علیرضا فدایی – ونکوور
عکس‌ها از Rob Sturgess
شنبه، ۳۱ مهٔ ۲۰۲۵، روزی تاریخی در ورزش‌های رزمی استان بریتیش کلمبیا بود. ووشوی بریتیش کلمبیا میزبان همایشی آموزشی از سوی رئیس سازمان در کانادا، آقای آلان تانگ (Alan Tang)، بود که به‌همت استاد مصطفی ثابتی، مسئول سازمان در بریتیش کلمبیا، دعوت شده بود.
فدراسیون بین‌المللی ووشو بیش از ۳۰ سال است که بانی گسترش هنرهای رزمی چینی در سراسر دنیاست. مسابقات بین‌المللی این رشته هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود و همچنین ووشو جزو رشته‌های ورزشی در مسابقات مختلف ازجمله World Games و مسابقات جهانی ورزش‌های رزمی نیز است. حالا برای اولین‌بار این رشته به‌طور رسمی وارد المپیک نوجوانان شده است. با وجود حضور ووشو به‌صورت رشتهٔ نمایشی در دوره‌های قبلی المپیک تابستانی، این اولین‌بار است که در یک ردهٔ المپیک حضور رسمی دارد.
مسابقات این رشته شامل دو بخش فرم و حرکات نمایشی (تالو) و مبارزه یا ساندا است. از همان اوایل دههٔ نود میلادی و تأسیس فدراسیون بین‌المللی این رشته، بخش مبارزه در ایران با استقبال بسیار مواجه شد. ورود مبارزان از رشته‌های مختلف آزاد بود و برای همین از رشته‌های رزمی مثل کیک‌بوکسینگ و کاراته تا کشتی در این مسابقات شرکت می‌کردند.
دلیل دیگر حمایت از این رشته مدال‌آوری آن در بازی‌های آسیایی و درخشش مبارزان ایرانی در مسابقات آسیایی و جهانی بود.
حالا پس از سال‌ها تلاش و رایزنی، این رشته به‌صورت رسمی کار خود را در استان بریتیش کلمبیا آغاز کرده است.
در اولین رویداد، در روز ۳۱ مه تعداد بسیاری از مبارزان از رده‌های سنی مختلف و همچنین داوران و قاضیان این رشته، یک دورهٔ کامل مدیریت مسابقات، نحوهٔ داوری و قضاوت و همچنین آموزش چگونگی امتیازگیری در مسابقات را گذراندند.
فدراسیون ووشوی کانادا و هیئت ووشوی بریتیش کلمبیا با وسواس خاصی در پی برگزاری مبارزاتی در فضای امن‌اند.
مبارزان این رشته که در سطح آماتور مسابقه می‌دهند و بسیاری از آن‌ها کودک یا نوجوان‌اند، باید بتوانند در محیط و با قوانینی مسابقه بدهند که تمرکز اول بر روی اجرای صحیح فنون باشد تا قدرت ضربات.
در ساندا بر اساس سن و مهارت، طبقه‌بندی برای تکنیک‌های مجاز و شدت ضربات وجود دارد. به‌عنوان مثال در کلاس E هیچ‌گونه ضربه به سر مجاز نیست و در کلاس D لگد به سر ممنوع و یک ضربهٔ دست ملایم به سر مجاز است.
ساندا پذیرای مبارزان از رشته‌های مختلف است که بتوانند با یک سری قوانین خاص مسابقه بدهند. در مبارزات فول کنتاکت، همیشه این نگرانی هست که رویاروکردن حریفان با توجه به سوابق یکسان رزمی کار ساده‌ای نیست. به‌عنوان مثال فردی ممکن است در این رشته تازه‌کار باشد، ولی در رشته‌های دیگر رزمی یا حتی کُشتی سوابق طولانی داشته باشد. وقتی شدت ضربات کنترل می‌شود، تمرکز روی امتیازگیری خواهد بود و نه ناک‌اوت‌کردنِ حریف.
ساندا دارای قوانین منحصربه‌فردی است. شاید بتوان آن را ترکیبی از کیک‌بوکسینگ و کشتی معرفی کرد. اگر حریفتان را در حالی که ایستاده‌اید زمین بزنید، ۲ امتیاز می‌گیرید و اگر حریف را از محوطهٔ مسابقه به بیرون پرت کنید هم، ۲ امتیاز می‌گیرید. اما اگر در هنگام لگدزدن زمین بخورید یا در زمان زیرگیری اول دست یا زانوی شما به زمین بخورد، ۲ امتیاز از دست می‌دهید.
حتی در رده‌های مبارزاتی پیشرفته‌تر، قوانین خاص امتیازدهی ساندا به‌زمین‌زدن و هل‌دادن حریف به بیرون، ریسک ناک‌اوت‌شدن را کم می‌کند.
در ردهٔ D و E با اینکه ضربه به سر ممنوع یا بسیار کنترل‌شده است، اما هنوز مبارزان از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند که در مقابل حوادث در امان باشند. همچنین از محافظ بدن و ساق‌بند هم استفاده می‌شود. برای اینکه هماهنگی در بین شرکت‌کنندگان وجود داشته باشد، لوازم ایمنی از سوی برگزارکنندهٔ مسابقات تهیه می‌شود. این کار باعث می‌شود سایز مناسب دستکش بوکس برای همه با توجه به ردهٔ سنی و همچنین ساق‌بند و کلاه، برای همهٔ شرکت‌کنندگان یکسان استفاده شود.
ساندا در قوانین داوری و قضاوت هم متفاوت با سایر رشته‌هاست. مسابقات آن نه در رینگ یا قفس، بلکه بر روی سکو یا تشک انجام می‌شود. برخلاف رشته‌های کیک‌بوکسینگ و موی تای یا هنرهای رزمی ترکیبی، تعداد قاضی‌هایی که در اطراف صحنهٔ مبارزه‌اند، به‌جای ۳ نفر، ۵ نفر است. قاضی‌ها با استفاده از شمارنده به فنون مبارزان امتیاز می‌دهند. تعداد بیشتر قاضی خطا را کمتر می‌کند. در کنار داور وسط یک سرداور هم پشت میز نظاره‌گر اوضاع است و در شرایط خاصی می‌تواند رأی داور وسط را تغییر دهد. پس از هر راند برنده یا بازندهٔ راند بلافاصله اعلام می‌شود و در صورت دو باخت متوالی در دو راند، بازی به راند سوم نخواهد کشید.
ازجمله مسائل منحصربه‌فرد امتیازدهی ساندا استفاده از پلاک‌های آبی، زرد و قرمز برای ثبت خطا یا اخطار به مبارزان است که به‌صورت نمایان سر میز سرداور در معرض دید شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد. همهٔ این عوامل باعث می‌شود در آخر مسابقه سورپریزی برای مبارزان در مورد نتیجه پیش نیاید.
در این روز برای کودکان و نوجوانان مسابقات لگد پرشی و شکستن اجسام هم برگزار شد.
در طول سال‌های فعالیت و شرکت در مسابقات رزمی مختلف که برخی بیش از ۳۰ سال سابقه داشته‌اند، از دیدن برخی سوءمدیریت‌ها و کم‌توجهی‌ها به مسائل ایمنی تعجب می‌کردم. بسیار خوشحالم که همهٔ اصول ساختاری از عضویت ورزشکاران تا بیمهٔ ایمنی و حوادث ایشان در فدراسیون ووشوی کانادا لحاظ شده است و هیئت استان بریتیش کلمبیا هم آن‌ها را موبه‌مو اجرا می‌کند.
استاد مصطفی ثابتی که سابقه‌ای طولانی در ورزش رزمی در ایران و کانادا دارند، سابقهٔ مربیگری تیم ملی کانادا در ساندا را هم دارند و در دورهٔ قبلی مسابقات جهانی یکی از شاگردان ایشان به مقام نایب‌قهرمانی رسید.
امیدواریم با صبر و مدیریت ایشان و سایر اعضای هیئت‌مدیره و حمایت مربیان و باشگاه‌داران استان، این رشته از همین ابتدای کار قدم‌های درست و اصولی را ادامه دهد و شاهد محیطی امن و دوستانه در مسابقات باشیم.
علاقه‌مندان به این رشته می‌توانند برای اطلاعات بیشتر از وب‌سایت هیئت ووشوی بریتیش کلمبیا در آدرس canadawestwushu.ca دیدن کنند.