دکتر امیرحسین توفیق – ونکوور
یک‌سال از ورود کرونا، این مهمان ناخوانده، گذشته است و همگان تغییر قوانین را در طول این مدت شاهد بوده‌اند. تغییراتی که روزانه انجام می‌شد. با ورود کرونا، همهٔ فعالیت‌های وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی به‌همراه آژانس خدمات مرزی کانادا به‌حالت تعلیق درآمد. به‌مرور و روزانه، بخشنامه‌هایی صادر می‌شد تا به‌تدریج و صد البته بسیار کند، شرایط به‌حالت قبلی بازگردد. اگرچه کانادا برای بیش از ده برابر جمعیت خود واکسن پیش‌خرید کرده است، اما حال یک‌سال پس از آغاز بحران کرونا، هنوز هیچ‌چیز عادی نشده است.
پیشرفت روند بررسی پرونده‌ها بسیار کند است، هیچ خبری از پرونده‌هایی که به‌صورت کاغذی ارسال شده نیست، دفاتری که روزانه پذیرای بیش از ۱۰۰ نفر مراجعه‌کننده بودند عملاً ماه‌ها تعطیل بودند و حال که بازگشایی شده‌اند، شاید روزانه پذیرای ۱۰ مراجعه‌کننده باشند. آنچه در این یک‌سال گذشته است و تبعات آن تا سال‌ها خواهد بود، از حوصلهٔ نوشته‌ای یک‌صفحه‌ای خارج است و می‌توان برایش کتاب نوشت.
اوایل ورود ویروس کرونا به کانادا، مرزبانی کانادا مرزهای کشور را به‌طور کامل بر روی تمامی مسافران به‌غیر از دارندگان اقامت دائم و شهروندان کانادا بست. هر چه زمان می‌گذشت، بخشنامه‌هایی صادر می‌شد که نشان از تسهیل ورود مسافران داشت. در ابتدا دارندگان ویزای کار و پس از آن دارندگان ویزای تحصیلی به‌همراه خواهران و برادران مقیمان کانادا با دریافت تأئیدیهٔ ورود از مرزبانی کانادا، مجوز ورود به کانادا را گرفتند. در این بین، والدین افراد مقیم کانادا هم اجازهٔ ورود گرفتند. اگرچه هنوز، مرزهای آمریکا به‌روی مسافران دو طرف بسته است. قوانین و الزامات انجام قرنطینه پس از ورود هم که چندین بار تغییر کرد و برای کسانی که وارد کانادا می‌شدند، هر بار پرهزینه‌تر بود.
بیماری کووید-۱۹ و ویروس کرونا، اقتصاد کانادا را به مرز نابودی کشاند. اگرچه دولت با ارائهٔ بسته‌های حمایتی از کسب‌و‌کارها تلاش کرد که اقتصاد کانادا را پابرجا نگه دارد، اما واقعیت غیر از این است. بسیاری از کسب‌و‌کارها به‌طور دائمی بسته شدند و بسیاری از کسانی که شغل خود را از دست داده‌اند، همچنان بیکارند. این قضیه بر روی بسیاری از برنامه‌های مهاجرتی که داشتن پیشنهاد شغلی لازمهٔ آن‌هاست، تأثیر مستقیم و منفی گذشته است.
نگارنده با مطالعهٔ آنچه در این یک‌سال گذشته و تلاشی که وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا داشته است، شرایط را برای این وزارتخانه سردرگم و گیج‌کننده برآورد می‌کند. تلاشی که در جهت مناسب‌کردن بستر مهاجرپذیری در حال انجام است، با آنچه در حال اتفاق‌افتادن است، منافات دارد که نشان از سردرگمی این وزارتخانه دارد.
وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا با توجه به نرسیدن به اهداف برنامهٔ خود در سال ۲۰۲۰، تصمیم گرفت کسانی را که با ویزای توریستی وارد کانادا شده بودند یا دانشجویان بین‌المللی را با پیشنهاد برنامهٔ مهاجرتی جدید، به‌سمت دریافت اقامت دائم سوق دهد. این رویکرد تا آنجا پیش رفت که حداقل امتیاز انتخابی در برنامهٔ ورود سریع به ۷۵ رسید. اما همچنان کسانی که خارج از کانادا هستند و برای ویزای تحصیلی یا کار اقدام کرده‌اند، بلاتکلیف‌اند. مؤسسه‌های آموزشی که بیشترین درآمد خود را از طریق دانشجویان بین‌المللی کسب می‌کنند، با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند و عدم کمک وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا برای تأیید پروندهٔ ویزای تحصیلی متقاضیان، مشکلات آن‌ها را دوچندان کرده است. موارد زیاد است و امید آنکه مسئولان محترم به‌زودی به این بخش که به اقتصاد کانادا کمک‌کننده است، گوشه‌چشمی داشته باشند.
بخش آزاردهنده در بین تمامی آنچه اتفاق افتاده است، انتظاری است که متقاضی ناچار به پذیرش آن است تا شاید خبری از پرونده‌اش بشنود. تعطیلی سفارتخانه‌ها و دفاتر وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا برای چندین ماه و پس از آن شروع مجدد کار، اما به‌صورت دورکاری یا حضور فیزیکی با حداقل ظرفیت، دلایل اصلی این انتظار است. این انتظار زمانی بیشتر تخریب‌کننده می‌شود که نتیجهٔ بررسی پرونده منفی اعلام می‌شود. به همهٔ مشکلات همه‌گیری باید عملکرد دفتر اتاوای وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی را هم افزود. یکی دو سال پیش زمانی که اعلام شد دفتر این وزارتخانه در شهر اتاوا به‌دلیل حجم زیاد پرونده‌ها برای تسهیل و بررسی سریع‌تر به کمک دیگر سفارتخانه‌ها می‌آید، متقاضیان مهاجرت با تصور اینکه دفتر اتاوا قرار است به متقاضیان کمک کند، امیدوار شده بودند، اما عملکرد این دفتر در طول مدت فعالیتش نشان داد که بیشتر برای کمک به مردودی پرونده‌ها وارد عمل شده است و امیدهای متقاضیان نقش بر آب شد. البته باید توجه داشت که قانون نانوشته‌ای هم وجود دارد که بر اساس آن نابسامانی شرایط اقتصادی و سیاسی کشور، تأثیر مستقیمی بر روی بررسی پرونده‌های متقاضیان آن کشور می‌گذارد.
سال ۱۳۹۹ با همهٔ کاستی‌ها و مشکلات آن رو به پایان است و سال ۱۴۰۰، سالی که همهٔ هم‌وطنان چشم امید به آن دارند، در شرف آغاز. وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا چشم‌انداز و برنامه‌های خود را در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که با آمدن کرونا، عملاً از آن برنامه‌های خود کاملاً به‌دور افتاد و وزیر محترم اعلام کرد که در سال ۲۰۲۱ تغییراتی اعلام خواهد کرد تا عقب‌افتادگی از برنامه‌اش را جبران کند.
نکتهٔ مهمی که متقاضیان ایرانی باید به‌طور کامل به آن توجه ویژه داشته باشند، این است که دارابودن مدرک زبان برای واردشدن به تمامی برنامه‌های مهاجرتی الزامی است. مدرکی که بسیاری از متقاضیان برای گرفتن آن با مشکل مواجه‌اند و لازم است توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند. از طرفی، امید است که در سال ۱۴۰۰، مسائل اقتصادی و سیاسی بسامان گردد تا مستمسکی برای مردودشدن پرونده‌های متقاضیان قرار نگیرد.
از طرف خودم و کلیهٔ همکارانم در سازمان مهاجرتی پرنده مهاجر، نوروز باستانی و آغاز سال نو خورشیدی را تبریک و تهنیت می‌گویم و از قادر متعال، سلامتی، نشاط و موفقیت تمامی عزیزان را خواستارم و امید که در سال نو پیش رو، حامل خبرهای خوب و دلنشین برای همگان باشیم.