سیما غفارزاده – ونکوور
کمی بیش از دو هفته به انتخابات فدرال کانادا در تاریخ ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ باقی مانده است و در حال حاضر نظرسنجی‌ها همچنان نشان می‌دهد که لیبرال‌ها پیشتازند و می‌توانند دولت اکثریت تشکیل بدهند اگر که انتخابات همین امروز برگزار شود. هرچند با توجه به چرخش‌های غافلگیرکننده در دنیای سیاست، به‌ویژه آنچه که در دو سه ماه گذشته شاهدش بوده‌ایم، که بیشتر هم تحت تأثیر تصمیمات غیرقابل‌پیش‌بینی پرزیدنت ترامپ بوده است، عجیب نخواهد بود اگر در همین دو هفته و اندی معادلات بر هم بخورد و در عمل با نتیجهٔ دیگری مواجه شویم…
چیز دیگری که ممکن است معادلات را بر هم بزند، حضور کسانی است که به‌طور سنتی رأی نمی‌دهند. در آخرین دورهٔ انتخابات فدرال کانادا در سال ۲۰۲۱ درصد آرای واجدان شرایطی که به پای صندوق‌های رأی رفتند ۶۲٫۶ درصد بود. با توجه به تهدیدهای بی‌سابقهٔ کانادا از سوی آمریکا، بعید نیست آن عده از افرادی که تاکنون اغلب از حق رأیشان استفاده نمی‌کردند، در تصمیمشان تجدیدنظر کنند و رأی بدهند و البته ممکن است این افراد از تیررس مراکز افکارسنجی که نظرسنجی‌های انتخابات را منتشر می‌کنند، دور بمانند. یکی از نکاتی در انتخابات فدرال آمریکا موجب ناکارآمدی برخی از نظرسنجی‌ها پیش از انتخابات شده بود، این بود که بسیاری از طرفداران دونالد ترامپ در نظرسنجی‌ها شرکت نکرده بودند.
از سوی دیگر، جدیدترین تصمیم غیرمنتظرهٔ ترامپ، چهارشنبهٔ همین هفته اعلام شد؛ توقفی ۹۰ روزه در اعمال تعرفه‌های متقابل (reciprocal tariffs) برای همهٔ کشورها به‌جز چین. این در حالی بود که تنها چند ساعت از اعمال تعرفه روی کالاهای حدود ۶۰ شریک تجاری آمریکا آغاز شده بود؛ تعرفه‌های ۱۰ درصدی که به‌زعم ترامپ طی ادامهٔ مذاکرات تجاری و رسیدن به توافقات، «تخفیف یافته بود». اما هم‌زمان، ترامپ تعرفه‌ها روی کالاهای چینی را به ۱۲۵ درصد افزایش داد و پکن را به «بی‌احترامی» متهم کرد، چرا که این کشور اعلام کرده بود به‌تلافیِ اولین سری اعمال تعرفه‌ها از سوی آمریکا، تعرفه‌هایی ۸۴ درصدی بر واردات آمریکا اعمال می‌کند.
شایان ذکر است که این تصمیم جدید ترامپ در تعرفه‌هایی که روی کالاهای کانادا و مکزیک اعمال کرده بود، تغییری ایجاد نمی‌کند.
و اما در میدان رقابت‌های انتخابات فدرال، رهبران احزاب، استان به استان و شهر به شهر مشغول کمپین انتخاباتی‌شان‌اند و دادن وعده‌هایی که در صورت نشستن بر مسند نخست‌وزیری، تحقق خواهند بخشید.
پیِر پوئلیور، رهبر حزب محافظه‌کار کانادا، چهارشنبهٔ این هفته در تازه‌ترین تجمع انتخاباتی‌اش در برمپتون، استان انتاریو، طی سخنانی که ایراد کرد، تصمیم دولت آمریکا برای دست‌نخورده‌ماندن تعرفه‌ها روی کالاهای کانادایی را «تازه‌ترین بی‌احترامی پرزیدنت ترامپ به کشورمان» توصیف کرد. او گفت: «تقریباً برای همهٔ کشورهای جهان تعرفه‌های آمریکا متوقف شد، به‌جز برای ما که بهترین دوست آمریکاییم. [تازه] این، بعد از آن بود که نخست‌وزیر کارنی به خود مباهات کرد که «تماس تلفنی پرباری» با پرزیدنت داشته است.»
او همچنین گفت: «نخست‌وزیر کارنی کل مبارزات انتخاباتی خود را بر اساس یک وعدهٔ کاذب پیش می‌برد: اینکه او می‌تواند پرزیدنت را از طریق تکنیک‌های مذاکرات جادویی و استادانه کنترل کند. خُب، حالا می‌دانیم که این واقعیت ندارد. هیچ‌کس نمی‌تواند این رئیس‌جمهور را کنترل کند.»
پوئلیور سپس گفت [در صورت پیروزی] در عین حال که «به‌سرعت برای مذاکره» با ترامپ اقدام خواهد کرد، «روی چیزی که می‌توان کنترل کرد» تمرکز خواهد کرد، یعنی «معکوس‌کردن سیاست‌های اقتصادی فاجعه‌بار لیبرال‌ها در ۱۰ سال گذشته که ما را تا این حد به آمریکا وابسته کرده است.»
مارک کارنی، رهبر حزب لیبرال کانادا، هم چهارشنبهٔ این هفته در تازه‌ترین رویداد انتخاباتی‌اش در ساسکاتون، صحبت کرد، اما برخلاف پیِر پوئلیور، سخنانش را با موضوع تعرفه‌ها آغاز نکرد، هرچند او بدون اشاره به اعلام تصمیم غیرمنتظرهٔ ترامپ و برجاماندن تعرفه‌ها برای کانادا، تنها به فروپاشی کلی روابط کانادا و ایالات متحده اشاره کرد.
او به‌طور مختصر گفت که با وجود تهدیدات آمریکا برای اعمالِ دور دیگری از اقدامات تلافی‌جویانه، تعرفه‌های متقابل همچنان بخش مهمی از استراتژی کاناداست. کارنی افزود: «ما با آمریکایی‌ها از طریق آنچه که آن‌ها می‌فهمند، مبارزه خواهیم کرد. آن‌ها پول را درک می‌کنند. برای همین هم ما تعرفه‌های متقابلی را برای آمریکایی‌ها وضع کرده‌ایم. تعرفه‌های متقابلی که بیشترین تأثیر را در آنجا و کمترین تأثیر را در اینجا دارند.»
این در حالی‌ست که هاورد لاتنیک، وزیر بازرگانی ایالات متحدهٔ آمریکا، کانادا را تهدید کرده است که اگر از تعرفه‌های تلافی‌جویانهٔ فعلی خود عقب‌نشینی نکند، تعرفه‌های بیشتری بر این کشور اعمال خواهد شد. او به خبرنگاران در واشنگتن گفت اگر کانادا تصمیم بگیرد که حرکت تلافی‌جویانهٔ خود را ادامه دهد – با وجود اینکه این کشور شاهد است که ماجرا با چین چگونه پیش رفته، واقعاً انتخاب بدی برایش خواهد بود. لاتنیک با اشاره به اینکه کشور کانادا در کوران برگزاری انتخابات است، احتمال داد که تعرفه‌های تلافی‌جویانه تنها بخشی از سروصدا و تبلیغات انتخاباتی باشد، ولی اگر این‌طور نباشد، پرزیدنت ترامپ پاسخ خواهد داد، بنابراین او امیدوار است که کانادا از تصمیم خود برای تعرفه‌های تلافی‌جویانه منصرف شود.
بعید است کسی در اهمیت اینکه کدام‌یک از رهبران احزاب برای چهار سال آینده در مسند قدرت خواهد بود و به‌ویژه کشور را از شر تهدیدات ترامپ در امان نگه خواهد داشت، شک داشته باشد. انتخابات آتی از همیشه مهم‌تر است؛ آن را جدی بگیریم.