قسمت قبلی این مطلب را در اینجا بخوانید
دکتر امیرحسین توفیق – ونکوور
در شمارهٔ پیش به برخی پرسش‌های متداول در خصوص پناهندگی در کانادا که در خلال گفت‌وگویی با یکی از دوستان مطرح شده بود، پرداخته و پاسخ به آن‌ها ارائه شد. در این شماره به ادامهٔ همین مبحث می‌پردازیم.
پرسش: افرادی که به‌عنوان پناهنده وارد کانادا می‌شوند، باید در فرودگاه خودشان را معرفی کنند یا می‌توانند وارد شوند و پس از آن اقدام نمایند؟
پاسخ: هر دو حالت امکان‌پذیر است. در بین متقاضیان پناهندگی، افرادی با پاسپورت یا مدارک سفر جعلی وارد کانادا می‌شوند که این دسته افراد به‌ناچار باید در فرودگاه خودشان را معرفی کنند. اما افرادی که با پاسپورت خودشان و مدارک واقعی وارد می‌شوند، این امکان را دارند که به مراکزی که ادارهٔ مهاجرت کانادا اعلام کرده است، بروند و خودشان را معرفی نمایند.
پرسش: چه تفاوتی بین این دو شیوه وجود دارد؟
پاسخ: اگر متقاضی با مدارک جعلی وارد کانادا شود، به‌دلیل آنکه هویت واقعی‌اش مشخص نیست، تا تعیین هویت، در بازداشت به‌سر خواهد برد و پس از تعیین هویت، می‌تواند مشابه دیگر متقاضیان، به زندگی عادی خود تا روز دادگاه ادامه دهد.
پرسش: کل پروسهٔ پناهندگی معمولاً چقدر طول می‌کشد؟
پاسخ: از سال ۲۰۱۶ به بعد، به‌دلیل کثرت متقاضیان پناهندگی، پروسه بسیار طولانی شده است و اغلب تا زمان دادگاه و قبولی از زمانی که متقاضی خودش را معرفی می‌کند، حدود ۱٫۵ سال طول می‌کشد و ۱٫۵ سال هم پس از قبولی تا زمانی که کارت اقامت دائم خودشان را دریافت کنند، طول می‌کشد. سال ۲۰۱۵ و قبل از آن، پروسه از ابتدا تا زمان قبولی دادگاه حدود سه ماه طول می‌کشید.
پرسش: شرایط بیمه و تحصیل فرزندان متقاضیان پناهندگی به چه صورت است؟
پاسخ: از بدو معرفی، متقاضی و خانواده‌اش تحت پوشش بیمهٔ درمانی دولت فدرال قرار می‌گیرند و می‌توانند برای بیمهٔ درمانی استانی هم اقدام نمایند. این بیمهٔ درمانی دولت فدرال، تا زمان قبولی در دادگاه اعتبار خواهد داشت و پس از قبولی، حتماً باید تحت پوشش بیمه‌های استان قرار بگیرند. فرزندان متقاضیان می‌توانند در مدارس دولتی و به‌طور رایگان ثبت نام کنند و اگر فرزندشان در مقطع پس از دبیرستان باشد، باید به‌عنوان دانشجوی خارجی ثبت‌نام کند. فرزند مدرسه‌ای نیازی به مجوز تحصیل (Study Permit) ندارد، اما بزرگ‌تر‌ها می‌بایستی حتماً، مجوز تحصیل داشته باشند.
پرسش: آیا مدارک و گذرنامه‌های متقاضیان ضبط می‌شود؟
پاسخ: بله، در روز معرفی، گذرنامه، شناسنامه و اغلب مدارک شناسایی دیگری که ارائه می‌کنند، ضبط می‌شود و زمانی که کل پروسه طی شد و در هنگام مراجعه برای گرفتن برگهٔ لندینگ (که در حال حاضر حدوداً سه سال پس از اقدام است)، کلیهٔ مدارک ضبط‌شده به متقاضیان مسترد می‌شود.
پرسش: پس، امکان سفر پس از اخذ پاسپورت خود را دارند. یعنی می‌توانند حدوداً سه سال بعد از معرفی، به کشور خودشان هم سفر داشته باشند. درست است؟
پاسخ: خیر. متقاضی پناهندگی زمانی که درخواست اولیهٔ خودش را ارائه می‌کند، اذعان داشته است که جانش در کشور خود تحت خطر بوده یا حق و حقوقش پایمال شده است. پس اگر پس از قبولی و اخذ پاسپورت به کشور خودش سفر داشته باشد، مشخص می‌شود که دروغ گفته است و اگر متوجه شوند، که مرزبانی کانادا هم به‌راحتی متوجه این موضوع می‌شود، اقامتشان را باطل خواهد کرد.
پرسش: این شرایط شامل حال افراد معرفی‌شده از طرف کمیساریای عالی پناهندگان مستقر در سازمان ملل هم می‌شود؟
پاسخ: بله. شامل حال تمامی پناهندگان می‌شود بدون توجه به اینکه از کجا و به چه نحوی درخواست پناهندگی داده‌اند.
پرسش: تا چه زمانی نمی‌توانند سفر کنند؟ چطور می‌توانند با خانواده‌شان دیدار کنند؟
پاسخ: پس از قبولی در دادگاه، متقاضیان می‌توانند درخواست تراول داکیومنت بدهند و با گرفتن آن، می‌توانند به تمام کشور‌های دنیا غیر از کشور خودشان، سفر داشته باشند که البته ویزا نیاز دارند.
پرسش: امکان مردود شدن درخواست آن‌ها هم وجود دارد؟
پاسخ: بله. در واقع، متقاضی پناهندگی پس از ارائهٔ درخواست پناهندگی و با توجه به موضوع پناهندگی، می‌بایستی مدارک مثبته هم ارائه نماید و طبعاً روز دادگاه، مدارک ارائه‌شده و لایحهٔ دفاعیهٔ ما را هم قاضی بررسی می‌کند و زمانی که از اعتبار آن اطمینان حاصل کند، با درخواست آن متقاضی موافقت می‌کند و اگر اعتبار گفته‌ها و مدارک را زیر سؤال ببرد و متقاضی نتواند در مورد موضوع پناهندگی خود، دفاعیهٔ درستی داشته باشد، پرونده رد خواهد شد. البته امکان درخواست فرجام‌خواهی هم وجود دارد و اگر باز هم مردود شود، دادگاه فدرال کانادا، مرجع آخری است که در مورد آن پرونده تصمیم‌گیری می‌کند.
پرسش: اگر پرونده‌ای مردود شد، متقاضی می‌بایستی به کشور خود بازگردد؟
پاسخ: بله. اگر تمامی مراحل طی شد و همچنان دولت کانادا در ارتباط با خطر اعلام‌شده توسط متقاضی متقاعد نشده باشد، متقاضی ۳۰ روز فرصت دارد از کانادا خارج شود و در زمان خروج باید به مرزبانی کانادا اعلام کند. البته متقاضی می‌تواند باز هم برای سفر یا مهاجرت به کانادا اقدام کند. اما اگر در ۳۰ روز فرصت تعیین‌شده این کار را نکند، دستور اخراج متقاضی صادر می‌شود و آن زمان بازگشت مجدد او به کانادا بسیار سخت خواهد بود.
پرسش: قبولی در دادگاه، قطعی است؟
پاسخ: اغلب بله، اما مرزبانی کانادا یا ادارهٔ مهاجرت، این اختیار را دارند که نسبت به قبولی متقاضی، درخواست تجدید نظر بدهند و در واقع، آن‌ها می‌توانند Appeal کنند که خب، در بعضی از پرونده‌ها، مرزبانی یا ادارهٔ مهاجرت وارد عمل می‌شوند و شرایط را برای متقاضی سخت می‌کنند.