا گلدوست بهترتیب از آلمان، استرالیا و ونکوورِ کانادا از سخنرانان این برنامه بودند. میدا ملک و سپیدار نیز دو هنرمند کوئیر از ونکوور بودند که به هنرنمایی پرداختند.
در ابتدای برنامه، اینجانب به اهمیت شنیدن روایت قشرهای مختلف اجتماعی در جهت ایجاد و حفظ یک جامعهٔ مدنی و عاری از خشونت و تبعیض پرداخته و در ادامه، به اهمیت بالای شنیدن روایات بهخصوص در مورد اقشاری که بهطور تاریخی به حاشیه رانده شدهاند، تحت ستم بودهاند یا هویتشان با تابو گره خورده است، تأکید نمودم.
سخنرانیها با معرفی هر یک از سخنرانان آغاز شد. آریا یکتا، کنشگر حوزهٔ الجیبیتی+، بهواسطهٔ تجربهٔ زیست شخصیاش بهعنوان ترنس غیردوگانه (non-binary transgender) در ایران، با تبعیضهای جنسیتی مختلفی روبهرو بوده است که اکنون از آنها بهعنوان انگیزه و دلیل مطالبهگریاش یاد میکند. او در حال حاضر بهعنوان دستیار تحقیق با «شش رنگ» همکاری میکند.
صحبتهای آریا به اشاره به چند باور نادرست در مورد افراد ترنس اختصاص داشت. از جملهٔ این باورهای غلط این است که افراد ترنس را بیمار میشمارند یا آنها را گناهکار میدانند، یا تصور میکنند که افراد ترنس نمیتوانند خانوادهای برای خود تشکیل دهند. تصور رایج این است که افراد ترنس دگرجنسگرا هستند و تنوع در گرایش در میان آنها وجود ندارد. حتی زمانی ترنسبودن بهعنوان امتحان الهی برای خانوادهٔ فرد تلقی میشده است. تصور رایج دیگر این است که همهٔ افراد ترنس جراحی میکنند. بعضی خانوادهها به غلط فکر میکنند اگر فرزندشان دوست ترنس داشته باشد یا در مورد هویتهای جنسیتی متنوع اطلاعات کسب کند، او نیز ترنس میشود. آریا در مورد هر یک از این باورهای غلط به تفصیل صحبت کرد و توضیح داد.
دکتر میترا شریفی متخصص مهندسی پزشکی از دانشگاه نیو ساوث ولز استرالیا، مدافع حقوق بشر در حوزهٔ الجیبیتی، کودک و پناهندگان است. او در سخنرانی خود به نشانههای تاریخی وجود افراد ترنس اشاره کرد. مواردی از این نشانهها در اشیاء و لوازم آرایشی که همراه با مردگان در قبر گذاشته میشده، در نقده واقع در آذربایجان غربی پیدا شده است. دکتر شریفی همچنین به سیر تحول باورهای جامعهٔ ایرانی در مورد زنان بهطور عام و پریود بهطور خاص پرداخت و نتیجه گرفت که تغییر نگرش در مورد پدیدههایی که غیرِقابلِپذیرش بهنظر میرسند، ممکن است. او رویکردی را که نیاز به واکاوی علمی و بیولوژیک دارد تا بتواند افراد ترنس را بپذیرد و حقوق آنها را به رسمیت بشمارد، نقد کرد و تأکید کرد که به ترنسبودن باید مانند هر ویژگی دیگر انسانی مثل چپدستبودن یا داشتنِ رنگ چشم متفاوت نگاه کرد. دکتر شریفی در پایان توضیح داد که پذیرش افراد ترنس و بهرسمیتشناختن حقوق آنها بهنفع همهٔ افراد جامعه است.
شایا گلدوست، زنی ترنس و کنشگر مسائل مربوط به جنس و جنسیت است. او به تولید محتوا برای رادیو و نشریهٔ الکترونیکیِ «ایران وایر» میپردازد. شایا به اهمیت فرهنگسازی در جامعه و نهادهای مختلف اجتماعی اشاره کرد و به این سؤال پاسخ داد که چه سؤالهایی را نباید از افراد ترنس پرسید.
سپیدار از هنرمندان کوئیر پُرطرفدار است و از زمان مهاجرتش به کانادا چند ترانه تولید کرده است. او در این برنامه به اجرای ترانهای همراه با گیتار پرداخت.
میدا ملک، خواننده، بازیگر و نمایشنامهنویس کوئیر است که گروه Heterochrome را بنیانگذاری کرده است. او نیز با اجرای قطعهای به هنرنمایی پرداخت. از جمله فعالیتهای دیگر میدا تولید برنامههای آنلاین سرگرمی/آموزشی با محوریت الجیبیتی در سازمان تازهتأسیس کوئیرکَده است.
این برنامه با اتمام بخش پرسش و پاسخ و با این قول که در آینده تکرار خواهد شد، پایان پذیرفت.
*روز بینالمللی آشکارسازی تراجنسی یا ترنس (International Transgender Day of Visibility) رویدادی سالانه است که در تاریخ ۳۱ مارس بهمناسبت تجلیل از افراد ترنس و افزایش آگاهی از تبعیض با افراد ترنس در سراسر جهان و همچنین تجلیل از کمکهای آنها به جامعه اختصاص یافته است. این روز توسط یک فعال ترنس آمریکایی بهنام راشل کرندال از میشیگان در سال ۲۰۰۹ و بهعنوان واکنشی به عدم شناخت افراد ترنس از سوی دگرباشان جنسی نامگذاری شد. این روز تنها روز شناخته شدهای است که تراجنسگرامحور میباشد. روز یادآوری ترنس که پیشتر وجود داشت، صرفاً برای سوگواری قتلهای افراد ترنس است، اما اعضای زندهٔ جامعهٔ ترنس را تجلیل و گرامی نمیدارد. نخستین روز بینالمللی آشکارسازی ترنس در تاریخ ۳۱ مارس ۲۰۰۹، برگزار شد. از آن زمان تاکنون این روز توسط سازمان حمایت از جوانان مستقر در ایالات متحده برگزار میشود. (منبع: ویکیپدیا)