نگاهی به انتخابات رهبری حزب لیبرال بریتیش کلمبیا
هومن کبیری پرویزی – ونکوور
شنبهٔ هفتهٔ گذشته، سوم فوریهٔ ۲۰۱۸، انتخابات رهبری حزب لیبرال بی‌سی برگزار شد. در این انتخابات که برای انتخاب جانشین کریستی کلارک، رهبر پیشین این حزب و نخست‌وزیر اسبق استان، انجام شد، اندرو ویلکینسون در رقابتی نزدیک و نفس‌گیر توانست به رهبری این حزب برسد. کریستی کلارک به‌دنبال تلاش نافرجام برای تشکیل دولت، پس از انتخابات تاریخی سال گذشتهٔ استان بی‌سی، در ۴ اوت ۲۰۱۷ از سیاست کناره‌گیری کرد و با این کار، هم کرسی رهبری حزب متبوعش و هم کرسی نمایندگی حوزهٔ کلونا-وست را خالی گذاشت و البته تعداد نمایندگان حزبش را هم در مجلس استان یک نفر کاهش داد.
به‌دنبال کناره‌گیری کلارک، ریچ کُلمن که اعلام کرده بود قصد شرکت در انتخابات رهبری حزب را ندارد، به‌عنوان رهبر موقت لیبرال‌های بی‌سی تا زمان برگزاری انتخابات رهبری حزب، برگزیده شد. او گفته بود که در صورت تغییر عقیده و تمایل برای نامزد شدن در این انتخابات از سِمَت رهبری موقت حزب کناره‌گیری خواهد کرد، که البته نظر او تغییر نکرد.
چه کسانی نامزد شده بودند؟
مایک دی‌جونگ، سیاستمدار کهنه‌کار و وزیر امورمالی (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷)، وزیر بهداشت (۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲)، معاون وزیر دادگستری (۲۰۱۰)، دادستان کل (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰)، وزیر ارتباطات و مصالحه با اقوام اولیه (۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹)، وزیر کار و خدمات شهروندی (۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶)، وزیر جنگل‌داری (۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵) که در انتخابات رهبری حزب در سال ۲۰۱۱ هم خودش را نامزد کرده بود و چهارم شده بود.
مایکل لی، با سابقهٔ نمایندگی در مجلس استان. او وکیل و یکی از شرکای شرکت Lawson Lundell LLP است و پیش از این دستیار ویژهٔ نخست وزیر کیم کمپبل بوده است.
تاد استون، وزیر پیشین ترابری و زیرساخت (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷) و وزیر مسئول شرایط اضطراری در بی‌سی (۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷).
سام سولیوان، شهردار پیشین ونکوور (۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸) و وزیر پیشین جوامع، ورزش و توسعهٔ فرهنگی با مسئولیتِ وسایل نقلیهٔ عمومی (Translink)
دایان واتس، شهردار پیشین سوری (۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴) و نمایندهٔ مجلس فدرال از حزب محافظه‌کار در منطقهٔ سوری جنوبی-وایت راک (۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷)
اندرو ویلکینسون، دادستان کل پیشین (۲۰۱۷)، وزیر پیشین آموزش عالی (۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷) و وزیر پیشین فناوری، نوآوری و خدمات شهروندی (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴)، معاون پیشین وزارت روابط داخلی دولت (۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳)
مایک برنیر و لوسی ساگر هم دو نامزدی بودند که پیش از انتخابات از شرکت در آن انصراف دادند.
گمانه‌زنی‌ها پیش از روز موعود
دو نظرسنجی مختلف در اوت ۲۰۱۷ و ژانویهٔ ۲۰۱۸ برای ارزیابی شانس برنده شدن نامزدهای رهبری حزب لیبرال بریتیش کلمبیا انجام شد.
در نخستین نظرسنجی این نتایج حاصل شد:
۱- مایک دی‌جونگ ۱۶٪
۲- تاد استون ۷٪
۳- اندرو ویلکینسون ۵٪
۴ مایکل لی و مایک برنیر ۴٪
گفتنی است دایان واتس و سام سولیوان پس از انجام این نظرسنجی خود را برای رهبری حزب نامزد کرده بودند.
اما نظرسنجی دوم پس از انجام مناظرات داغ انتخاباتی در ژانویهٔ ۲۰۱۸ انجام گرفت و این نتایج حاصل شد:
۱- دایان واتس ۲۵٫۸٪
۲- اندرو ویلکینسون ۱۸٫۱٪
۳- تاد استون ۱۶٫۵٪
۴- مایک دی‌جونگ ۱۳٫۴٪
۵- مایکل لی ۸٫۶٪
۶- سام سولیوان ۱٫۸٪
انتخاب در ۵ راند!
هر چند نظرسنجی‌ها نشان از نزدیکی آرای چند نامزد اصلی داشتند، ولی شاید کسی گمان نمی‌کرد که لیبرال‌های بی‌سی برای گزینش رهبر جدیدشان ناچار شوند ۵ بار رأی بدهند.
دور نخست رأی‌گیری با بیرون رفتن سام سولیوان، شهردار پیشین ونکوور، و صدرنشینی دایان واتس به پایان رسید. نکتهٔ قابل توجه در این رأی‌گیری صعود غیرمنتظرهٔ مایکل لی به ردهٔ دوم با ۲۲٫۰۳٪ آرا بود. این ارتقا رتبه در حالی رخ داد که او در هر دو نظرسنجی قبلی پایین‌‌ترین رتبه‌ها را به خود اختصاص داده بود.
دور دوم رأی‌گیری با بیرون رفتن غیرمنتظرهٔ مایک دی‌جونگ سیاستمدار کهنه‌کار و نفر اول نظرسنجی ماه اوت و تداوم صدرنشینی دایان واتس و مایکل لی خاتمه یافت.
قربانی رأی‌گیری سوم، تاد استون بود. در حالی‌که در این مرحله هم باز دایان واتس و مایکل لی کمامان دو نفر اول لیست بودند، اندرو ویلکینسون رفته‌رفته فاصله‌اش را با مایکل لی کاهش می‌داد.
در رأی‌گیری چهارم اندرو ویلکینسون توانست با اختلافی بسیار اندک و کمتر از یک درصد آرا و با ۳۰ رأی بیشتر، مایکل لی را که در سه مرحلهٔ قبلی در ردهٔ دوم قرار گرفته بود، کنار بزند و خود در جایگاه دوم قرار بگیرد و مایکل لی را هم از دور خارج کند.
اما شگفتی اصلی در مرحلهٔ پنج رأی‌گیری رخ داد، جایی که دایان واتس که در هر چهار مرحلهٔ قبلی توانسته بود جایگاه نخست را برای خود حفظ کند، با اختلاف حدود ۶۰۰ رأی رهبری حزب را به اندرو ویلکینسون واگذار کرد.
این تشتت آرا نشانهٔ چیست؟
نیاز به ۵ مرحله رأی‌گیری و به رهبری رسیدن اندرو ویلکینسون، کسی که در هیچ‌کدام از نظرسنجی‌های قبلی اول نشده بود و در سه مرحلهٔ اول رأی‌گیری نهایی رتبه‌ای بهتر از سوم پیدا نکرده بود، نشان از جو چنددست حزب لیبرال بی‌سی دارد و به‌نظر می‌رسد در چشم اعضای این حزب هیچ‌کدام از نامزدها و به‌ویژه ویلکینسون مقبولیت کافی را برای هدایت این حزب و بیرون آمدن از سایهٔ شکست انتخابات قبلی، نداشته‌اند. اگر چه ویلکینسون رسماً رهبر حزب شد، ولی نداشتن پشتیبانی قوی از سوی اعضای حزب متبوعش که در آرایشان متبلور است، جایگاه او را برای مبارزه با جان هورگان تضعیف می‌کند. هر چند حمایت مایک دی‌جونگ و تاد استون از او پس از کنار رفتن در مراحل مقدماتی انتخابات تا حدی مقبولیت او را در حزب افزایش می‌دهد.
نخستین سخنان رهبر جدید
اندرو ویلکینسون، رهبر جدید حزب لیبرال بی‌سی، در نخستین سخنانش پس از پیروزی در انتخابات نفس‌گیر با «طولانی» و در عین حال «ضروری» توصیف کردن فرآیند انتخابات برای حزب لیبرال بی‌سی، به پیروزی فراموش‌نشدنی گوردون کمپبل در سال ۲۰۰۱ با برتری ۷۷ کرسی در مقابل ۲ کرسی NDP اشاره کرد و خطاب به اعضای این حزب یادآوری کرد که گوردون کمپبل پس از آن پیروزی، درست در همین اتاق در مقابل اعضای وقت حزب ایستاده بود.
او کیست و چه می‌خواهد؟
اندرو ویلکیسنسون زادهٔ استرالیاست. او در سن چهار سالگی همراه با خانواده‌اش به کانادا مهاجرت کرد و در کملوپس بریتیش کلمبیا بزرگ شد. او دارای مدرک دکترای پزشکی از دانشگاه آلبرتا و فارغ‌التحصیل حقوق از دانشگاه آکسفورد است. او به‌غیر از سمت‌های وزارتی که پیش از این اشاره شد، نمایندهٔ مجلس استان بریتیش کلمبیا از تعدادی از ثروتمندترین حوزه‌های این استان بوده است. او همچنین مسن‌ترین نامزد شرکت‌کننده در انتخابات رهبری حزب لیبرال بی‌سی بود.
اولویت نخست ویلکینسون در کارزار انتخاباتی‌اش، مبارزه در برابر رفراندوم آتی برای تغییر نظام انتخاباتی بریتیش کلمبیا اعلام شده بود.
در هر حال، به‌نظر می‌رسد حزب لیبرال بی‌سی پس از انتخاب رهبر جدید و علی‌رغم تمام حواشی این انتخابات، بتواند رفته‌رفته برای حضور قوی‌تر در مجلس در کوتاه‌مدت و آماده‌سازی خود برای انتخابات بعدی استان در درازمدت، تجدید قوا کند.