مسعود سخاییپور، LJI Reporter – ونکوور
آخرت شیرین، فیلمی در ژانر درام است که فیلمنامهاش را آتوم ایگویان نوشته و نیز آن را کارگردانی کرده است. این فیلم ساخت کشور کانادا است و در سال ۱۹۹۷ بهنمایش گذاشته شد. آخرت شیرین تحسین و ستایش منتقدان را به دنبال داشت و جوایز و افتخاراتی چون جایزهٔ بزرگ جشنوارهٔ کن، و دو نامزدی اسکار برای بهترین کارگردان و بهترین فیلمنامهٔ اقتباسی را از آنِ خود کرد؛ فیلمنامهای که بر مبنای رمانی نوشتهٔ راسل بنکس است. در این فیلم بازیگرانی همچون ایان هولم، پیتر دانلدسون، بروس گرینوود، سارا پالی، تام مککاموس، گابریله رز، آلبرتا واتسون و موری چِیکین ایفای نقش کردهاند.
خلاصهٔ داستان
داستان در استان بریتیش کلمبیا، کانادا اتفاق میافتد. وکیلی بهنام میچل استیونز (هولم)، که دخترش بر اثر استعمال مواد مخدر از دست رفته، به شهر کوچک سام دنت میرود که در آنجا بهتازگی تعدادی دانشآموز در اثر سقوط اتوبوس مدرسه در دریاچهای یخزده کشته شدهاند. او والدین قربانیان را وامیدارد تا علیه مقصر یا مقصران حادثه اعلام شکایت کنند. همزمان، و با نمایش رجعتهایی به گذشته و آنچه منجر به تصادف اتوبوس شده، وکیل از خانوادهای به خانوادهٔ دیگر میرود تا آنان را در پیگیری پرونده همراه سازد. دختر نوجوانی (پالی) که از این حادثه جان سالم به در برده اما دچار معلولیت شده، نقش تعیینکنندهای در پیگیری پرونده دارد. شهادت او در دادگاه سرنوشتساز است.
دربارهٔ فیلم
آتوم ایگویان فیلمساز ارمنیتبار کانادایی، از جمله فیلمسازان ستایششدهٔ جریان سینمای مستقل به شمار میرود که فعالیت خود را در دههٔ ۱۹۸۰ با فیلمهایی نامتعارف آغاز کردند. والدین آتوم از ارمنیهای مقیم مصر بودند که در سال ۱۹۶۲ به کانادا مهاجرت کرده و در شهر ویکتوریا در استان بریتیش کلمبیا اقامت گزیدند. خواهر آتوم نیز پیانیستی چیرهدست به شمار میرود که در شهر تورنتو به فعالیت در ارکستر سمفونیک مشغول است. آتوم در دوران نوجوانی همواره درگیر موضوع برقراری ارتباط با جامعه و فرهنگ جدید کانادایی و مبارزه با پدری بود که میکوشید ریشههای ارمنی خود را به دست فراموشی سپارد. او در نوجوانی به خواندن و نگارش نمایشنامههای گوناگون علاقهٔ فراوان نشان میداد و در این راه از دو نویسندهٔ بزرگ یعنی ساموئل بکت و هرولد پینتر تأثیرات زیادی پذیرفت.
ایگویان ابتدا قصد داشت با تحصیل در رشتهٔ علوم سیاسی وارد مناسبات حرفهای دیپلماتیک شود. اما در دوران دانشجویی فیلمی کوتاه ساخت که با استقبال مواجه شد و همین امر، مسیر او را بهسوی حرفهٔ فیلمسازی تغییر داد. نمایش یکی از فیلمهای کوتاهش با نام «خانهٔ آزاد» در تلویزیون کانادا، نام آتوم ایگویان را در سراسر این کشور بر سر زبانها انداخت و از آن پس فعالیت حرفهای او بهعنوان یک فیلمساز شروع شد. اغلب فیلمهای ایگویان در کانادا اتفاق میافتد. سینمای او، تغییر هویت و تنهایی انسان معاصر را به تصویر میکشد. شخصیتهای او در بزنگاههای حساس قرار میگیرند و باید دست به انتخاب بزنند. در این میان وضعیت انسان معاصر و مسائلش برای او بسیار مهم است. در فیلمهایش، معنای درونی ماجرا و چیزی که موجب میشود مردم در بزنگاهها و شرایط دشوار زندگی به اشکال خاصی عمل کنند، برایش بسیار جذاب است، شیوهای که برای بهتصویردرآوردن ایدهها به کار میبرد میتواند جنبههای روانشناسانهٔ آثارش را تقویت کند.
آخرت شیرین یکی از بهترین فیلمهای ایگویان است که به یکی از بزرگترین تروماهای انسان یعنی مرگ فرزند میپردازد. وکیلی که دخترش را به دردناکترین شکل ممکن از دست داده است، حالا به خانوادههای بیشماری کمک میکند که با پیگیری و اجرای عدالت برای مرگ فرزندانشان از ترومای خود عبور کنند.
رویداد اصلی آخرت شیرین تصادف یک اتوبوس مدرسه است که منجر به مرگ چهارده کودک و مجروحشدن بسیاری دیگر میشود. در یک روز سرد زمستانی در شهر کوچک سام دنت، راننده کنترل وسیلهٔ نقلیه را از دست میدهد و از جاده خارج میشود و به دریاچه یخزدهای سقوط میکند. صحنهٔ غرقشدن اتوبوس در آب، نمایی ساده و واضح، یکی از دردناکترین و از منظر سینمایی درخشانترین سکانسهای سینما است.
نیکول برنل (با بازی درخشان سارا پولی)، یکی از بازماندگان حادثه است. او یک ستارهٔ راک نوجوان است که بهدلیل این تصادف فلج میشود. او سنگ بنای پروندهٔ میچل میشود برای اینکه خانوادههای قربانیان را وادار به شکایت کند. میچل جذابترین شخصیت فیلم است. او از طریق پیوند رنج خود با خانوادهٔ قربانیان آن حادثه، سعی میکند به آنها کمک کند تا عدالت را برای فرزندانشان اجرا کنند. در لایهٔ زیرینِ درخواست او برای نشاندادن خشم آنها، خشم خود او نسبت به اعتیاد دخترش به مواد مخدر و مرگ او نهفته است.
ایگویان یک فیلم بسیار قدرتمند به ما ارائه کرده است که از یاد نخواهد نرفت. شگفتانگیزترین چیز در مورد آخرت شیرین، سبک، بازی یا فیلمبرداری نیست (که همه استثنایی و درخشاناند)، بلکه روشی است که ایگویان برمیگزیند تا بسیاری از مضامین انسانی را به تصویر بکشد و ما را متقاعد میکند که پس از پایان فیلم تا مدتها به همهٔ آنها فکر کنیم. این فیلم حول موضوعات مهمی مثل مرگ، فقدان و نیاز انسانی به دورکردن معنای تراژدی از زندگی میچرخد. ایگویان بازیهای برجستهای را از گروه بازیگران از جمله گابریل رز بهعنوان رانندهٔ اتوبوس، گرفته است. تماشای این فیلم برای پذیرش ترومای ناشی از فقدان بسیار کمک میکند.
این فیلم در تعدادی از کتابخانههای مترو ونکوور ازجمله ونکوور، وست ونکوور (پخش آنلاین)، کوکئیتلام (پخش آنلاین) و برنابی برای امانتگرفتن در دسترس است. علاوه بر این، میتوانید آن را از سرویسهای پخش فیلم آنلاین بخرید یا اجاره کنید.