دکتر سعید ممتازی۱، روان‌درمانگر، مشاور و هنردرمانگر – ونکوور
یکی از عنوان‌های رایج هنردرمانی که اتفاقاً بیشتر در مورد کودکان و نوجوانان به کار می‌رود، «هنردرمانی بیان‌گرا» (Expressive Art Therapy) است. در این روش با توجه به اینکه در این گروه سنی تکامل زبان در حال تکوین و پیشرفت است و همچنین سرعت زبان‌آموزی هر کودک با دیگری متفاوت است، بیان احساسات و افکار با استفاده از رنگ، شکل، طراحی، نقاشی، و سایر کارهای هنری برای آنان آسان‌تر است. همچنین کودکان در فعالیت‌های هنری یادگیری بهتر، آسان‌تر و ماندگارتری را تجربه می‌کنند. این موضوع برای بچه‌هایی که در مسیر مهاجرت، زبان مادری و زبان اصلی متفاوتی دارند، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. زبان کشور مقصد و در واقع زبان مدرسه بسته به سن و سطح تکامل کلامی کودک گاه زبان اصلی و گاه زبان دوم می‌شود. آنان برخی احساسات و حرف‌ها را به‌زبان مادری و برخی دیگر را به‌زبان اصلی یا زبان مدرسه بیان می‌کنند. این موضوع برخی اوقات با این واقعیت پیچیده‌تر می‌شود که زبان مادریِ بعضی کودکان ایرانی آذری، کردی، عربی یا زبان‌های دیگر است و فارسی برای آنان زبان دوم بوده است. برای این کودکان و نوجوانان فعالیت‌های گروهی، خواندن و بحث در مورد داستان‌های مرتبط که به‌دقت برگزیده شده‌اند و به‌کارگرفتن ابزارهای مختلف هنری برای فعالیت‌های ساختاریافته و برنامه‌ریزی‌شده، کمک ارزشمندی در راستای بیان احساسات، عواطف، و افکار آنان است.
همچنین برای کودکان فعالیت‌های گروهی و بیانگرانهٔ هنری، ضمن بهبود حس همکاری و مشارکت، به تربیت انسان‌های سالم، مقاوم، و بانشاط از طریق موارد زیر کمک می‌کند:
– کمک به یادگیری و تقویت ارزش‌های انسانی و توان بیان آن‌ها
– بهبود و تقویت رفتارهایی اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی
– کمک به ایجاد روابط مثبت با دیگران و در نتیجه ارتقای رضایتمندی عاطفی و اجتماعی
– تقویت توانایی تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری
– تجربهٔ شادی و دیگر هیجانات لذت‌بخش
– کمک به ایجاد، توسعه، و تقویت نگاه مثبت به زندگی، دوستان و همگان
– ایجاد و ارتقای مهارت گفت‌و‌گو و ابراز نظر، در کنار مهارت گوش‌کردن فعال
– حمایت و تقویت رابطه با مادر و پدر و به‌طور کلی روابط داخل خانواده
۱عضو ارشد انجمن مشاوران درمانگر کانادا، دکترای تخصصی از ایران، فلوشیپ و گواهینامهٔ مشاوره از دانشگاه UCLA، گواهینامهٔ مصاحبهٔ انگیزشی و Award of Achievement از دانشگاه UBC