علیرضا فدایی – ونکوور
راگبی که به‌نحوی ریشهٔ فوتبال آمریکایی است، دارای قوانین جالبی است و البته مشترکات زیادی با بسیاری از ورزش‌های دیگر ازجمله فوتبال (soccer) دارد. در نهایت بازیکنان هر تیم می‌خواهند توپ را به دروازهٔ حریف برسانند. جالب است که حمل توپ بیضی – طوری‌که شباهت بسیار به توپ فوتبال آمریکایی دارد – با دست انجام می‌شود ولی مثلاً برخلاف هندبال یا بسکتبال که در آن‌ها هم توپ با دست حمل می‌شود، امکان پاس‌دادن توپ به جلو وجود ندارد.
در این بازی، توپ را با شوت‌زدن با پا می‌توان از دروازه‌ای که به‌شکل حرف H است گذراند و جالب اینکه قوانینی مثل آفساید و ضربهٔ ایستگاهی هم در آن وجود دارد. البته توپ را می‌توانید با دست هم تا خط دروازهٔ حرف برسانید. ورزش راگبی اصیل با ۱۵ بازیکن در هر طرف و در دو نیمهٔ ۴۰ دقیقه‌ای انجام می‌شود.
عجیب نیست که این ورزش از سوی مهاجران انگلیسی به کانادا راه یافته است و اولین مسابقهٔ رسمی آن در سال ۱۸۶۴ در مونترآل انجام شده است.
گویا با شکل‌گیری فوتبال کانادایی، این رشته گوی سبقت را از میراث‌دار خود یعنی راگبی گرفته است. جالب است بدانید برخلاف رشته‌هایی مثل بیسبال، بسکتبال، فوتبال (soccer) و حتی هاکی روی یخ که دارای لیگ یکپارچهٔ آمریکای شمالی شامل تیم‌های کانادایی و آمریکایی است، در راگبی لیگ فوتبال کانادا از آمریکا جداست. برخلاف ظاهر کار، تفاوت‌هایی در قوانین فوتبال کانادایی و آمریکایی وجود دارد که از این بحث خارج است.
با اینکه در پرطرفداری فوتبال کانادایی به‌نسبت راگبی تردیدی نیست، فدراسیون راگبی کانادا اعلام می‌کند که در دو دههٔ گذشته با رشد روبه‌رو بوده و طبق وبسایت رسمی آن دارای ۲۹ هزار عضو است. این فدراسیون که به‌طور رسمی از سال ۱۹۷۴ بانی این ورزش در کانادا است، در همهٔ استان‌ها فعال بوده و مسابقاتی را برگزار می‌کند. اینکه ورزشی پس از بیش از صد سال قدمت در کشوری صاحب یک ارگان رسمی شود، کمی برایم تعجب‌انگیز است. آن هم ورزشی که به‌دلیل طبیعتِ قوانین آن وجودش با آسیب‌دیدگی گره خورده است.
البته با آگاهی و حساسیت روزافزون در مورد آسیب‌های مغزی در ورزش‌های مختلف برنامه‌های متعددی هم از سوی این فدراسیون برای برقراری امنیت در این رشته در سطوح مختلف به وجود آمده است.
در طول سالیان زندگی در کانادا با چند بازیکن راگبی آشنا شده‌ام و برخلاف ظاهر خشن این ورزش آن‌ها را بسیار خوش‌رو و محترم یافته‌ام.
همان‌طور که فردی ناآگاه می‌تواند فوتبال را ورزشی ببیند که چندین مرد بی‌هدف به‌دنبال توپ می‌دوند، تماشای راگبی هم ممکن است در ظاهر برای خیلی‌ها عجیب و بی‌معنی باشد.
در مورد خودم باید بگویم که گرفتن و زمین‌زدن بازیکن حریف از پشت یا سوارشدن بر دوش و کول بازیکنان دیگر در یک جمع چندین‌نفری، ورزش جذابی به‌نظرم نمی‌رسد. اما از افراد باهوش و تحصیل‌کرده‌ای شنیده‌ام که علی‌رغم ظاهر غیرمتمدنانهٔ این ورزش، تاکتیک و استراتژی حرف اول را در آن می‌زند. وقتی به ورزشگاه‌های پر از تماشاگر این مسابقات نگاه می‌کنم، فکر می‌کنم شاید چیزی وجود دارد که از درک من خارج است. این ورزش سابقهٔ حضور در بازی‌های المپیک را هم داشته است و تیم‌های کانادایی هم مخصوصاً در بخش زنان موفقیت‌هایی در سطح بین‌المللی داشته‌اند.
هرچند جذابیت فوتبال در اغلب کشورهای دنیا ورزش‌های دیگر را زیر سایه نگه می‌دارد، برخی ورزش‌های دیگر هم مانند راگبی محبوبیتشان در بعضی نقاط دنیا حتی از فوتبال هم بیشتر است.
راگبی این ورزش پربرخورد در استرالیا و نیوزیلند حرف اول را می‌زند و حتی در کشورهای مهد فوتبال مثل انگلستان و فرانسه هم بسیار پرطرفدار است.
برای این شماره گفت‌وگوی ما با رئیس باشگاه راگبی United، آقای پیتر هنری، از نظر شما می‌گذرد.
* * * * *
چطور از بین ورزش‌های مختلف راگبی را انتخاب کردید؟
به‌عنوان یک تازه‌مهاجر از من خواسته شد که در کلاس دهم یا یازدهم یک ورزش را انتخاب کنم و من هم راگبی را انتخاب کردم. یکی از اعضای خانوادهٔ من برای سال‌ها این ورزش را انجام می‌داد و برای همین من حداقل تصویری از آن داشتم. راگبی بعداً زمینه‌ای برای بازی فوتبال آمریکایی شد، چرا که خیلی از دوستان من هر دو ورزش را انجام می‌دادند.
راگبی در کانادا تا چه حد پرطرفدار است؟
راگبی ورزش بزرگ و در حال رشدی است، هرچند با ورزش‌های مثل فوتبال (soccer) یا هاکی فاصلهٔ بسیاری دارد.در حال حاضر تیم ملی زنان در مسابقات بین‌المللی بهتر عمل کرده است. استان بریتیش کلمبیا قلب راگبی کاناداست چرا که تقریباً در تمام طول سال می‌توان این بازی را انجام داد. همچنین دفتر مرکزی فدراسیون راگبی کانادا در همین استان است.
یکی از نگرانی‌ها در مورد راگبی حداقل در مقایسه با فوتبال آمریکایی، نبودِ لوازم ایمنی است. فکر می‌کنید این نگرانی تا چه حد درست است؟
این سؤال خیلی جالبی است. واقعیت اینکه داشتن کلاه و لباس ضخیم می‌تواند یک حس کاذب امنیت ایجاد کند. این نگرانی درستی است، ولی بیشتر برای بینندگان تا ورزشکاران. ما زمان بسیاری صرف می‌کنیم تا با امنیت این ورزش را انجام دهیم، ولی خب مثل اغلب ورزش‌های دیگر خطر آسیب‌دیدگی وجود دارد. فکر نمی‌کنم شانس آسیب‌دیدگی در راگبی بیشتر از ورزش‌های دیگر باشد و خیلی‌ها تعجب می‌کنند که چطور تعداد زیادی از کودکان به این ورزش می‌پردازند.
آیا قوانین مختلفی در راگبی وجود دارد؟
بله، این قوانین وابسته به سن بازیکنان است و با توجه به آن، اندازهٔ توپ، زمین و حتی تعداد بازیکنان تفاوت می‌کند.
راگبی ۷ چیست؟
راگبی ۷ نسخهٔ جالب و هیجان‌انگیز این ورزش است و موجب شده این ورزش در سال‌های اخیر در دنیا محبوبیت بیشتری بیابد. اندازهٔ زمین همان است ولی به‌جای ۱۵ بازیکن فقط ۷ بازیکن در آن بازی می‌کنند. این یک بازی سریع و هیجان‌انگیز است. از سال ۲۰۱۶ ونکوور یکی از برگزارکنندگان این مسابقات بوده و یکی از بهترین راه‌های آشنایی با این ورزش و در عین حال وقت‌گذرانی خوب، دیدن این مسابقات است.
لطفاً کمی هم دربارهٔ باشگاه خودتان بگویید.
باشگاه ما در سال ۲۰۰۵ و در نتیجهٔ تلفیق دو باشگاه دیگر به وجود آمد. ما برنامه‌های متنوعی داریم، به‌عنوان مثال مینی راگبی برای بچه‌های ۵ تا ۱۲ ساله و جونیور راگبی برای نوجوانان و همچنین برنامه‌ای برای بزرگسالان. بزرگ‌ترین چالش ما جذب شاگردان و بازیکنان جدید است. بسیاری افراد از این بازی سر در نمی‌آورند و برای همین از امتحان‌کردن آن می‌ترسند. اما اگر بتوانید به جلو بدوید و به پشت سر پاس بدهید همه‌چیز دیگر ساده خواهند شد.
فکر می‌کنید راگبی در رقابت با ورزش‌های دیگر چالش خواهد داشت؟
بزرگ‌ترین چالش برای اغلب ورزش‌ها پرداخت تخصصی به آن‌هاست. زمانی بود که اغلب بچه‌های دبیرستانی به دو یا سه ورزش می‌پرداختند ولی حالا همه روی یک ورزش تمرکز می‌کنند و برنامه‌هایی فوق‌العاده برای آن می‌گذارند. یکی از تفاوت‌های راگبی این است که با وجود تخصصی بودن، ما به ورزشکاران با انواع بدن‌ها نیاز داریم و برای همین افراد مختلف می‌توانند به این بازی بپردازند و از آن لذت ببرند.