مسعود سخایی‌پور، LJI Reporter – ونکوور
«شوگون»، یک مجموعهٔ تلویزیونی درام و تاریخی آمریکایی است که ریچل کُندو و جاستین مارکس آن را ساخته‌اند. این مجموعه بر پایهٔ رمانی به‌همین نام نوشتهٔ جیمز کِلِیوِل در سال ۱۹۷۵ است که قبلاً مینی‌سریال دیگری هم در سال ۱۹۸۰ به‌اقتباس از آن ساخته شده بود. گروه بازیگران آن شامل هیرویوکی سانادا، کوسمو جارویس، آنا ساوایی، تادانابو آسانو، تاکه‌هیرو هیرا، تامی بستو و فومی نیکاایدو می‌شوند. اگرچه این مجموعه محصول آمریکاست، بیشتر گروه بازیگران ژاپنی‌اند و اغلب دیالوگ‌ها به‌زبان ژاپنی بیان می‌شوند.
دو قسمت نخست فصل یکم در ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۴ در «اف‌اکس آن هولو» و «اف‌اکس» به نمایش درآمد و قسمت‌های بعدی آن به‌صورت هفتگی تا ۲۳ آوریل ۲۰۲۴ پخش شدند. این مجموعه با نقدهای مثبتی از سوی منتقدان روبه‌رو شد. به‌دنبال موفقیت «شوگون»، ساخت فصل دوم و سوم در دستور کار قرار گرفت.
در سال ۲۰۲۴، «شوگون» نخستین مجموعهٔ ژاپنی‌زبان بود که برندهٔ جایزهٔ امی پرایم‌تایم در رشتهٔ مجموعهٔ درام برجسته شد از ۲۵ مورد نامزدی امی خود، ۱۸ مورد را برنده شد. بعد از «بازی مرکب»، این دومین سریال غیرانگلیسی‌زبان بود که نامزد جایزهٔ مجموعهٔ درام برجسته شد و نخستین سریال غیرانگلیسی‌زبانی بود که آن را دریافت کرد.
خلاصهٔ داستان
جان بلکتورث، ملوان انگلیسی یک کشتی تجاری هلندی، و خدمهٔ بازماندهٔ او در سال ۱۶۰۰ پس از میلاد مسیح به سواحل یک دهکدهٔ ماهیگیری ژاپنی می‌رسند. اما چالشی بزرگ پیش روی آن‌ها قرار دارد. نکته اینجاست که این گروه در زمان عدم وجود یک ثبات سیاسی به ژاپن رسیده‌اند، زمانی که شورای حاکم بر سلطنت نقشه می‌کشد تا یکی از پنج عضو این شورا، یعنی لرد یوشی توراناگا را از صف طولانی سامورایی‌ها، سرنگون کند. این شروع یک نبرد سیاسی و تاکتیکی است که سرنوشت همهٔ افراد دخیل در این ماجرا را دستخوش حوادث گوناگون می‌کند.
دربارهٔ سریال
جیمز کلیول، نویسندهٔ رمان «شوگون»، بیشتر از اینکه یک رمان‌نویس ماهر باشد، یک شرق‌شناس باتجربه است؛ تجربهٔ شرق‌شناسی او به جنگ جهانی دوم و اسارت او به‌دست نیروهای ژاپنی در سال ۱۹۴۲ برمی‌گردد، یعنی زمانی که سربازان ژاپنی، او را به‌زندان «چَنگی» در سنگاپور فرستادند؛ جایی که از نظر کلیول، برای او یک دانشگاه بود تا زندان. او در این زندان و با دریافت علم و خرد پیرامون تاریخ و فرهنگ ژاپن، پیش‌نیازهای تاریخی/فرهنگی خود برای نوشتن رمان «شوگون» به دست آورد و پس از آزادی یکی از درخشان‌ترین رمان‌های تاریخ ادبیات را نوشت. رمانی که این سریال موفق از آن اقتباس شده است.
کشتی هلندی «اراسموس» به ناخدایی جان بلکتورث، افسر ارشد انگلیسی، پس از مدت‌ها سرگردانی در اقیانوس و مرگ اغلب همسفرانش، تنها با چند بازمانده در سواحل ژاپن به گل می‌نشیند. جایی که خدمه هم آن را نمی‌شناسند و فقط می‌دانند که محلی برای تاخت و تاز پرتغالی‌هاست و برای رقابت با تجارت پرتغالی‌ها دست به این ماجراجویی زده‌اند. از اینجا معدود بازماندگان کشتی اراسموس در لحظه‌ای پرتنش از تاریخ ژاپن غوطه‌ور می‌شوند. تایکو، حاکم اعظم، اخیراً جان به جان‌آفرین تسلیم کرده و وارثی را به جا گذاشته که کودک است. پنج اشراف‌زادهٔ جنگجو، شورایی از نایب‌السلطنه‌ها را تشکیل می‌دهند که به‌عنوان حاکمان موقت عمل می‌کنند، اما تنش بین آن‌ها مدام در حال افزایش است و داستان به‌سوی جنگی همه‌جانبه پیش می‌رود.
سریال «شوگون» بی‌شک یکی از بهترین محصولات تلویزیون در سال‌های اخیر است. سریال به‌شکلی نرم و رخوت‌آمیز ما را به ژاپن قرن هفدهم می‌برد و این حاصل توجه به جزئیات تولید است. از قلعه‌ها و قله‌های سربه‌فلک‌کشیدهٔ ژاپنی، آثار هنری فوق‌العاده زیبا و طرح‌های پیچیده گرفته تا لباس‌ها، به‌ویژه کیمونوهایی که شکوفه‌های گیلاس روی آن‌ها گلدوزی شده‌اند. همهٔ این‌ها به شما کمک می‌کنند تا خود را در آن زمان احساس کنید. استفاده از صدای سازهای سنتی ژاپنی و تلفیق آن با موسیقی غربی لذت تماشای این نمایش را غنی‌تر می‌کند.
صحنه‌های اکشن بسیار خوب طراحی شده‌اند و نقاط قوت و اوج نمایش‌اند. جلوه‌های بصری میدان نبرد، بیننده را مسحور می‌کند و این شاید از نتایج حضور جینا بالیان، یکی از مدیران تلویزیونی «بازی تاج و تخت»، پشت سر «شوگون» است.
تیم بازیگری بی‌نقص است. نقش‌ها به‌بهترین وجه به بازیگران قدرتمندی سپرده شده که برای دمیدن زندگی به شخصیت‌های رمان سنگ تمام گذاشته‌اند. هیرویوکی سانادا بی‌شک بهترین بازیگر این سریال است؛ ارباب بی‌رحمی که در عین قدرت‌طلبی و خون‌ریزی ما را مجذوب خود می‌کند. فیلمبرداری پرخرج و طولانی سریال در دو کشور ژاپن و انگلستان انجام شده و تعداد زیاد بازیگران و سیاهی‌لشکر در این سریال – در برخی صحنه‌ها از بیش از ۵۰۰ سیاهی‌لشکر استفاده شده – کمک می‌کند تا صحنه‌های عظیم نبرد طبیعی‌تر و نفس‌گیرتر جلوه کنند.
در «شوگون» از سبک‌های مختلف روایت استفاده شده که باعث تنوع و جذابیت بیشتر داستان می‌شود. سریال با بهره‌گیری از لحظات دراماتیک و احساسی، به‌ویژه در صحنه‌های چالش‌برانگیز میان جان بلکتورث و شخصیت‌های ژاپنی، توانسته است تنش و هیجان را به‌خوبی منتقل کنند. همچنین، در استفاده از صحنه‌های آرام و تفکرآمیز، مانند لحظاتی که بلکتورث در حال بررسی فرهنگ و سنت‌های ژاپنی است، یا عشق او به ماریکو، توازن زیبایی ایجاد می‌کند که به بیننده اجازه می‌دهد با احساسات شخصیت‌ها همزادپنداری کند. «شوگون»، مضامین انسانی و پیچیده‌ای را مورد بررسی قرار می‌دهد.
در کنار روایت داستان، سریال به پیام‌های اجتماعی و فرهنگی نیز توجه ویژه‌ای داشته است و به‌خوبی تفاوت‌ها و شباهت‌های فرهنگی را در تعاملات میان شخصیت‌ها به تصویر کشیده و بینندگان را به تفکر دربارهٔ پیش‌داوری‌ها و تعصبات فرهنگی دعوت می‌کند. این تأکید بر درک و پذیرش تفاوت‌ها نه‌تنها موضوع اصلی داستان را تقویت می‌کند، بلکه به آن عمق و معنا می‌بخشد.
سریال با بهره‌گیری از عناصر واقعی فرهنگی و تاریخی، مانند آداب و رسوم، زبان و رفتار اجتماعی، توانسته است تصویری جامع و دقیق از زندگی روزمره در ژاپن آن زمان ارائه دهد. جان بلکتورث غربی، خود را در دنیایی می‌بیند که از سوی سنت‌های سفت و سخت ژاپن فئودالی اداره می‌شود. این امر به بینندگان این امکان را می‌دهد تا با نگاهی بازتر به فرهنگ‌های دیگر نزدیک شوند و از تجربیات او در یادگیری و انطباق با فرهنگ جدید بهره‌مند شوند و تمام این‌ها حاصل فیلمنامهٔ درخشان و دقیق «شوگون» است.
در وب‌سایت راتن تومیتوز ۵۷ نقد روی سریال «شوگان» منتشر شده که امتیاز ۱۰۰ درصد را برای آن به همراه داشته است. در وب‌سایت متاکریتیک نیز امتیاز ۸۳ از صد برای این سریال به ثبت رسیده که بر اساس ۴۳ نقد منتشرشده برای آن است. «شوگون» موفق به کسب جوایز متعددی ازجمله جوایز امی و گلدن گلوب شده است. در واقع می‌توان گفت جوایز را درو کرد. این جوایز نشان‌دهندهٔ کیفیت بالای فیلمنامه، کارگردانی، بازیگری و تولید سریال است. تحسین‌های جهانی از این سریال به‌دلیل توانایی‌اش در به‌تصویرکشیدن فرهنگ‌های مختلف و ایجاد روایتی جذاب، باعث شده است تا «شوگون» به‌عنوان اثری ماندگار در تاریخ تلویزیون شناخته شود.
این سریال هنوز در کتابخانه‌های مترو ونکوور در دسترس نیست و در حال حاضر تنها روی شبکهٔ پخش فیلم دیزنی پخش می‌شود.