گفت‌وگو با ایمان صفائیان، مدیر اجرایی «جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم و هنرهای تجسمی زن، زندگی، آزادی»، به‌مناسبت آغاز اولین دورهٔ این جشنواره
مسعود سخایی‌پور، LJI Reporter – ونکوور
باخبر شدیم مراسم افتتاحیهٔ «جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم و هنرهای تجسمی زن، زندگی، آزادی» روز ۳۱ اکتبر به‌صورت مجازی برگزار شده و این جشنواره رسماً آغاز به کار کرده است. با توجه به اینکه مراسم اختتامیهٔ جشنواره قرار است در ونکوور برگزار شود، فرصتی یافتیم تا با ایمان صفائیان، از پایه‌گذاران «جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم و هنرهای تجسمی زن، زندگی، آزادی» و مدیر اجرایی آن گفت‌وگویی داشته باشیم تا برای خوانندگانمان از ایده و نحوهٔ شکل‌گیری این جشنواره و برنامه‌های آن بگویند. توجه شما را به این گفت‌وگو جلب می‌کنیم.
سلام آقای صفائیان عزیز، با سپاس از وقت شما برای این گفت‌وگو، لطفاً دربارهٔ ایدهٔ شکل‌گیری «جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم و هنرهای تجسمی زن، زندگی، آزادی» برایمان بگویید. چه مدت روی آن کار شده تا به ثمر برسد و در چه تاریخی آغاز به کار کرده است؟
با درود و سپاس از شما و زمانی که برای معرفی این جشنواره در مجلهٔ رسانهٔ همیاری در نظر گرفته‌اید. ایدهٔ این جشنواره درست پس از خیزش مردم ایران، پس از درگذشت حزن‌آلود مهسا در تهران به‌وجود آمد.
هنگام صحبت‌هایی که با دوستان هنرمندم در ایران داشتم، لزوم حضور یک جشنواره و سازوکار مشخص برای ثبت و ذخیرهٔ آثار هنری مرتبط با این رویدادها در ذهن ما شکل گرفت. دلیل آن هم نبودن سازوکاری مناسب در ایران برای حمایت از هنرمندان است.
در این ایام، رخدادهای سریع و غیرقابل‌پیش‌بینی به‌شدت ذهن و روح هنرمند را به خود مشغول می‌کند، رویدادهایی گاه به‌شدت حزن‌آور و گاه پرامید و شورانگیز که همه در ذات خیزش مردمی وجود دارد و می‌تواند منبع الهام قوی برای تولید اثر در هنرمند باشد.
شوربختانه نگاه ایدئولوژی‌وار و گزینشی در ایران بر آثار هنرمندان، سبب سانسور و همچنین حذف هنرمند خواهد شد.
این نوع نگاه حذفی در ایران، این تصمیم را در ما به وجود آورد که با تولید بستر مناسب در قالب یک جشنواره بتوانیم علاوه بر گرفتن آثار هنرمندان و حفظ آن در مکانی مناسب و قابل‌دسترس برای عموم، یعنی سایت جشنواره، همچنین با توجه به قابلیت آنلاین‌بودن جشنواره، بتوانیم هنرمندان ایرانی را از شهرهای بزرگ تا روستاهای کشور و نیز هنرمندان ایرانی و غیرایرانیِ خارج از ایران را در قالب آثار پذیرفته‌شده و برتر، به هم‌میهنان و جهانیان معرفی کنیم.
کار بر روی این جشنواره حدوداً از آبان سال ۱۴۰۱ در ایران آغاز شد و از شش ماه پیش زیرساخت‌های اجرایی مقدمه‌چینی و بعد از فرازوفرودهای زیاد، جشنوارهٔ «زن، زندگی، آزادی» در تاریخ ۳۱ اکتبر آغاز به کار کرد.
آیا این جشنواره خودش نهادی غیرانتفاعی است یا نهادی غیرانتفاعی آن را برگزار می‌کند؟
این جشنواره از سوی انجمن فرهنگی و هنری دماوند (Damavand Culture & Art Society) که نهادی غیرانتفاعی است، برگزار می‌شود.
چرا برای افتتاحیهٔ برنامه که گویا به‌صورت آنلاین بوده، اطلاع‌رسانی زیادی نشد؟
یکی از علت‌های مهم در اطلاع‌رسانی دیرهنگام جشنواره، امنیت جانی و روانی عوامل فنی جشنواره بود، مسئله‌ای که در اولویت اصلی دست‌اندرکاران جشنواره بوده است.
لطفاً در صورت امکان افرادی که این جشنواره را پایه‌گذاری کرده‌اند، معرفی کنید. و اینکه این عزیزان ساکن چه کشورهایی‌اند؟ عزیزانی که از داخل ایران همکاری می‌کنند، و گویا اکثریت تیم برگزارکنندهٔ جشنواره را تشکیل می‌دهند، با چه محدودیت‌ها و مشکلاتی مواجه‌اند؟
این جشنواره را انجمن فرهنگی و هنری دماوند در ونکوور کانادا و دبیران جشنواره، که در حال حاضر در خارج از ایران به سر می‌برند، پایه‌گذاری کرده‌اند.
دبیر کل جشنواره، رضا دیدبان، فارغ‌التحصیل رشتهٔ سینما و از استادان باسابقهٔ دانشگاه‌های هنر با سابقهٔ طولانی در تدریس است که مدیریت و اجرای جشنواره‌های گوناگون را در سابقهٔ کاری خود دارند.
دبیر بخش هنرهای تجسمی هم از هنرمندان صاحب‌نام، آقای بهروز بادروج هستند که کارنامهٔ هنری بلند ایشان را می‌توانید در سایت جشنواره مطالعه بفرمایید. ایشان هم در حال حاضر در آلمان زندگی می‌کنند.
جناب آقای حامد سلیمان‌زاده هم که هم‌اکنون در برلین ساکن‌اند، فارغ‌التحصیل دکترای پژوهش هنر و استاد دانشگاه و از دبیران و داوران بین‌المللی در جشنواره‌ها و رویدادهای هنری جهانی‌اند.
دیگر همکاران و عوامل هم تا روز آزادی ایران نامشان محفوظ خواهد ماند و قطعاً تاریخ هنر ایران مدیون محبت و دلیری این مهربانان خواهد بود.
محدودیت و مشکلات همکاران من در جشنواره بیشتر مشکلات اقامتی این دوستان است و این مهاجرت‌های نابهنگام بار روانی و مالی زیادی برایشان داشته است که امیدوارم به‌زودی مرتفع و حل شود.
با توجه به اینکه این جشنواره بین‌المللی است، اعلام وجود آن و فراخوان برای دریافت آثار هنرمندان غیرایرانی چگونه بوده است؟
با توجه به شخصیت‌های هنری دبیران جشنواره و سابقهٔ خوب آن‌ها در رویدادهای جهانی، بخش قابل‌توجهی از اطلاع‌رسانی جهانی جشنواره تاکنون از سوی دبیران جشنواره و از طریق ارتباطات شخصی‌ای که داشته‌اند انجام شده است، اما برنامه‌هایی برای پخش بیشتر اخبار جشنواره داریم که در حال اجراست.
با توجه به عنوان جشنواره، این سؤال مطرح می‌شود که آیا آثار پذیرفته‌شده باید حول مضمون خاصی باشند؟
بله، با توجه به رویدادهای پیاپی در ایران و جنبش اخیر و مطالبات خاصی که در اندیشه‌های مردم ایران به‌وجود آمده، طبیعتاً فضای جشنواره هم به نمایش رویدادها و خواست‌های مردم ایران در مواردی از قبیل تبعیض‌های جنسیتی و نگاه ایدئولوژیک به زنان، مقولهٔ آزادی بیان و خشونت‌های ناشی از سرکوب افکار، و مفاهیم مربوط به انسان و انسانیت اختصاص دارد.
گمان می‌کنم این جشنواره از دو بخش اصلی «فیلم کوتاه» و «هنرهای تجسمی» تشکیل یافته است. لطفاً بفرمایید هر بخش شامل چه آثاری می‌تواند باشد و علاقه‌مندان چگونه می‌توانند آثارشان را به شما ارسال کنند.
بله در دو بخش است؛ یکی بخش هنرهای تجسمی به دبیری بهروز بادروج با گرایش‌های عکاسی، گرافیک، نقاشی و تصویرسازی دیجیتال و هنرهای‌های مفهومی، و دیگری، بخش فیلم کوتاه با دبیری حامد سلیمان‌زاده با گرایش‌های فیلم کوتاه، انیمیشن، مستند، ویدیو آرت و موزیک ویدیو.
همچنین لطفاً بفرمایید موعد ارسال آثار چه تاریخی است.
با توجه به شرایط خاصی که در ارسال آثار وجود دارد، مهلت ارسال آثار متعاقباً اعلام خواهد شد.
لطفاً کمی هم دربارهٔ هیئت داوران این جشنواره در بخش‌های مختلف توضیح دهید.
از افتخارات این جشنواره حضور هنرمندان نامی و متخصص در قالب هیئت داوران است که نشان‌دهندهٔ سطح بالای کیفیت جشنواره است.
در بخش هنرهای تجسمی که سرآمد آن استاد آلفرد یعقوب‌زاده است، که از نامدارترین عکاسان خبری ایران و جهان‌اند، و همچنین علی باقری، اشا صدر و رامین اعتمادی حضور دارند.
در بخش فیلم کوتاه هم سه داور بین‌المللی با سابقهٔ درخشانِ حضور در جشنواره‌های جهانی حضور دارند، یعنی لیندا اُلت (Linda olete) از لیتوانی، لینا روباشِوسکا (lena Rubashevska) از کشور اوکراین و همچنین توا الفوال (Tua El-Fawwal) از کشور مصر حضور دارند.
سابقهٔ کاری و هنری داوران در سایت جشنواره موجود است که علاقه‌مندان می‌توانند برای اطلاعات بیشتر از آن دیدن کنند و در قسمت Jury اطلاعات بیشتر را در مورد داوران و همچنین دبیران جشنواره به دست آورند.
آدرس وب‌سایت جشنواره برای مراجعهٔ علاقه‌مندان این است: www.wlffestival.art
آیا در آینده برنامه‌ای دارید که از هنرمندان دیگر رشته‌های هنری هم برای شرکت در این جشنواره دعوت کنید؟
بله، مسلماً از روز اول تفکر بر گرایش‌های هنریِ بیشتری بود که به‌علت مشکلات معمول در سال اول جشنواره‌ها، ما از بین رشته‌های هفت هنر یعنی ادبیات، نقاشی، موسیقی، پیکرتراشی، سینما، معماری، نمایش و رقص، سال اول را در اندازهٔ کوچک‌تری برنامه‌ریزی کردیم. در روند کلی این رخداد فرهنگی برای سال‌های آینده، رشته‌های ادبیات و همچنین موسیقی و تئاتر نمایشی و رقص به بخش‌های موجود جشنواره افزوده خواهند شد.
لطفاً دربارهٔ اختتامیهٔ جشنواره که برخلاف افتتاحیهٔ آن قرار است حضوری و در ونکوور برگزار شود، بگویید.
اختتامیهٔ جشنواره قرار است در ونکوور برگزار شود و هدف اصلی آن مرور آثار راه‌یافته و تقدیر از اثرهای پذیرفته‌شده، معرفی بیشتر جشنواره و دبیران و داوران جشنواره است.
چرا ونکوور؟ این برنامه در چه تاریخ و مکانی برگزار خواهد شد؟
به‌علت حضور انجمن دماوند حامی و برگزارکنندهٔ این جشنواره در شهر ونکوور، این مراسم در این شهر برگزار خواهد شد. به‌دلیل جشن‌های مربوط به سال نو میلادی، این مراسم در اوایل سال ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد.
هزینه‌های برگزاری این جشنواره از کجا تأمین شده است؟ آیا توانسته‌اید از کمک‌های مالی دولتی نیز استفاده کنید؟
هزینه‌های جشنواره تاکنون از کمک‌های شخصی دوستداران فرهنگ و هنر ایران تأمین شده و ما به‌منظور حفظ استقلال روح جشنواره، از هیچ گروه یا سازمان دولتی و سیاسی‌ای کمک نگرفته‌ایم.
مردم چطور می‌توانند از این جشنواره حمایت کنند؟
قطعاً حمایت‌های مردمی می‌تواند در مانایی و کیفیت جشنواره تأثیر مستقیمی داشته باشد. خصوصاً مردم با کمک‌های مالی خود به جشنواره می‌توانند از جشنواره حمایت کنند.
اگر صحبت دیگری دربارهٔ این جشنواره دارید، لطفاً بفرمایید.
تعدادی زیادی از علاقه‌مندان در داخل و خارج از ایران دوستدار شرکت در این جشنواره‌اند. برخی از دوستان ممکن است نگران شرکت در جشنواره به‌سبب پیامدها و گرفتاری‌های احتمالی آن باشند. به این دسته از دوستان پیشنهاد می‌کنم با نام هنری خود و ایمیلی جدید و ناآشنا در جشنواره شرکت کنند. دبیران جشنواره با درک مشکلات موجود، هیچ فیلتر و تأکیدی بر نام و هویت واقعی صاحب اثر ندارند و شرکت‌کنندگان می‌توانند با نام مستعار در جشنواره شرکت کنند و در صورت قبولی اثر، لوح تقدیر و جایزه به آن نامی که در جشنواره اعلام شده است، اهدا خواهد شد.
در انتهای صحبت‌هایم اضافه کنم که تفکر برپایی جشنوارهٔ «زن، زندگی، آزادی» ریشه در اندیشهٔ پاکِ هنرمندانی دارد که دل در گروی وطن دارند و در این راه مال و جان خویش را فدا کرده‌اند.
هنر همواره در تاریخ رخدادهای اجتماعی بشر از جایگاهی پیشرو و مؤثر برخوردار بوده است. دست‌اندرکاران جشنوارهٔ «زن، زندگی، آزادی» و شرکت‌کنندگان و همهٔ کسانی که در برپایی جشنواره کمک می‌کنند، در این راه با ما همراه خواهند بود و اثری که از جشنواره باقی می‌ماند در تاریخ هنر ایران ثبت خواهد شد.
با سپاس دوباره از وقتی که به ما دادید، برای شما و دیگر دست‌اندکاران این جشنواره آرزوی موفقیت داریم.