سیما غفارزاده – ونکوور
حدود ساعت ۶ عصر پنجشنبه، ۱۴ مارس ۲۰۱۹، درست ساعاتی پس از مراسم جشن نوروز در ساختمان شهرداری شهر ونکوور، برابر است با حدود ساعت ۲ بعد از ظهر جمعه، ۱۵ مارس ۲۰۱۹، در شهر کرایستچرچ، شهری کوچک و آرام در جزیرهٔ جنوبی کشور نیوزیلند. جوانی ۲۸ ساله از کشور استرالیا به نام برنتون هریسون ترنت که علائم نئونازی و نیز چهارده کلمه مرتبط با برترپنداری نژاد سفید بر روی اسلحهها و پستهای آنلاین خود داشته است، تصمیم میگیرد چندین اسلحه را از باروت خشم و نفرتش پر کند و برود بهسوی چند مسجد در شهری به نام کرایستچرچ. او ابتدا به مسجد النور میرود و همزمان که مردم بیگناه را به رگبار گلوله میبندد، عملیاتش را بهطور زنده از فیسبوک پخش میکند. بعد از آن راهی مسجد لینوود میشود و در نهایت بعد از کشتنِ ۴۹ نفر و زخمی کردن دهها نفر دیگر، پیش از رفتن بهسوی مسجد سوم، توسط پلیس دستگیر میشود.
بار دیگر، حادثهای که دنیا را تکان میدهد، حادثهای که در شهری آرام، درست تهِ دنیا اتفاق افتاده است. حادثهای که جاسیندا آردِرن، نخستوزیر نیوزیلند، آن را حملهای تروریستی میخواند، اما سناتوری به نام فرِیزر انینگ در استرالیا، بیشرمانه معتقد است که «دلیل واقعی آن خونریزی، در وهلهٔ اول برنامهٔ مهاجرتیای است که اجازه داده تا مسلمانان متعصب به نیوزیلند مهاجرت کنند». بماند که روز بعد از این اظهارات، در مصاحبهای تلویزیونی، نوجوان ۱۷ سالهای با یک دست فیلم میگرفته و با دستی دیگر تخممرغی بهسمت سر او پرتاب میکند و موجب میشود آقای سناتورِ خشمگین با مشت به جانش بیافتد. و در جایی که حتی پرزیدنت ترامپ – که معتقد است این کشتار وحشتناک به مفهوم افزایش خطر ملیگرایی سفیدپوستان نیست – در توئیت خود کلمهٔ مسجد را میگنجاند و بهنوعی اذعان میدارد چه گروهی از مردم مورد حمله قرار گرفتهاند، رهبر حزب محافظهکار در کانادا، اندرو شییِر، هیچ اشارهای به مسلمان بودن قربانیها و محل وقوع این حملات نمیکند و البته بهدلیل انتقادات شدیدی که از او میشود، بهاجبار تن میدهد به ارسال پیام دومی که حاوی کلمات مسجد و مسلمان باشد. و همهٔ اینها در حالی است که مکسیم برنیه، رهبر حزب تازهتأسیس مردم (People’s Party of Canada)، اصلاً به خود زحمتی برای ارسال هیچ پیامی در این ارتباط نمیدهد.
گذشته از همهٔ آنهایی که بهدلایل روشن، نمیبینند و نمیخواهند که ببینند، حملهٔ تروریستی در نیوزیلند، که اخیراً مقام دومین کشور امن دنیا را از آن خود کرده بود، بیتردید شوکآور بوده و دل بسیاری را به درد آورده است، اما فراموش نکنیم که هر هفته یا هر ماه، همین تعداد انسان ممکن است در سوریه، یمن، عراق، افغانستان و… کشته شوند. بهطور مثال، سال گذشته در یمن، طبق آمار سازمان ملل متحد، حدود ۷٬۰۰۰ نفر کشته شدهاند، یعنی ماهی حدود ۵۸۰ نفر! این رقم در سوریه، به عدد ۲۰٬۰۰۰ میرسد، یعنی حدود ۱٬۶۷۰ نفر در ماه! و این در حالی است که بسیاری معتقدند ارقام واقعی کشتهشدگان میتواند چند برابر ارقام منتشره باشد… صادق باشیم، هر یک از این دهها هزار نفر میتوانست جای یکی از قربانیان مسجد النور باشد، یا جای یکی از من و شما در شلوغی میدان و معبری، یا مرکز خریدی یا حتی ساحل دریا – مگر در سال ۲۰۱۱ قاتل نروژی ۷۷ جوان را در کمپ تابستانی به رگبار نبست؟ – و بدین نحو، این کشتگان دستِکم بهجای احتساب در اعداد و ارقامی تقریبی، جزو سرشماری دقیق کشتگان قرار میگرفتند و یادی از آنان میشد. انسانهایی که در سرزمین خود قربانی قدرتطلبی بنیادگراهای مذهبی هستند، و در سرزمین دیگری، قربانی برترپنداری نژادپرستان و بنیادگراهای مذهبی دیگر… حملهٔ تروریستی در نیوزیلند، جهان را در شوک بزرگی فرو برد، ولی شوک قویتری که گویی انسانها را لمس و بیحس کرده است، آنکه در برخی مناطق دنیا قرار است همیشه تشنج و آشوب باشد و پیوسته هزاران انسان نیز قرار است در این مناطق کشته شوند بیآنکه حتی به شمار آورده شوند.
* * * * *
میدانم یادداشت تلخی است برای آغاز سال، اما چه میشود کرد که از میان تمام خبرها، مهمترینشان تلخترین بود… امید که شما سال را با شیرینی آغاز کرده باشید و تا پایان آن، تندرستی و شادی همراه همیشگیتان باشد برای رسیدن به اهداف و آرزوهای خود در سال ۱۳۹۸. نوروز بر شما مبارک باد!