حوری سنجابی – ونکوور
پنجاهمین برنامهٔ داکیونایت به نمایش فیلم مستند «شاعران زندگی» اختصاص داشت که در روز جمعه ۶ اکتبر ساعت ٧ شب در دانشگاه سایمون فریزر اجرا شد.
اتفاق خوب در این جلسه امکان برقراری تماس اسکایپی با خانمها شیرین برقنورد و شیرین پارسی بعد از نمایش فیلم بود. به این ترتیب فرصتی پیش آمد تا به برخی از سؤالات تماشاگران در گفتوگو با کارگردان و شخصیت مرکزی مستند پاسخ داده شود.
ده سال پیش فراگیر شدن ناامیدی در نسل جوانِ جویای کار در ایران و تصور آنها از اینکه وابستگی به دستگاههای دولتی تنها راه پیدا کردن شغل است، به رخشان بنیاعتماد این ایده و انگیزه را داد که مجموعهای دربارهٔ افراد کارآفرین یا به تعبیر ایشان ارزشآفرین در ایران تهیه کنند.
پس از گذشت حدود یک دهه، به همت مجتبی میرتهماسب، سرانجام این ایده به مستندهای مجموعهٔ کارستان تبدیل شد که «شاعران زندگی» به نویسندگی و کارگردانی «شیرین برقنورد» ششمین قسمت از این مجموعه است. این مستند شما را به شمال سرسبز ایران میبرد و طراوت و تازگی شالیزارهای برنج را در سه مرحلهٔ کاشت، داشت و برداشت به تصویر میکشد. در این فیلم به زندگی «شیرین پارسی» دعوت میشویم، زنی سراپا امید و شوق زندگی. زنی که زندگی را عاشقانه میسراید.
شیرین پارسی رئیس هیئت مدیرهٔ انجمن زنان کارآفرین است. او که چند سالی خارج از کشور در فرانسه زندگی کرده است، دوری از طراوت و تازگی هوای وطن، رنگ آبی آسمان و بوی خاک کشورش را تاب نیاورده و به ایران برمیگردد تا با دستان خود و به گفتهٔ خودش با تکیه بر شانههای دیگر تلاشگران در راه آبادی سرزمین اجدادیاش بکوشد. وی بدون اینکه لزوماً تخصص خاصی در زمینهٔ کشاورزی داشته باشد، با پشتکار و کسب دانش و با حمایت همسر و دو پسرش کار کِشت برنج و برنجکوبی را آغاز میکند. او و زنان دیگر شمال پا به پای مردان کار میکنند تا ایرانی برنج مرغوب ایرانی بخورد. در طول این فیلم تلاشهای بیوقفهٔ خانم پارسی را برای جلب توجه دولتمردان به مسائل مرتبط با کشت ارگانیک، حمایت از کشاورزی پایدار و افزایش تولید داخلی، رعایت حقوق منصفانهٔ زنها در عرصهٔ تولید و مواردی از این دست، شاهدیم. کوششهایی که اغلب با بیتوجهی آنها همراه است. با این حال مستند «شاعران زندگی» شما را نهتنها دلسرد نمیکند، بلکه در پایان، سرشار از شوق و امید سالن را ترک میکنید. امیدی که بیگمان از روحیهٔ خستگیناپذیر و پرانرژی شیرین پارسی سرچشمه میگیرد. به گفتهٔ خودِ شیرین پارسی، کار سخت است ولی صدای تق تق ماشین برنجکوبی گرم و دلنشین و رضایتبخش است.
از نکات مطرحشده پس از نمایش، میتوان به سؤال یکی از حاضران از خانم پارسی اشاره کرد که سابقهٔ انجمن زنان کارآفرین را جویا بودند. طبق توضیحات ایشان این انجمن نتیجهٔ پروژهای با محوریت شناسایی زنان کارآفرین بوده که در سال ٨٢ کلید خورده است. به این منظور کارگاههای آموزشی برای شناخت زنان کارآفرین تشکیل شده و سرانجام در سال ٨٣ منتخبان این کارگاه، انجمن زنان کارآفرین را تشکیل دادهاند.
خانم برقنورد هم در پاسخ به سؤال نحوهٔ پیوستنشان به مجموعهٔ کارستان گفتند که بینش و تحلیلِ خانم شیرین پارسی از زندگی – که در واقع دلیل اصلی این همه انگیزه و روحیهٔ اوست – دغدغهٔ اصلی کارگردان در پذیرفتن این پروژه بوده است. سؤال دیگری که از خانم برقنورد پرسیده شد نیز در مورد مدت زمان ساخت این فیلم بود که طبق گفتهٔ ایشان ساخت این فیلم از پرورش ایده تا نگارش فیلمنامه و شروع فیلمبرداری تا پایان تدوین، مدت ۱۲ ماه طول کشید.
یکی دیگر از شرکتکنندگان فیلم از صرفهٔ اقتصادی تولید محصولات کشاورزی در ایران پرسید. خانم پارسی بهطور خلاصه اعلام کردند که ایران کشور هفت اقلیم است و ایرانیان برای قرنهای متمادی توانستهاند با اندیشه و سازوکارهایی که تعریف کردهاند در این سرزمین خشک کشاورزی کنند. این کاری است که باید الان هم کرد. بهویژه اینکه وابستگی به غذا به لحاظ امنیتی و سیاسی هم اتفاق درستی نیست. سؤال مطرحشدهٔ دیگر از خانم پارسی در مورد تأثیر این فیلم در بهبود یا سختتر شدن کار ایشان بود. پاسخ خانم پارسی به این سؤال چنین بود که مسئلهٔ کشاورزی پیچیدهتر از آن است که یک فیلم بتواند آن را حل کند یا مشکلات را کم کند. از نظر ایشان همینقدر که افراد متعددی از بدنهٔ وزارتخانهها فیلم را دیدهاند و ابراز تأسف کردهاند، قابل تقدیر است. برای ایشان دیده شدن فیلم و تأثیر آن در اطلاعرسانی به مردم مهم بوده که فیلم در این زمینه موفق بوده است چون خیلیها به ایشان مراجعه کرده و بهعنوان مثال مایل به تهیهٔ برنج سالم ایرانی بودهاند. خانم برقنورد هم اشاره کردند که در بین هفت فیلم مستندی که تاکنون ساختهاند، این تنها فیلم مستند ایشان است که اکران عمومی شده است و پس از نمایش این فیلم در گروه هنر و تجربه با استقبال زیادی خصوصاً از طرف خانمها مواجه شدهاند که نشانهٔ خوبی بر موفقیت این فیلم در برقراری ارتباط با مخاطب است.
آخرین سؤال مطرحشده نیز از خانم برقنورد دربارهٔ چرایی کمرنگ بودن جنبههای شخصیتر زندگی شیرین پارسی در فیلم بود. شیرین برقنورد در پاسخ اشاره کردند که او با یک شخصیت قوی و چندوجهی روبهرو بوده که علاوه بر کشاورز نمونه بودن، فعال محیط زیست، فعال حقوق زنان، ارزشآفرین و شاعر است و از این رو امکان مطرح کردن همهٔ جنبههای شخصیتی ایشان در فیلم وجود نداشت. ضمن اینکه با وجود همکاری اعضای خانوادهٔ پارسی، کارگردان چالشهایی در قانع کردن آنها برای حضور جلوی دوربین داشته است. افزون بر این، کارگردان دوست داشته دوربینش ساکت و بیطرف فقط نظارهگر روابط این شخص با اطرافیانش باشد.
خانم پارسی نیز در پایان این جلسه و در پاسخ به این سؤال که ایرانیان خارج از کشور در قبال مشکلاتی که فیلم «شاعران زندگی» کوشیده بازنمایی کند چه میتوانند بکنند، گفت پیش از هر چیز ارزش سرزمین خودتان با این سابقهٔ طولانی در تمدن را بدانید. نسبت به مسائل اجتماعی مسئول باشید و در هر حوزهای که فعالیت میکنید مسئولیتهای اجتماعی خود را انجام دهید.
برنامههای آتی:
نمایشهای بعدی که توسط گروه پلان برگزار خواهد شد به قرار زیر است:
– بیست و هشتمین شب پلان: «قمارباز و چند فیلم کوتاه دیگر»، کارگردان: کریم لکزاده
اکران اول: جمعه، ۱۹ اکتبر، ساعت ۷ عصر، دانشگاه سایمون فریزر-هاربر سنتر، اتاق ۱۸۰۰
اکران دوم: سهشنبه، ۲۳ اکتبر، ساعت ۷ عصر، کتابخانهٔ نورث ونکوور
برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ برنامههای گروه پلان به صفحهٔ فیسبوکی آن مراجعه کنید.