برگردان اختصاصی برای دارما و مارتیا: نادیا ذابحی – سوئد
در حال حاضر بهنظر میرسد کانادا در برههٔ زمانیای قرار گرفته است که بهدلیل انتخابِ نخستوزیر خوشعکس و خوشبرخوردش، جاستین ترودو، موقتاً مورد تحسین همهٔ آمریکاییها قرار گرفته است. از اکتبر سال گذشته که ترودو به مقام نخستوزیری کانادا منصوب شد، وی بهخاطر حمایتش از حقوق دگرباشان جنسی، مورد توجه رسانهها و کاربران شبکههای اجتماعی قرار گرفته است. این توجه با انتشار عکسهایی از او بهمناسبت روز تیشرت صورتی منتشرشده در مجلهٔ وُگ و دیگر عکسهای او در کنار باراک اوباما، ابراز شد.
آنچه جاستین ترودو در کانادا انجام میدهد، بهنظر آمریکاییهای آزاداندیشی که با ریاستجمهوری ترامپ مخالفاند، مانند رؤیایی است که به تحقق رسیده باشد.
اما فارغ از این هیجانات، ترودو هنوز کارهای بسیاری باید در احقاق حقوق دگرباشان جنسی و جنسیتی انجام دهد.
اگر چه شرایط قانونی و سیاسی جامعهٔ کانادا در رابطه با حقوق دگرباشان جنسی و جنسیتی در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار پیشرفته است و اکثر دگرباشان جنسی آمریکایی بهنوعی به این شرایط غبطه میخورند، هنوز فاصلهٔ قابلتوجهی تا تأمین حقوق اولیهٔ دگرباشان بهخصوص برای تراجنسیهای کانادایی دیده میشود.
بین عناوین خبریای که ترودو در رسانهها بهدست آورده و دستاوردهای او در مقام نخستوزیر کانادا، گسستگی وجود دارد.
چند هفته پیش۲، رسانههایی که اخبار دگرباشان را پوشش میدهند، اعلام کردند که ترودو در حال انتشار بیانیهای برای عذرخواهی و پوزش از زندانیکردن مردی همجنسگراست، مردی که بر طبق قانون لواط کانادا در سال ۱۹۶۷ به حبس دائم محکوم شده و از دنیا رفته بود. ترودو برای این همدردی مورد تشویق و احترام بسیاری قرار گرفت، اما او معضل اصلی را فراموش کرد؛ اینکه قانون لواط کانادا هنوز در کتابها موجود است، با سنی متفاوت برای رضایت در رابطهٔ جنسی و ممنوعیت مطلق رابطهٔ جنسی مقعدی بیش از دو نفر.
و اگر چه دادگاههای پنج استان قانون لواط کانادا را بر خلاف قانون اساسی این کشور اعلام کردهاند، این قانون همچنان برای آزار و اذیت مردان همجنسگرا در سراسر کانادا استفاده میشود. بهعلاوه، قوانین مبهمی در مورد تنفروشی و فاحشهخانهها در کتابهای قانون وجود دارد که برای ترساندن و تعقیب دگرباشان مورد استفاده قرار میگیرد و ترودو هنوز کلمهای در مورد لغو این قوانین قدیمی و خلاف قانون اساسی کانادا نگفته است.
مدت کوتاهی پس از انتشار عذرخواهی ترودو، او مجدداً در عناوین خبری خبرساز شد. اینبار خبر در مورد فرستادن هدیهٔ ولنتاین از طرف ترودو و کابینهاش برای مرد همجنسگرایی بود که در محل کار خود در ادمونتون مورد تحقیر و تبعیض همجنسگراستیزانه قرار گرفته بود.
باید گفت که این موارد خاص بسیار دلگرمکننده است، اما بهنظر میرسد که آنها فرصت را برای صحبت دربارهٔ مشکل اصلی از دست دادند: اگرچه همهٔ مردان و زنان همجنسگرا و دوجنسگرا در کانادا صریحاً طبق قوانین ضد تبعیض و همجنسگراستیز مصوناند، هیچ قانونی برای حمایت از تراجنسیها موجود نیست.
حزب لیبرال ترودو در کمپین انتخاباتیاش وعده داده بود که قوانین صریح حمایتی از تراجنسیها را در قوانین حقوق بشر کانادا و مقررات قوانین جزایی کانادا نهادینه کند، اما تا امروز لیبرالها لایحهای را در این رابطه، معرفی نکردهاند. این در حالی است که پیش از پایانِ کار دولت قبلی، لایحهای توسط مجلس در این رابطه طرح شده بود که پس از طرح موضوع انتخابات، بهفراموشی سپرده شد.
ترودو همچنین میتوانست از موقعیت خود بهعنوان نخستوزیر برای دفاع از مشمولنمودنِ حقوق تراجنسیها در قوانین حقوق بشر سه استان بریتیش کلمبیا، کبک، و نیو برانزویک که همگی توسط دولتهای استانی لیبرال نزدیک به حزب ترودو اداره میشوند و حقوق تراجنسیها هنوز صریحاً مورد حفاظت قرار نگرفته است، استفاده کند. (در کانادا، قانون استانی برای فعالیتهای وسیعتری قاون وضع میکند تا قانون فدرال)
از دیگر معدود قولهایی که لیبرالها به جامعهٔ دگرباشان کانادا داده بودند، برداشتن قانون تبعیضآمیز منع خوندادن مردان همجنسگرا بود. تنها پس از چند هفته بعد از بهدستگرفتن دولت توسط لیبرالها، دولت جدید از تعهد خود عقبنشینی و در عوض پیشنهاد کرد که این قانون با تعویقی یکساله دنبال شود، که در عمل همچنان مردان همجنسگرا را از اهدای خون بازمیدارد.
و اینها همه پیش از ورود به موضوعاتی پیچیدهتر است که دولت موضع ناروشنی در قبالشان دارد، مانند قانون تنفروشی (که توسط دادگاه عالی خلافِ قانون اساسی اعلام شد، اما در دولت قبلی مورد تجدیدنظر قرار گرفت) و نیز جرمانگاری بیماری ایدز.
رسانههای جهان زمانی که ترودو اعلام کرد امسال بهعنوان اولین نخستوزیر کانادا در رژهٔ غرور دگرباشان جنسی در تورنتو شرکت خواهد کرد، باز معطوف به او شد. این اولین بار نبود که ترودو قول داد در رژهٔ غرور دگرباشان جنسی شرکت کند. در سال ۲۰۱۴ حزب لیبرال حتی مسابقهای را در گریندر – نرمافزار دوستیابی دگرباشان – برگزار کرد تا حضور ترودو در جشن غرور دگرباشان را جشن بگیرد. اما نهایتاً ترودو پیش از شروع رژه، محل را ترک کرد. خبرسازشدن و فرار از مسئولیت، استراتژی جدیدی برای ترودو نیست.
بهعنوان یک نخستوزیر، ترودو چهار سال وقت دارد تا برنامهٔ خود را به اجرا دربیاورد. در نتیجه، اجرای کُند برنامهها، لزوماً پایان داستان نیست. اما اگر او واقعاً بخواهد اثرگذار باشد؛ لازم است که سرعت تیم اجراییاش را به اندازهٔ تیم رسانهاش بالا ببرد.
۱) اصل مقالهٔ فوق در آوریل ۲۰۱۶ منتشر شده است.