علیرضا فدایی – ونکوور
با سلام و سپاس از وقتی که برای این گفت‌وگو گذاشتید، لطفاً خودتان را معرفی کنید و از سوابق ورزشی و تحصیلی خود بگویید.
من مسعود کیهانفر متولد ۱۳۵۹ هستم. فوق‌لیسانس مهندسی صنایع دارم و تخصص من تضمین کیفیت محصولات صنعتی است. در سال ۲۰۲۳ و بعد از حدود یک دهه زندگی در دانمارک به کانادا آمدم. هنرهای رزمی را از نوجوانی شروع کردم و حدود سی سال تجربهٔ تمرین و آموزش کونگفو توآ دارم، ازجمله:
- شالبند سبز قدیم کونگفو توآ، ۱۳۸۲ (معادل دان ۵ فعلی فدراسیون کونگفو)
- مربی رسمی هنرهای رزمی ایران و دانمارک
- کسب چندین مقام قهرمانی استانی و کشوری
- آموزش کونگفو در ایران (تا ۱۳۹۳) و دانمارک (۲۰۱۵-۲۰۲۳)
چطور از بین سبک‌های مختلف رزمی کونگفو توآ را انتخاب کردید؟
کونگفو توآ در دههٔ ۷۰ شمسی در ایران بسیار محبوب بود، ممنوعیت آن پس از سال‌ها لغو شده بود و خیلی از جوانان به این سبک می‌پیوستند. من چند سبک دیگر را تمرین کرده بودم ولی هیچ‌کدام برای من جذاب نبودند. وقتی اولین‌بار وارد باشگاه کونگفو شدم تحت‌تأثیر انضباط و جدیت کلاس و استاد، دشواری تمرینات و آمادگی جسمانی هنرجویان قرار گرفتم.
کونگفو توآ یک هنر رزمی اصیل شرقی با ویژگی‌های بارز آن‌ها یعنی تقویت جنبه‌های روحی و اخلاقی هنرجویان، آموزش سخت و طولانی، احترام به استاد و پیش‌کسوت، تقویت اراده و روحیهٔ سلحشوری توأم با خودداری از خشونت است. سبک غنی و نیرومندی است که امتحان خودش را با موفقیت پس داده و قهرمانان زیادی را به ورزش ایران معرفی کرده است. فرم‌های زیبا، مبارزات کاربردی، دفاع شخصی و تمرینات منظم بدن‌سازی و انعطافی، اساس این سبک را تشکیل می‌دهد. بخش زیادی از موفقیت‌های شخصی و حرفه‌ای من مرهون کونگفو است. البته من به تمرین و مطالعهٔ سایر سبک‌ها هم پرداختم و سعی کردم تا حد امکان از آن‌ها هم یاد بگیرم.
مراحل ارتقاء درجه در کونگفو توآ به چه شکل است؟
این سبک هفت مرحلهٔ آموزشی دارد، هر یک از این مراحل دارای یک فرم است که طی آن هنرجو با ضربات، تکنیک‌های دفاع و حمله، جابه‌جایی و زوایای حرکتی آشنا می‌شود. هم‌زمان مهارت مبارزهٔ مرتبط نیز به‌شکل نیمه‌آزاد یا آزاد آموزش داده می‌شود. با اتمام هر مرحله هنرجو با تأیید استاد به مرحلهٔ بعدی ارتقا می‌یابد. در کونگفو توآ از شالبند برای نشان‌دادن درجهٔ فنی استفاده می‌شود. رنگ این شالبندها عبارت است از سفید، سبز، قهوه‌ای، مشکی و در نهایت سرخ که در صورت موفقیت در آزمون فنی، طی مراسمی هنرجو شالبند جدید را به کمر می‌بندد.
با توجه به تدریس این رشته در خارج از کشور، دید افراد غیرایرانی خصوصاً رزمی‌کاران دیگر به این رشته چه بوده است؟
در دههٔ ۸۰ میلادی تعداد زیادی از کونگفو توآکاران به اروپا و آمریکا مهاجرت و شروع به آموزش این رشته کردند. صرف‌نظر از میزان موفقیت آن‌ها، این امر به شناخته‌شدن این رشته در جهان کمک کرد. کونگفو توآ در اروپا، آمریکا و کانادا چهار دهه سابقه دارد، حتی در بعضی از کشورها مربیان بومی در حال آموزش آن‌اند. با این‌حال به‌دلیل سازماندهی و پشتیبانی فنی و تبلیغاتی ناکافی کونگفو توآ در ایران، بار اصلی معرفی آن در خارج از کشور بر عهدهٔ مربیان است. دیدگاه افراد غیرایرانی هم وابسته به سطح مهارت و نحوهٔ آموزش مربی ایرانی است. خوشبختانه من تجربهٔ امیدوارکننده‌ای از حدود ده سال آموزش این سبک در اروپا به‌دست آوردم. در دانمارک سبک‌ها بر اساس مبدأ جغرافیایی آن‌ها ارزیابی نمی‌شوند، بلکه مهارت فنی و توانایی مربی برای آموزش منسجم و انتقال صحیح به هنرجو، ملاک ارزیابی است. اساتید سایر سبک‌ها همیشه با احترام و تحسین با من رفتار می‌کردند و فرصت‌های زیادی را در اختیار من قرار دادند ازجمله: دعوت مکرر برای برگزاری استاژهای فنی، معرفی و نمایش کونگفو توآ به‌عنوان مهمان ویژهٔ مسابقات قهرمانی کاراتهٔ نوجوانان-جوانان دانمارک، برگزاری چندین دوره استاژ فنی از طرف سازمان تربیت‌بدنی دانمارک برای هنرجویان سایر سبک‌ها و در مدیریت دپارتمان کونگفو/ساندا مرکز OSCR. بنابراین کونگفو توآ استعداد کافی برای توسعهٔ جهانی دارد، به‌شرطی که با دانش روز و متناسب با فرهنگ جامعهٔ میزبان معرفی شود.
ریشهٔ فرم‌ها و نام‌های فنون این رشته از کجاست؟ آیا این سبک ترکیبی از کاراته، تکواندو و کونگفو چینی یا تایوانی است؟
این رشته را بیش از پنجاه سال پیش استاد گران‌قدر ابراهیم میرزایی، در نیروهای ویژهٔ هوابرد ارتش ایران بنیان‌گذاری کرد. ایشان تجربهٔ زیاد و درجهٔ بالایی در هنرهای رزمی شرقی داشتند و دوره‌های متعددی را از طرف ارتش در خاور دور گذرانده بودند.
این‌طور نبوده که استاد میرزایی از ادغام یا ترکیب سبک‌های مختلف، تکنیک‌ها و فرم‌های این سبک را ایجاد کنند، بلکه ایشان به‌لحاظ دانش فنی، توان فیزیکی و قابلیت روحی به کیفیتی رسیده بودند که توانستند این فرم‌ها و تکنیک‌ها را ابداع و خلق کنند. این هم امری ناگهانی و خلق‌الساعه نبوده بلکه هم به‌تدریج آموزش داده شد و هم تا زمان حضور استاد در ایران، تکنیک‌ها بارها بازنگری و اصلاح شد. این مسیری است که سایر بنیان‌گذاران هنرهای رزمی اصیل هم طی کرده‌اند و امر ناشناخته‌ای نیست. نحوهٔ اجرای تکنیک‌ها و ضربات در این سبک منحصربه‌فرد است همان‌طور که استایل یک کاراته‌کا یا یک هنرجوی وینگ‌چون خاص و تمایز است.
نشان‌ها، عناوین و لباس کونگفو توآ ریشهٔ ایرانی دارد مثل استفاده از نشان سیمرغ و شاهین بر روی لباس یا نحوهٔ بستن شالبند. بعضی از اسامی کاملاً به‌زبان فارسی است: به هنرجو «همراه» گفته می‌شود یا به استاد «راه‌دان» یا «راهبان» اطلاق می‌شود. بعضی از اسامی هم مخفف دو کلمهٔ فارسی‌اند. به‌عنوان مثال نحوهٔ استقرار «راتو» نام دارد که مخفف «راهِ تو» است. در موارد معدودی اسامی چینی یا ژاپنی استفاده شده، مثلاً نام فرم دوم «آتادو» است که می‌تواند ادای احترامی باشد نسبت به استاد «لئونگ فو» که استاد میرزایی مدتی نزد ایشان «کونگفو کاراتو» تمرین می‌کردند و آتادو نام یکی از سیستم‌های تمرینی وی بوده است.
آیا یک سبک از کونگفو می‌تواند ایرانی باشد؟
بله، بسیاری از فرض‌های قدیمی دربارهٔ سبک‌های رزمی اشتباه است که خوشبختانه به‌تدریج اصلاح شده است؛ همان‌طور که برزیل جوجیتسوی خود را دارد یا «کوان کی دو» که کونگفو ویتنامی است. لذا اینکه ایران هم کونگ‌فوی خود را داشته باشد عجیب نیست. مهم این است که براساس ویژگی‌های فنیِ این سبک، می‌توان آن را در خانوادهٔ کونگفو طبقه‌بندی کرد.
تفاوت تمرین و تدریس در ایران و خارج ایران را چگونه می‌بینید؟
علاقه و سخت‌کوشی رزمی‌کاران ایرانی که در شرایط سخت و با امکانات محدود تمرین می‌کنند، واقعاً ستودنی است. این حد از اشتیاق برای یادگیری هنر رزمی کمتر در خارج از کشور وجود دارد. در همین ونکوور، ما تعداد زیادی قهرمان و مربی رزمی ایرانی در سبک‌های مختلف داریم که باعث افتخار است. نکتهٔ دوم تفاوت نقش تربیتی مربی با توجه به فرهنگ و سنن شرقی ماست. در ایران جایگاه استاد فقط محدود به آموزش مهارت‌های رزمی نمی‌شود، بلکه به‌عنوان یک مرشد و راهنما در تربیت روحی و اخلاقی هنرجویان اثرگذار است. در خارج از کشور من کمتر کلاسی را با این ویژگی‌ها دیده‌ام. از سوی دیگر زیرساخت‌ها و فضاهای ورزشی در خارج از کشور به‌مراتب بهتر است. یک مربی باید قوانین عرفی و حقوقی، فرهنگ و روش زندگی مردم در جامعهٔ میزبان را در نظر بگیرد. بعضی از رفتارهایی که ما نشانهٔ احترام و دوستی می‌دانیم، معنی متفاوتی در فرهنگ‌های دیگر دارد.
در حال حاضر چه فعالیتی در این رشته دارید و برنامه‌های شما برای آینده چیست؟
هدف من گسترش کونگفو توآ در حد توان و امکانات موجود است. از مدتی قبل سالنی را در کلیسای North Lonsdale United Church برای آموزش اجاره کردم. فعلاً فقط در روزهای سه‌شنبه تمرین داریم ولی با افزایش تعداد هنرجویان، ساعات آموزش افزایش خواهد یافت. این بار دومی است که من در خارج از کشور از صفر شروع می‌کنم و می‌دانم که گام‌ها را باید آرام ولی محکم و صحیح برداشت. کونگفو توآ مانند سایر هنرهای رزمی متعلق به ملیت خاصی نیست اما به‌واسطهٔ خاستگاه آن یعنی ایران، اولین مخاطبان من هم‌وطنان علاقه‌مند به یادگیری یک هنر رزمی کارا و زیبا با جدیت و برای کسب مهارت واقعی (و نه صرفاً اخذ درجه و مدرک) هستند. ضمن اینکه از کونگ‌فوکاران قدیمی ساکن ونکوور هم صمیمانه دعوت می‌کنم که به ما بپیوندند. در آینده در مسابقات استانی و ملی هم شرکت خواهیم کرد. در انتها باید از همهٔ اساتید عزیزم به نیکی یاد و قدردانی کنم. همین‌طور از شما که سخاوتمندانه این فرصت را به من دادید، خیلی سپاسگذارم.
علاقه‌مندان چطور می‌توانند در کلاس‌های شما شرکت کنند؟
هم‌وطنانی که علاقه‌مند به یادگیری کونگفو توآ هستند، می‌توانند از این طریق با من تماس بگیرند:
تلفن: ۲۳۶ ۸۶۲ ۶۲۴۲
اینستاگرام: Kungfu.Vancouver
با سپاس از وقتی که برای این گفت‌وگو گذاشتید.