شهریار سپهریان مقدم – ونکوور
چندی پیش که سوفیای ربات با دریافت شهروندی عربستان سعودی خبرساز شد، توجه بسیاری در میان عامه به هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) معطوف شد و سؤالاتی از قبیل اینکه آیا ربات‌های هوشمند در آینده‌ای نه چندان دور بیشتر کارها را به‌عهده خواهند گرفت، نقل مجالس شد.
واقعیت امر این است که دامنهٔ هوش مصنوعی (AI) بسیار فراتر از نمایش سوفیا در عربستان و انعکاس آن در اینترنت است.
هوش مصنوعی به‌معنای امروزی‌اش که مبنای آن بر یادگیری ماشین از خود (Deep Learning) قرار گرفته، بسیار متفاوت از مفهوم آکادمیک سنتی آن است که بر پایهٔ محاسبات بسیار پیچیده و متکی بر قدرت محاسباتی قوی ماشین‌ها (BruteForceCalculation) قرار داشت.
این مفهوم جدید که ماشین خود قادر به تصحیح اشتباهات خود شود و الگوریتم خود را به‌صورت پویا تغییر دهد، توسط کمپانی ذهن عمیق (DeepMind) به‌صورت جدی دنبال شد و دیری نپایید که گوگل این کمپانی را خرید و ضمیمهٔ شرکت غول‌آسای خود نمود. نمایش خیره‌کنندهٔ شکست قوی‌ترین برنامه‌های کامپیوتری شطرنج، مانند StockFish در برابر برنامهٔ هوش مصنوعی AlphaZero به‌منزلهٔ زنگ پایان روش‌های سنتی محاسبه و پایان سلطه‌طلبی بشر در نقشه‌کشی استراتژیک محسوب شد.
هر چند که مانند هر تکنولوژی دیگر، استفادهٔ انحصاری در ابتدا برای مقاصد نظامی است، ولی حتی قبل از اینکه از سوفیای عزیز در عربستان رونمایی صورت گیرد، بسیاری از تجارت‌ها استفاده از هوش مصنوعی را به شیوه‌های بازاریابی خود اضافه کرده بودند. نمونه‌هایی از آن ماشین‌های پاسخگو و مکالمه‌گر هوشمند در اینترنت (ChatBot)، تبلیغات هدفمند تنظیم‌شده بر اساس سلایق و جستجوهای کاربر یا نرم‌افزارهای هوشمند مبادلات سهام است.
سؤالی که در اینجا برای بسیاری مطرح است، از جمله برای نگارنده که خود پیشینهٔ طراحی نرم‌افزارهای هوشمند و پرداختن به شطرنج حرفه‌ای را در کارنامه دارد و همچنین سال‌ها تجربهٔ تعاملات ملکی را داشته، این است که آیا این روند جایگزین مشاوران املاک نیز می‌شود یا خیر.
شاید پاسخ کوتاه این باشد که، نه به این زودی. ولی همین امروزه هم نرم‌افزارهای خرید و فروش ملکی که بر مبنای هوش مصنوعی طراحی شده‌اند، به‌سرعت فراگیر گشته‌اند، و نمونهٔ بسیار موفق آن زیلو (Zillow) در ایالات متحدهٔ آمریکا یا همتای کانادایی آن زولو (Zolo) است، تقریباً جایگزین نرم‌افزارهای کاربردی (Apps) مانند Realtor.ca و یا Realtor.Com شده‌اند، به‌عنوان نمونه Zolo از سیاق جستجوی کاربر در می‌یابد که چه انتخاب‌هایی ممکن است برای او بهتر باشد و مثلاً اگر دریابد شما دنبال دوخوابهٔ زیر ۱۰ سال در پورت کوکئیتلام می‌گردید که نزدیک مدرسهٔ خاصی باشد، ممکن است دوخوابهٔ مشابهی را نیز در پیت میدوز به شما پیشنهاد کند که شما به آن حتی فکر نکرده باشید. سهولت کار با این وب‌سایت‌ها نیز با تجربهٔ کاربر محک زده و بهینه می‌شود.
هر چند، هنوز بسیاری بر این باورند که به‌واسطهٔ طبیعت خاص معاملات کلان که شامل معاملات ملکی نیز می‌شود، انسان‌ها همواره احساس راحتی بیشتری خواهند داشت که از طریق ارتباط با عوامل انسانی به این معاملات دست بزنند، ولی در اینکه نهایتاً فاصلهٔ کارایی و کم‌خطایی ماشین‌های هوشمند به‌حدی با انسان‌ها زیاد می‌شود که چاره‌ای جز استفاده از این تکنولوژی باقی نمی‌ماند، بحثی نیست.
شاید همین الان نیز تنها مرز باقی‌مانده، احساس غریب بودن ما نسبت به ماشین‌ها باشد که آن نیز با هر چه بیشتر شدنِ شباهت ظاهری آن‌ها به ما، هر روز کم رنگ‌تر می‌شود.
نگارنده از کلیهٔ پیشنهادات و انتقادات استقبال می‌کند. مجموعهٔ مقالات ما از طریق فیس‌بوک و صفحهٔ رسمی ما در دسترس است.