دکتر امیرحسین توفیق – ونکوور
روزی که در دادگاه قاضی قبولی رضا را بابت پناهنده‌شدن در کانادا اعلام کرد، او در پوست خود نمی‌گنجید و شادی‌اش بی‌حد و اندازه بود. سه روز پس از مراسم دادگاه به هیچ‌چیزی غیر از لذت بردن از روزها و شب‌هایش فکر نمی‌کرد و هر زمان به فشار و استرس‌هایی که در طول این مدت و قبل از روز دادگاه داشت، فکر می‌کرد، لبخند بود که بر گوشهٔ لبانش می‌نشست.
چهار روز پس از قبولی در دادگاه، به فکرش رسید که الان زمان اقدام برای مدرک سفر (Travel Document) است تا بتواند با سفر به خارج از کانادا پس از چندین سال با خانواده‌اش ملاقاتی داشته باشد. کمی در اینترنت جستجو کرد و با چند تن از دوستانی که در طول این مدت در کانادا پیدا کرده بود، صحبت کرد تا بداند چه کاری برای گرفتن این مدرک باید انجام بدهد.
پاسخ‌هایی که گرفت، اغلب متفاوت بودند و در نهایت یکی از دوستانش به او پیشنهاد داد که با وکیلش مشورت کند تا پاسخ تمام پرسش‌هایش را بگیرد.
وکیلش پس از تبریک مجدد بابت موفقیتش در روز دادگاه، از رضا دعوت کرد که در دفترش حاضر شود تا به همهٔ پرسش‌های او پاسخ دهد:
«در کانادا دو نوع مدرک سفر وجود دارد: نوع اول مختص افرادی است که دارای اقامت دائم کانادا هستند و بنا به دلایلی در زمانی که خارج از کانادا بوده‌اند، اعتبار کارت اقامت دائمشان خاتمه یافته است و امکان بازگشت با کارت اقامت دائم غیرمعتبر را ندارند. این افراد باید پرونده‌شان را به نزدیک‌ترین سفارتخانهٔ کانادا به محل سکونتشان ارسال کنند. افسر پروندهٔ متقاضی بر اساس بند ۲۸ قانون مهاجرت کانادا در صورتی که اثبات شود متقاضی، در طول زمان پنج سال پیش از تاریخ تنظیم فرم درخواست مدرک سفر، ۷۳۰ روز به‌‌طور فیزیکی در کانادا اقامت داشته و واجد شرایط است، مدرک سفر برای متقاضی صادر می‌کند که مشابه ویزاست و به‌صورت برچسب به یکی از صفحات گذرنامهٔ متقاضی الصاق می‌شود و پس از ورود به کانادا و در مرز ورودی توسط مأمور مرزبانی کانادا با خط کشیدن بر روی آن، باطل می‌شود. یعنی این نوع مدرک سفر، یک‌بارمصرف است و متقاضی پس از ورود به کانادا موظف است نسبت به تمدید کارت اقامت خود اقدام کند.
نوع دوم، مختص افرادی است که در کانادا به‌عنوان پناهنده شناخته شده‌اند و در داخل خاک کانادا صادر می‌شود. این مدرک کاملاً شبیه گذرنامهٔ کانادایی است اما با تفاوت‌هایی:
۱- رنگ جلد آن آبی روشن است، در حالی‌که گذرنامهٔ کانادایی سرمه‌ای است.
۲- در صفحات داخلی مدرک سفر قید شده که متقاضی اجازهٔ سفر به کشوری را که از آن به کانادا پناه برده است، ندارد.
۳- امکان سفر به مابقی کشورها را دارد، اما حتماً باید از کشور مربوطه درخواست ویزا کند.
کشورها به دارندگان مدرک سفر کانادایی بدون هیچ اشکالی ویزا می‌دهند و گرفتن ویزا سخت نیست و بیشترِ ایرانی‌ها اولین ویزایی که درخواست می‌دهند، ویزای ترکیه است برای ملاقات با خانواده‌شان که اغلب سال‌هاست آن‌ها را ندیده‌اند.
شما باید درخواست نوع دوم را بدهید. هزینهٔ دولتی نوع اول ۵۰ دلار است، ولی شما باید برای گرفتن مدرک سفر نوع دوم، مبلغ ۱۲۰ دلار پرداخت کنید. دو نکتهٔ بسیار مهم را باید مدنظر داشته باشید. اول اینکه متقاضی حتماً نیاز به یک ضامن دارد که علاوه بر تکمیل و امضای بخش مربوطه، باید پشت یکی از عکس‌های متقاضی را هم امضا کند. ضامن می‌تواند از اعضای خانوادهٔ شما یا از دوستان نزدیک شما باشد، اما باید بالای ۱۸ سال سن داشته باشد، حداقل دو سال با شما آشنایی داشته باشد و حتماً شهروند کانادا باشد و گذرنامه معتبر نیز داشته باشد. دوم اینکه متقاضی حتماً نیاز به دو معرف دارد و معرف‌ها می‌توانند شهروند یا مقیم دائم کانادا باشند و مشخصات کامل آن‌ها باید در فرم درخواست مدرک سفر قید شود.
مشکلی که اغلب پیش می‌آید و بنده اکیداً توصیه می‌کنم مدنظر داشته باشید، این است که سازمان دریافت‌کنندهٔ درخواست مدرک سفر شما، «حتماً» با معرف‌ها تماس تلفنی می‌گیرد و اگر بنا به‌هر دلیلی پاسخ تلفن داده نشود، بدون آنکه شما در جریان قرار بگیرید، پروسهٔ درخواست شما متوقف می‌شود و پروسه‌ای که می‌تواند ظرف سی روز انجام شود، ممکن است ماه‌ها به‌طول انجامد. این نکته بسیار مهم است و شما باید کسانی را معرفی کنید که اطمینان داشته باشید تماس‌های دریافتی‌‌شان را پاسخ می‌دهند و جزو افرادی نیستند که اگر شمارهٔ تماس ناآشنا ببینند، پاسخ نمی‌دهند.»
رضا پس از صحبت با وکیلش و تشکر، دفتر ایشان را ترک کرد تا فرم درخواست مدرک سفر را به همراه دیگر مدارک مورد نیاز آماده و ارسال کند و در طول مسیر هم دوستان و آشنایان خود را مرور می‌کرد تا بتواند اشخاصی را که مشخصات اعلام‌شده توسط وکیلش را داشته باشند، پیدا کند.
وقتی به یاد آورد که ظرف چند ماه آینده می‌تواند مادرش را پس از سال‌ها دوری ببیند، خوشحالی‌اش زاید‌الوصف بود و رفت که با دوستانش به عنوان ضامن و معرف هماهنگ کند و لیستی نیز برای خرید سوغات آماده نماید.
پایان